Emotikony. Kiedy i jak powstały popularne buźki? Tego na pewno o nich nie wiedziałeś

Emotikon jest idiogramem składającym się z sekwencji znaków typograficznych, którego głównym zastosowaniem jest wyrażenie nastroju, np. radości, smutku czy zdumienia. Zwykle jest to określony grymas twarzy obrócony o 90 stopni w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara. Nazwa pochodzi od angielskich słów emotion - emocja oraz icon - ikona.

Do czego potrzebujemy emotikon? Bez wątpienia w dobie masowej komunikacji na odległość stanowią one swoisty substytut dla mimiki, gestów, artykulacji, które w relacji na żywo ułatwiają nam odczytać intencje rozmówcy.

Do najbardziej popularnych emotikon należą:

• :) uśmiech
• ;) uśmiech z przymrużeniem oka
• :( smutek, zmartwienie
• :C duży smutek
• ;( lub :'( płacz
• :P pokazanie języka
• :D szeroki uśmiech
• :* pocałunek
• :O zdziwienie
• XD śmiech
• :/ grymas niezdecydowania/zniesmaczenia, sceptycyzm
• :| niezdecydowanie, brak emocji

Na przestrzeni ostatnich lat emotikony stały się nieodłączną częścią naszych konwersacji z bliskimi. Trudno już wyobrazić sobie wiadomości na popularnych komunikatorach internetowych bez symboli, które tak bardzo ułatwiają nam zarówno okazywanie, jak i odczytywanie emocji. Używając ich zapewne jednak nie zastanawiamy się, skąd właściwie się wzięły i komu je zawdzięczamy.

Wbrew pozorom, nie jest to wcale wynalazek ery komputerów czy internetu. Ich początki sięgają znacznie dalej, bo 1981 roku. Jako symboliczną datę wskazuje się tu 30 marca tego roku, bo właśnie tego dnia emotikony pojawiły się po raz pierwszy na łamach amerykańskiego magazynu satyrycznego "Puck".

W tamtym czasie to niezwykłe zestawienie znaków typograficznych wyrażające emocje odnotowały także inne tytuły prasowe. Wśród nich "Kurjer Warszawski".

"Figiel. W dwóch pismach, jednem petersburskim i drugiem zagranicznem, znajdujemy ciekawy figielek... Są to dwa szeregi rysunków twarzy, wykonanych jedynie przy pomocy znaków drukarskich, a pomimo to posiadać mających różnorodne wyrazy... Przedstawiają się one, jak następuje: wesoły, znudzony, obojętny, zdziwiony, wesoły, ponury, obojętny, zdziwiony" – czytamy w jednym z marcowych wydań tej gazety.

To jednak nie w tamtym okresie emotikony znalazły zastosowanie. Nastąpiło to dopiero blisko sto lat później. 19 września 1982 roku o godzinie 11.44 amerykański naukowiec profesor Scott Fahlam po raz pierwszy użył znaczku ":-)" jako określania żartobliwych wypowiedzi w korespondencji. Wskazał wówczas także jego przeciwieństwo, a więc ciąg znaków: ":-(" dla określenia wiadomości poważnej.

Do zaproponowania takiego rozróżnienia skłoniły amerykańskiego informatyka niefortunne żarty, których konsekwencją było przekonanie przez naukowców pozostałych pracowników, że jedna z wind w budynku została skażona rtęcią. Chcąc uniknąć tego typu nieporozumień, zaproponował takie właśnie oznaczanie treści cyfrowych.

Prof. Fahlam jest tym samym określany jako twórca emotikona symbolizującego uśmiech.

Z biegiem czasu wiele aplikacji zaczęło przekształcać emotikony w kolorowe obrazki. Tak właśnie powstały popularne, do dziś używane i wciąż rozwijane emoji. Co oprócz wyglądu odróżnia je od emotikon?

Choć emoji, podobnie jak ich poprzednicy - emotikony, służą do wyrażania emocji poprzez wizerunki twarzy, tym co je odróżnia jest fakt, że obejmują one również przedmioty, miejsca, warunki pogodowe, rośliny, czy zwierzęta.

Ich celem jest także wyróżnienie wiadomości, co ma duże znaczenie w kontekście ogromu informacji na osiach czasu.

Nazwa emoji ma już jednak zupełnie inną etymologię niż słowo emotikona. Podobieństwa są tu zupełnie przypadkowe. Emoji pochodzi bowiem z języka japońskiego i oznacza "piktogram", "symbol rysunkowy". Słowo to powstało z połączenia słów e – obraz i moji – litera.

Obok tradycyjnych emotikon wyróżniamy jeszcze kaomoji. Ten rodzaj zapisu popularny jest wśród fanów japońskiej popkultury i właśnie w tym kraju powstał. Nazwa wywodzi się od kombinacji słów kao - co w języku japońskim oznacza twarz i moji - czyli znak.

Wśród przykładów kaomoji odnajdujemy:

• (๑˘︶˘๑), (◕‿◕), ＼(≧▽≦)／, UwU, OwO – uśmiech, radość, duma
• w(°ｏ°)w, ヽ(°〇°)ﾉ, (⊙_⊙), (OoO) – szok, zdumienie
• (￣︿￣), (T_T), ヾ( ￣O￣)ツ – smutek, złość
• (⁄ ⁄>⁄ ▽ ⁄<⁄ ⁄), (ง ื▿ ื)ว, (⁄ ⁄•⁄ω⁄•⁄ ⁄) – zawstydzenie
• (=^･ω･^=) – kot.

O ile posługiwanie się sympatycznymi "buźkami" nie stanowi dla nas większego problemu, o tyle ze słowem "emotikon" wiąże się już pewna trudność. Przede wszystkim dlatego, że słowo to zostało przyswojono w języku polskim jako rzeczownik męski. Językoznawcy wywodzą je bowiem nie ze słów "emotion" i "icon", a "emotion" i "console" (klawiatura i ekran). Z tego właśnie powodu właściwą formą pozostaje "emotikon", nie zaś często używana przez wielu z nas w formie żeńskiej "emotikona".

mm