Dodatek za warunki pracy dla nauczyciela. Przepisy wymieniają dwa rodzaje: za trudne oraz za uciążliwe warunki pracy. Oto kryteria i stawki

Dodatki, na które może liczyć nauczyciel w ciągu swojej kariery, są różne i zależą od pełnionej funkcji, umowy o pracę oraz placówki. Karta nauczyciela wymienia następujące dodatki:

• Dodatek funkcyjny (np. za wychowawstwo),
• dodatek funkcyjny za pełnienie roli dyrektora lub wicedyrektora,
• dodatek motywacyjny – przyznaje go dyrektor szkoły, a jego wysokość ustalona jest w regulaminie wynagradzania nauczycieli,
• dodatek wiejski (socjalny) – przyznaje się go nauczycielom, którzy pracują w miejscowościach, gdzie liczna mieszkańców nie przekracza pięciu tysięcy,
• dodatek za warunki pracy (trudne lub/oraz uciążliwe) – otrzymują go nauczyciele, którzy np. pracują z trudną młodzieżą.
• dodatek za wysługę lat.

Karta nauczyciela przewiduje dodatek dla tych pedagogów, którzy wykonują swoją pracę (prowadzą zajęcia) w warunkach trudnych lub uciążliwych. Kwota dodatku jest uzależniona od tego, ile wynosi podstawowa pensja nauczyciela. Jest to bowiem wartość obliczana jako procent z wynagrodzenia zasadniczego. Dla warunków trudnych i uciążliwych ustawowo ustalony jest inny procent dodatku.

Nauczycielom, którzy wykonują pracę w warunkach trudnych (określa je rozporządzenie MENiS) przysługuje dodatek, który wynosi odpowiednio:

• 20 proc. wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela za prowadzenie zajęć rewalidacyjno – wychowawczych z dziećmi i młodzieżą upośledzonymi umysłowo w stopniu głębokim, a także za prowadzenie zajęć dydaktycznych i wychowawczych w specjalnych przedszkolach (oddziałach), szkołach (klasach) specjalnych oraz indywidualnego nauczania dziecka zakwalifikowanego do kształcenia specjalnego,
• 25 proc. stawki godzinowej za każdą przepracowaną godzinę nauczania – prowadzenia zajęć dydaktycznych w klasach łączonych w szkołach podstawowych.

Z tytułu pracy w warunkach uciążliwych przysługuje nauczycielom dodatek w wysokości ustalonej według odpowiedniej stawki dodatku za trudne warunki pracy powiększonej o 10 proc. wynagrodzenia zasadniczego.

Według rozporządzenia za pracę w trudnych warunkach uznaje się m.in. prowadzenie przez nauczyciela zajęć:

• praktycznej nauki zawodu szkół górniczych – zajęć praktycznych pod ziemią;
• praktycznej nauki zawodu szkół leśnych – zajęć w lesie;
• praktycznej nauki zawodu szkół rolniczych – zajęć praktycznych w terenie z zakresu produkcji roślinnej, zwierzęcej i mechanizacji rolnictwa;
• praktycznej nauki zawodu – zajęć w szkołach specjalnych oraz w szkołach w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich;
• zajęć dydaktycznych w szkołach (oddziałach) przysposabiających do pracy;
• zajęć rewalidacyjno-wychowawczych z dziećmi i młodzieżą upośledzonymi umysłowo w stopniu głębokim;
• zajęć dydaktycznych i wychowawczych w specjalnych przedszkolach (oddziałach), szkołach (oddziałach) specjalnych oraz prowadzenie indywidualnego nauczania dziecka zakwalifikowanego do kształcenia specjalnego;
• zajęć dydaktycznych w szkołach przy zakładach karnych;
• zajęć dydaktycznych w klasach łączonych w szkołach podstawowych;
• zajęć dydaktycznych w oddziałach klas realizujących program „Międzynarodowej Matury” z przedmiotów objętych postępowaniem egzaminacyjnym;
• zajęć dydaktycznych w szkołach w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich i placówkach opiekuńczo-wychowawczych;
• zajęć wychowawczych, korekcyjno-terapeutycznych oraz badań psychologicznych i pedagogicznych nieletnich w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich;
• zajęć wychowawczych bezpośrednio z wychowankami lub na ich rzecz w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych (w tym w internatach).

Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy.

Pełny wykaz zajęć zaliczonych do trudnych warunków pracy znajduje się w wymienionym wyżej akcie prawnym.

Prawo jasno precyzuje wykaz zajęć prowadzonych przez nauczyciela, które uznaje się za pracę w uciążliwych warunkach. Lista jest następująca:

• Zajęcia z dziećmi i młodzieżą upośledzonymi w stopniu lekkim, wśród których znajduje się co najmniej jedno dziecko ze stanem chorobowym, wymienionym w § 2 ust. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia oraz w § 32 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności;
• Prowadzenie zajęć z dziećmi i młodzieżą upośledzonymi w stopniu lekkim, wśród których znajduje się co najmniej jedno dziecko upośledzone umysłowo w stopniu umiarkowanym lub znacznym, pod warunkiem że zajęcia dydaktyczne z tym dzieckiem prowadzone są według odrębnego programu nauczania obowiązującego w danego typu szkole specjalnej, a zajęcia wychowawcze – według odrębnego programu wychowawczego opracowanego przez wychowawcę;
• Zajęcia z nieletnimi przebywającymi w zakładach poprawczych o wzmożonym nadzorze wychowawczym, dla wielokrotnych uciekinierów, z zaburzeniami psychicznymi lub innymi zaburzeniami osobowości, uzależnionymi od środków odurzających lub psychotropowych, nosicielami wirusa HIV oraz przebywającymi w schroniskach interwencyjnych.
• A także zajęcia wymienione w § 8 pkt 4–16 cytowanego rozporządzenia, prowadzone z dziećmi i młodzieżą, których stan zdrowia z powodu stanów chorobowych, wymienionych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia, uzasadnia konieczność sprawowania stałej opieki lub udzielania pomocy, oraz z dziećmi i młodzieżą powyżej 16 roku życia, u których wystąpiło naruszenie sprawności organizmu z przyczyn, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.