Dla kogo darmowe posiłki w szkole? Z bezpłatnych obiadów korzysta tylko 19 proc. dzieci żyjących w ubóstwie. Dlaczego?

Bezpłatny posiłek w szkole mogą otrzymać te dzieci, których rodziny mają niskie dochody. Według obecnych wskaźników kwota na osobę w rodzinie nie może przekroczyć 1200 złotych. Wcześniej granicą było 900 złotych dochodu na osobę w rodzinie. Bezpłatny posiłek przysługuje również osobom, które gospodarują samotnie, a ich dochód nie przekracza 1552 złote (wcześniej – 1164 złote).

Główny Urząd Statystyczny opublikował dane, z których wynika, że w roku szkolnym 2021/2022 35 proc. dzieci korzystało z posiłków w szkołach podstawowych. 30 proc. jadło obiady odpłatne, a z refundowanych korzystało zaledwie 3 proc. Tymczasem statystyki wskazują, że aż 13 proc. dzieci w Polsce wychowuje się w rodzinach o skrajnie niskich dochodach.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szkole podstawowej każde chętne dziecko ma prawo zjeść ciepły posiłek. Zapewnienie dostępności obiadów powiązane jest z opiekuńczą funkcją szkoły. Placówki radzą sobie z tym zadaniem na dwa sposoby – albo prowadząc szkolną kuchnię i stołówkę, albo zamawiając posiłki w ramach cateringu.

Zgodnie z prawem, stawki za szkolne obiady ustala dyrektor szkoły, w porozumieniu z organem prowadzącym placówkę. Co ważne – opłaty za obiad w szkole nie mogą być wyższe, niż koszty zakupu produktów potrzebnych do przygotowania posiłku. Średnio za talerz zupy uczeń musi zapłacić około 5 złotych. Drugie danie w szkolnej stołówce kosztuje zwykle niewiele ponad 10 złotych. Cena dwudaniowego obiadu to kilkanaście złotych.

Do korzystania z bezpłatnych posiłków w szkole uprawnione są dzieci z rodzin o niskich dochodach. Co ważne – na dofinansowanie mają również szansę uczniowie, którzy znaleźli się w szczególnie trudnej sytuacji, związanej z przypadkiem losowym.

„Dzieci korzystających z posiłków w szkołach podstawowych w roku szkolnym 21/22 było ogółem 35%, dzieci korzystających z posiłków w pełni odpłatnych było 30%, a refundowanych 3%, przy czym stopa ubóstwa relatywnego dzieci w wieku 6-15 lat wynosiła około 13%. W ubóstwie relatywnym było w Polsce około 536 tys. dzieci 6-15 lat, a dzieci korzystających z w pełni refundowanych obiadów w szkołach podstawowych w roku szkolnym 2021/22 było 99,5 tys., z tego wynika hipoteza, że tylko 19% dzieci ubogich ma w pełni refundowane obiady szkolne” – wnioskuje na podstawie oficjalnych danych dr hab. Ryszard Szarfenberg z Uniwersytetu Warszawskiego.

Z końcem minionego roku zmienione zostały kryteria dochodowe (ze 150 proc. do 200 proc.) i podniesione zostały stawki, uprawniające do korzystania z refundowanych posiłków w szkołach. Rada Ministrów 28 grudnia 2022 roku zmieniła uchwałę w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023.

Zgodnie z nowymi zapisami, refundowany posiłek w szkole mogą otrzymać osoby, których dochód nie przekracza 1552 zł dla osoby samotnie gospodarującej i 1200 zł na członka rodziny.

Jak przekonuje minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg, zmiany mają zapewnić szerszy dostęp i wsparcie większej grupy osób wymagających pomocy właśnie w formie bezpłatnego posiłku w szkole, ale również – zgodnie z zapisami programu „Posiłek w szkole i w domu” - produktów żywnościowych czy świadczenia pieniężnego na zakup posiłków lub żywności.
Program „Posiłek w szkole i w domu” to nie tylko refundowane obiady w podstawówce, ale również dowóz posiłków osobom niewychodzącym z domu ze względu na podeszły wiek czy niepełnosprawność, które mają problem z samodzielnym przygotowaniem jedzenia.

Wnioski o refundowany posiłek w szkole przyjmują ośrodki pomocy społecznej – miejskie lub gminne, w zależności od miejsca zamieszkania dziecka.
Podanie o dofinansowanie obiadów w szkole musi zawierać:

• dane osobowe osoby składającej wniosek,
• dane osobowe dziecka, którego wniosek dotyczy,
• dane szkoły, do której uczęszcza dziecko i wskazanie klasy, w której się uczy,
• umotywowaną prośbę o przyznanie pomocy w formie gorącego posiłku lub świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności.