„Godziny czarnkowe” zostają czy będą usunięte? Sprawdź, na czym polegają wymagane konsultacje dla rodziców oraz uczniów

W związku z powołaniem nowego kierownictwa resortu edukacji, wiele osób zastanawia się, czy godziny dostępności (potocznie zwane godzinami czarnkowymi) przestaną być obowiązkiem, który nauczyciele muszą spełniać. Głos w tej sprawie zabrała wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer w rozmowie z Radiem ZET.

– Tak zwane godziny czarnkowe trzeba wykorzystać w innym celu – np. żeby w tych godzinach dziecko mogło uzyskać pomoc w odrabianiu lekcji, czy w postaci kółka, czy zajęć sportowych, czy plastycznych – zaznaczyła Katarzyna Lubnauer.

Można więc spodziewać się, że godziny dostępności pozostaną w szkołach.

Wraz ze zmianami w zakresie awansu zawodowego i wynagrodzeń nauczycieli, które weszły w życie w 2022 roku znalazł się także zapis dotyczący wprowadzenia godzin dostępności. Czym one są?

– W związku z potrzebą zagwarantowania uczniom i ich rodzicom możliwości konsultacji z nauczycielem, ta część czasu pracy nauczyciela zostanie doprecyzowana w art. 42 ust. 2f ustawy - Karta Nauczyciela (art. 1 pkt 32 projektu ustawy), przez wskazanie, że w jej ramach nauczyciel obowiązany jest do dostępności w szkole w wymiarze 1 godziny tygodniowo, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć - w wymiarze 1 godziny w ciągu 2 tygodni – zaznaczono wówczas w nowelizacji ustawy.

Godziny dostępności będą więc realizowane w ramach tzw. zadań statutowych szkoły, a ich liczba zależeć ma od wymiaru zatrudnienia.

W nowelizacji ustawy został przewidziany czas przeznaczony na „godziny czarnkowe”. W zależności od wymiaru pracy danego nauczyciela obowiązuje:

• 1 godzina dostępności tygodniowo – w przypadku osób zatrudnionych ½ etatu i więcej;
• 1 godzina dostępności na dwa tygodnie – w przypadku osób zatrudnionych na mniej niż 12/ etatu.

Liczba godzin dostępności nie zależy od innych czynników, np. stopnia awansu zawodowego nauczyciela.

W roku szkolnym 2023/2024 zaszły zmiany w godzinach dostępności, o których można przeczytać w artykule poniżej:
[/polecany]25286543[/polecany]

Za spędzanie czasu w szkole w ramach godzin dostępności nauczyciele nie otrzymują dodatkowego wynagrodzenia. Jednak, jak czytamy w nowelizacji ustawy, z założenia nie ma to być ponadwymiarowa godzina pracy nauczyciela, ale powinna zostać ona zrealizowana w ramach 40-godzinnego wymiaru pracy, jakim objęci są pracownicy. Warto zaznaczyć także, że godziny dostępności nie wliczają się do pensum.

– Przepisy nie określają żadnego obowiązku rejestrowania i sprawozdawania się przez nauczycieli z czasu i sposobu przeprowadzenia konsultacji. Jest to zadanie służbowe wykonywane w ramach tygodniowego 40-godzinnego czasu pracy. W wielu szkołach konsultacje były organizowane już wcześniej. Doprecyzowanie przepisu w nowelizacji Karty Nauczyciela ma zapewnić wszystkim uczniom i rodzicom możliwość skorzystania z takiej formy wsparcia ze strony kadry pedagogicznej – brzmiał komunikat na stronie ówczesnego MEiN, gdy przepis ten był wprowadzany.

Godziny dostępności obowiązują wszystkich nauczycieli, także wspomagających oraz specjalistów. W przepisach nie zostały zamieszczone żadne odstępstwa od realizacji tego obowiązku, w związku z tym także dyrektorzy czy wicedyrektorzy muszą je zrealizować, a także nauczyciele przedszkolni. Inaczej jest jedynie w przypadku placówek niepublicznych. Tam o czasie pracy swoich pracowników decyduje dyrektor, który nie ma obowiązku wprowadzania godzin dostępności.

W ustawie nie zostało doprecyzowane, jak mają wyglądać godziny dostępności. Zaznaczono jedynie, że (w zależności od potrzeb) przyjmą one formę konsultacji dla uczniów, wychowanków lub rodziców. Warto jednak zaznaczyć, że zgodnie z przepisami, nauczyciele nie będą mogli w tym czasie prowadzić zajęć dydaktycznych czy z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także zajęć na świetlicy.

Nowelizacja ustawy o Karcie Nauczyciela (a więc także wprowadzenie godzin dostępności dla uczniów i rodziców) weszła w życie w roku szkolnym 2022/2023, a więc od 1 września 2022 roku.

Podstawą prawną, która reguluje wprowadzenie godzin dostępności jest Ustawa o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. To właśnie w tym dokumencie powinniśmy szukać szczegółowych informacji na temat obecności w szkołach „godzin czarnkowych”.