Co zmieni się na maturze z polskiego 2025? Lista lektur obowiązkowych na maturę 2025, zagadnienia, które musisz znać

Egzamin maturalny z języka polskiego nadal będzie składał się z trzech części:

• Część 1. Test Język polski w użyciu;
• Część 2. Test historycznoliteracki;
• Część 3. Wypracowanie.

Na rozwiązanie zadań z obu arkuszy zdający ma 240 minut.

Przeczytaj też: Maturzyści jednak będą musieli zdobyć 30 procent na maturze? Tak zakłada nowy informator CKE

Jednym z zadań w części 1. Test Język polski w użyciu jest zredagowanie notatki syntetyzującej.

Zdający musi pamiętać, że notatka syntetyzująca musi być:

• rzeczowa: zgodna z treścią obu tekstów
• zwięzła: licząca od 60 do 90 wyrazów
• spójna: składająca się z logicznie powiązanych ze sobą zdań
• sformułowana własnymi słowami: należy stosować m.in. parafrazę, uogólnienie treści, synonimy
• napisana tekstem ciągłym
• poprawna językowo, ortograficznie i interpunkcyjne.

W drugiej części testu maturalnego z języka polskiego znajdą się zadania dotyczące dwóch grup okresów literackich:

• Pierwsza grupa obejmuje: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm i pozytywizm – za te zadania można zdobyć maksymalnie 7 punktów.
• Druga grupa obejmuje: Młodą Polskę, 20-lecie międzywojenne, literaturę wojny i okupacji, literaturę lat 1945–1989 oraz literaturę po 1989 roku – za te zadania można uzyskać do 8 punktów.

Kryteria oceniania zmieniają się w tym miejscu. Dotychczas maturzysta mógł zdobyć za pierwszą grupę okresów literackich maksymalnie 5 punktów, za drugą natomiast maksymalnie 6 pkt.

W teście historycznoliterackim może być sprawdzana znajomość treści i problematyki tylko tych utworów poetyckich, których tytuły wymieniono w podstawie programowej, tj.:

• „Bogurodzica”;
• Jan Kochanowski: „Pieśń IX ks. I”, „Pieśń V ks. II”, „Treny IX, X, XI”;
• Ignacy Krasicki: „Hymn do miłości ojczyzny”;
• Adam Mickiewicz: „Oda do młodości”;
• Juliusz Słowacki: „Testament mój”.

W drugim arkuszu maturzysta musi napisać wypracowanie, które będzie liczyło przynajmniej 300 słów.

W każdym temacie są wskazane 4 elementy, które zdający musi uwzględnić w wypracowaniu:

• dwa utwory literackie, w tym lektura obowiązkowa – utwór epicki albo dramatyczny wybrany z listy lektur zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym
• dwa konteksty pogłębiające rozumienie omawianych utworów do wyboru spośród np.: historycznoliterackiego, literackiego, biograficznego, kulturowego, mitologicznego, biblijnego, religijnego, historycznego, filozoficznego, egzystencjalnego, politycznego, społecznego.

Każdy temat wymaga odwołania się do lektury obowiązkowej.

W latach 2025–2028 odwołanie się do lektury obowiązkowej będzie "zaliczane", gdy zdający odwoła się do wszystkich tekstów, które były obowiązkowe w podstawie programowej z 2018 r. oraz 2024 r. Od roku 2029 zdający będą mogli odwoływać się wyłącznie do tekstów wskazanych jako lektury obowiązkowe w podstawie programowej z 2024 r.

Do jakich lektur zdający może odwołać się na maturze 2025-2028?

Lektury obowiązkowe zgodne z podstawą programową z 2024 r.
Zakres podstawowy:

