Co dalej z asystentami międzykulturowymi? Tylko 71 samorządów zadeklarowało zatrudnienie takich pracowników

Od 1 września 2024 r. szkoły mogą zatrudniać asystentów międzykulturowych. Ich zadaniem jest wspieranie uczniów, którzy podlegają obowiązkowi szkolnemu, ale nie znają języka polskiego lub znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki.

W poniedziałek na konferencji prasowej w Warszawie Fundacja GrowSPACE przedstawiła wstępne dane dotyczące przygotowania szkół do wsparcia dzieci i młodzieży z Ukrainy. Zaprezentowana została liczba samorządów, które zadeklarowały wsparcie oraz pierwsze dane o zatrudnieniu asystentów międzykulturowych w szkołach.

– Z odpowiedzi, jakie uzyskaliśmy, wynika, że 71 samorządów w całym kraju zadeklarowało zatrudnienie asystenta międzykulturowego w szkołach. Kolejne 10 planowało zrobić to po 1 września. Dodatkowo z tych danych wiemy, że 682 samorządy zadeklarowały wsparcie dodatkowe w zakresie dodatkowych godzin z języka polskiego właśnie dla dzieci i młodzieży z Ukrainy, którzy dołączają do polskiego systemu – wyliczał członek rady Fundacji GrowSPACE Dominik Kuc.

Przeczytaj też: Dlaczego ukraińskie dzieci muszą chodzić do polskich szkół? Rozmowa z wiceminister edukacji Joanną Muchą

Z raportu wynika też, że 331 samorządów planuje zorganizowanie dodatkowego wsparcia z zakresu pomocy psychologiczno- pedagogicznej. 298 samorządów deklaruje zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze, na przykład z przedmiotów kierunkowych. 73 samorządy planują dodatkowe wsparcie z zakresu integracji i edukacji międzykulturowej, co może pomóc w przełamywaniu barier.

Analityk GrowSPACE Wojciech Szumiło zaznaczył, że dane Fundacji GrowSPACE pochodzą z zatwierdzonych arkuszy organizacyjnych szkół na rok szkolny 2024/2025. Dodał, że będą aktualizowane na bieżąco po 30 września, ponieważ do tego czasu szkoły mają jeszcze możliwość podania aneksów do zatrudnień, które zostały wykonane po 1 września. „Niewiele samorządów deklaruje udzielenie kluczowego wsparcia organizacyjnego i systemowego. Niepokoi nas fakt, że 1391 samorządów nie planuje i nie jest w stanie zadeklarować dodatkowego, wychodzącego poza ramy ustawowe, pomocy dla tych osób. Te 1391 samorządów potrzebuje wsparcia od rządu, żeby móc ustanowić jak najlepsze warunki dla dzieci z Ukrainy”- dodał.

Jak zaznaczyła Natalia Panchenko z organizacji Stand with Ukraine mniej niż 1 proc. wszystkich samorządów, bo tylko 24 z nich, zatrudni psychologa lub nauczyciela z Ukrainy.

– Tylko jeden 1 proc. szkół daje możliwość dziecku, aby mogło porozmawiać ze specjalistą na etapie, kiedy w ogóle nie mówi po polsku –powiedziała.

Zauważyła, że pierwsze, czego uczeń z Ukrainy potrzebuje to poczucia bezpieczeństwa.

– Polski system edukacji powinien pomyśleć o tych dzieciach przede wszystkim jako o ludziach, którzy potrzebują wsparcia. Bo nowo przybili uchodźcy na początku potrzebują przetrwać, dopiero później będą żyć – powiedziała.

Prezes Związku Ukraińców w Polsce Mirosław Skórka zauważył, że polski rząd podjął działania, których celem jest wprowadzenie dodatkowej grupy dzieci ukraińskich do polskiej szkoły.

– W ubiegłym roku szkolnym w polskich szkołach było 283 tysiące dzieci z Ukrainy. W tym roku dojdzie jeszcze ponad 80 tysięcy dzieci. Będziemy mieli w polskich szkołach łącznie 360 tysięcy dzieci - obywateli Ukrainy. To ogromne wyzwanie dla polskiego systemu oświatowego – podkreślił.

Jego zdaniem działania, które zostały podjęte przez władze polskie, nie są do końca ze sobą zbieżne.

– Rząd podejmuje decyzje o wprowadzeniu dzieci, ale jednostki samorządu terytorialnego nie dostają na to dodatkowych środków. Polskie szkoły są w bardzo różnej kondycji. Poprzedni rząd zdegradował funkcję nauczyciela w Polsce. Mamy problemy z nauczycielami, z ich zatrudnieniem, a tutaj dochodzi dodatkowe wyzwanie, czyli praca ze środowiskiem wielokulturowym, które wymaga dodatkowych kompetencji – powiedział.

Asystent międzykulturowy pomaga uczniom w kontaktach ze środowiskiem szkolnym, współpracuje z ich rodzicami i szkołą. W szkołach, jak podało MEN, może być zatrudniona osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego, o ile zna język polski na poziomie umożliwiającym pomoc uczniom. Zaznaczono, że przepisy prawa nie regulują liczby uczniów przypadających na jednego asystenta międzykulturowego.

Od 1 września 2024 r. wszystkie dzieci z Ukrainy mieszkające w Polsce zostały objęte obowiązkiem edukacji w polskiej szkole, czyli rocznym przygotowaniem przedszkolnym w tzw. zerówce, obowiązkiem szkolnym w szkole podstawowej, obowiązkiem nauki w szkołach ponadpodstawowych. Rodziny z Ukrainy będą mogły otrzymać świadczenie rodzinne 800+ i świadczenie Dobry Start pod warunkiem że ich dzieci będą uczęszczać do polskiej szkoły.

Pod koniec sierpnia w Radiu Lublin wiceminister edukacji Joanna Mucha szacowała, że od września do polskich szkół pójdzie dodatkowo 60-80 tys. ukraińskich dzieci. Poinformowała wówczas, że zapisy ukraińskich uczniów rozpoczęły się „na pełną skalę”. Najnowsze szacunki wskazują, że ta liczba może być mniejsza. W poniedziałek, 2 września ministra edukacji Barbara Nowacka podała: „z naszych obserwacji, szacunków i rozmów z samorządami wynika, że w tym roku szkolnym do polskich szkół pójdzie dodatkowo około 30-40 tys. uczniów z Ukrainy”. W polskim systemie edukacji na koniec roku szkolnego 2023/2024 było 183,9 tys. dzieci i młodzieży z Ukrainy.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj StrefaEdukacji.pl!