"Godziny czarnkowe" obowiązkiem nauczycieli od 1 września 2022. Wymagane konsultacje dla rodziców oraz uczniów. Czym są "godziny czarnkowe"?

W głośno komentowanej nowelizacji ustawy podpisanej niedawno przez prezydenta, oprócz zmian w zakresie awansu zawodowego czy wynagrodzeń nauczycieli znalazł się także zapis dotyczący wprowadzenia godzin dostępności. Czym one są?

– W związku z potrzebą zagwarantowania uczniom i ich rodzicom możliwości konsultacji z nauczycielem, ta część czasu pracy nauczyciela zostanie doprecyzowana w art. 42 ust. 2f ustawy - Karta Nauczyciela (art. 1 pkt 32 projektu ustawy), przez wskazanie, że w jej ramach nauczyciel obowiązany jest do dostępności w szkole w wymiarze 1 godziny tygodniowo, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć - w wymiarze 1 godziny w ciągu 2 tygodni – można przeczytać w dokumencie.

Godziny dostępności będą więc realizowane w ramach tzw. zadań statutowych szkoły, a ich liczba zależeć ma od wymiaru zatrudnienia. Wiele osób podkreśla, że w rzeczywistości jest to godzina karciana.

W nowelizacji ustawy został przewidziany czas przeznaczony na „godziny czarnkowe”. W zależności od wymiaru pracy danego nauczyciela obowiązywać go będzie:

• 1 godzina dostępności tygodniowo – w przypadku osób zatrudnionych ½ etatu i więcej;
• 1 godzina dostępności na dwa tygodnie – w przypadku osób zatrudnionych na mniej niż 12/ etatu.

Liczba godzin dostępności nie będzie zależała od innych czynników, np. stopnia awansu zawodowego nauczyciela.

Za spędzanie czasu w szkole w ramach godzin dostępności nauczyciele nie otrzymają dodatkowego wynagrodzenia. Jednak, jak czytamy w nowelizacji ustawy, z założenia nie ma to być ponadwymiarowa godzina pracy nauczyciela, ale powinna zostać ona zrealizowana w ramach 40-godzinnego wymiaru pracy, jakim objęci są pracownicy. Warto zaznaczyć także, że „godziny czarnkowe” nie wliczają się do pensum.

– Przepisy nie określają żadnego obowiązku rejestrowania i sprawozdawania się przez nauczycieli z czasu i sposobu przeprowadzenia konsultacji. Jest to zadanie służbowe wykonywane w ramach tygodniowego 40-godzinnego czasu pracy. W wielu szkołach konsultacje były organizowane już wcześniej. Doprecyzowanie przepisu w nowelizacji Karty Nauczyciela ma zapewnić wszystkim uczniom i rodzicom możliwość skorzystania z takiej formy wsparcia ze strony kadry pedagogicznej – czytamy na stronie mein.gov.pl.

Godziny dostępności obowiązują wszystkich nauczycieli, także wspomagających oraz specjalistów. W przepisach nie zostały zamieszczone żadne odstępstwa od realizacji tego obowiązku, w związku z tym także dyrektorzy czy wicedyrektorzy muszą je zrealizować, a także nauczyciele przedszkolni. Inaczej jest jedynie w przypadku placówek niepublicznych. Tam o czasie pracy swoich pracowników decyduje dyrektor, który nie ma obowiązku wprowadzania godzin dostępności.

W ustawie nie zostało doprecyzowane, jak mają wyglądać godziny dostępności. Zaznaczono jedynie, że (w zależności od potrzeb) przyjmą one formę konsultacji dla uczniów, wychowanków lub rodziców. Sporo osób wskazuje, że „godziny czarnkowe” będą w rzeczywistości przywróceniem godzin karcianych. Warto jednak zaznaczyć, że zgodnie z przepisami, nauczyciele nie będą mogli w tym czasie prowadzić zajęć dydaktycznych czy z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także zajęć na świetlicy.

Nowelizacja ustawy o Karcie Nauczyciela (a więc także wprowadzenie godzin dostępności dla uczniów i rodziców) wchodzi w życie od roku szkolnego 2022/2023, a więc już od 1 września 2022 roku.

Sprawdź, co jeszcze się zmieni w zawodzie nauczyciela>>

Podstawą prawną, która reguluje wprowadzenie godzin dostępności jest Ustawa o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. To właśnie w tym dokumencie powinniśmy szukać szczegółowych informacji na temat obecności w szkołach "godzin czarnkowych".

Przypomnijmy, że nie tak dawno temu mianem „godzin czarnkowych” określało się zajęcia wspomagające, które były organizowane dla uczniów po pandemii. Liczba tych lekcji została bowiem zwiększona z 10 do 15 godzin na oddział szkolny, co z założenia miało pomóc w nadrabianiu zaległości po nauczaniu zdalnym.

Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się na stronie rządowej>>