• „Biblia”, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana;
• „Mitologia”, cz. I Grecja – Jan Parandowski;
• „Iliada” (fragmenty) – Homer;
• „Antygona” – Sofokles;
• „Lament świętokrzyski” (fragmenty);
• „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (fragmenty);
• „Pieśń o Rolandzie” (fragmenty);
• „Makbet” – William Szekspir;
• „Skąpiec” – Molier;
• Wybrana satyra – Ignacy Krasicki;
• Wybrane ballady, w tym „Romantyczność”; „Dziady” cz. III – Adam Mickiewicz;
• „Lalka” – Bolesław Prus;
• „Potop” (fragmenty) – Henryk Sienkiewicz;
• „Zbrodnia i kara” – Fiodor Dostojewski;
• „Wesele” – Stanisław Wyspiański;
• „Chłopi” (fragmenty) – Władysław Stanisław Reymont;
• „Przedwiośnie” – Stefan Żeromski;
• „Ferdydurke” (fragmenty) – Witold Gombrowicz;
• „Proszę państwa do gazu” – Tadeusz Borowski;
• „Inny świat” (fragmenty) – Gustaw Herling-Grudziński;
• „Zdążyć przed Panem Bogiem” – Hanna Krall;
• „Dżuma” – Albert Camus;
• „Rok 1984” – George Orwell;
• „Tango” – Sławomir Mrożek;
• „Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii) – Marek Nowakowski;
• „Miejsce” (z tomu Opowieści galicyjskie) – Andrzej Stasiuk;
• „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu Gra na wielu bębenkach) – Olga Tokarczuk;
• „Podróże z Herodotem” (fragmenty) – Ryszard Kapuściński.

Zakres szkoły podstawowej:

• „Bajki” – Ignacy Krasicki;
• „Dziady” cz. II, „Pan Tadeusz” (księgi: I, II, IV, X, XI, XII) – Adam Mickiewicz;
• „Zemsta” – Aleksander Fredro;
• „Balladyna” – Juliusz Słowacki.

Zakres rozszerzony:

• „Odyseja” (fragmenty) – Homer;
• „Boska Komedia” (fragmenty) – Dante Alighieri;
• „Treny” (jako cykl poetycki) – Jan Kochanowski;
• „Hamlet” – William Szekspir;
• „Kordian” – Juliusz Słowacki;
• Realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska („Ojciec Goriot” – Honoré de Balzac lub „Klub Pickwicka” – Charles Dickens lub „Martwe dusze” – Mikołaj Gogol lub „Pani Bovary” – Gustaw Flaubert);
• „Proces” (fragmenty) – Franz Kafka;
• „Mistrz i Małgorzata” – Michaił Bułhakow;
• „Szewcy” – Stanisław Ignacy Witkiewicz;
• Wybrane opowiadania z tomu „Sklepy cynamonowe” – Bruno Schulz;
• „Mała Apokalipsa” – Tadeusz Konwicki;
• „Antygona w Nowym Jorku” – Janusz Głowacki;
• Wybrane opowiadanie – Sławomir Mrożek;
• Wybrany esej – Gustaw Herling-Grudziński, Zbigniew Herbert.

Lektury obowiązkowe zgodne z podstawą programową z 2018 r.
Zakres podstawowy:

• „Legenda o św. Aleksym” (fragmenty);
• „Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu” (fragmenty);
• „Kronika polska” (fragmenty) – Gall Anonim;
• „Odprawa posłów greckich” – Jan Kochanowski;
• „Kazania sejmowe” (fragmenty) – Piotr Skarga;
• „Pamiętniki” (fragmenty) – Jan Chryzostom Pasek;
• „Romeo i Julia” – William Szekspir;
• „Konrad Wallenrod” – Adam Mickiewicz;
• „Z legend dawnego Egiptu” – Bolesław Prus;
• „Gloria victis” – Eliza Orzeszkowa;
• „Rozdzióbią nas kruki, wrony…” – Stefan Żeromski;
• „Ludzie, którzy szli” – Tadeusz Borowski;
• „Droga donikąd” (fragmenty) – Józef Mackiewicz;
• „Raport o stanie wojennym” (wybrane opowiadanie) – Marek Nowakowski;
• „Katedra” (z tomu W kraju niewiernych) – Jacek Dukaj;
• „Madame” – Antoni Libera.

Zakres szkoły podstawowej:

• „Pan Tadeusz” – Adam Mickiewicz.

Zakres rozszerzony:

• „Poetyka, Retoryka” (fragmenty) – Arystoteles;
• „Państwo” (fragmenty) – Platon;
• „Chmury” – Arystofanes;
• „Eneida” (fragmenty) – Wergiliusz;
• „Wyznania” (fragmenty) – św. Augustyn;
• „Summa teologiczna” (fragmenty) – św. Tomasz z Akwinu;
• „Gargantua i Pantagruel” (fragmenty) – François Rabelais;
• „Próby” (fragmenty) – Michel de Montaigne;
• „Lilla Weneda” – Juliusz Słowacki;
• „Nie-Boska Komedia” – Zygmunt Krasiński;
• „Noc listopadowa” – Stanisław Wyspiański;
• Wybrane opowiadanie – Jorge Luis Borges.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj StrefaEdukacji.pl!