Spis treści
Czym jest notatka syntetyzująca i jakie są jej cechy?
Notatka syntetyzująca jest krótką formą wypowiedzi, w której w rzeczowy sposób przedstawia się informacje na dany temat. W maturalnym arkuszu pokazowym z języka polskiego znalazło się polecenie, zgodnie z którym uczniowie mają napisać właśnie wypowiedź tego typu na podstawie dwóch tekstów. Takie zadanie pojawiło się również w majowym arkuszu maturalnym 2023 oraz warkuszu maturalnym z polskiego 2024.
Jak napisać notatkę syntetyzującą? Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez CKE musi ona liczyć 60-90 wyrazów i zawierać konkretne elementy:
- zestawienie poglądów autora/autorów, które dotyczyć będzie analizowanego zagadnienia,
- porównanie stanowisk autorów,
- ogólny wniosek płynący z tekstów i tematu.
Notatka syntetyzująca:
- powinna być rzeczowa,
- musi zawierać jedynie najważniejsze informacje na dany temat,
- koncentruje się na wychwyceniu podobieństw/różnic w podejściu autorów do danego tematu,
- jest spójnym tekstem,
- zawiera parafrazy, uogólnienia i synonimy.
Przykładowa notatka syntetyzująca na maturze oraz zasady oceniania według CKE
W odpowiedziach do arkusza pokazowego (matura 2023) została zamieszczona przykładowa notatka syntetyzująca, a w samym arkuszu polecenie:
Na podstawie obu tekstów napisz syntetyzującą notatkę na temat: działania sprzyjające rozwojowi nauki. Twoja wypowiedź powinna liczyć 60-90 wyrazów.
Przykład notatki syntetyzującej. Wypowiedzi ocenione na 3 punkty za treść:
Isaacson w swoim tekście przedstawił Leonarda da Vinci jako naukowca, który zapoczątkował konieczność dialogu doświadczenia i teorii w badaniach naukowych. Autor tekstu uznał ten związek za niezbędny warunek rozwoju nauki. Steinhaus pisze natomiast o konieczności współpracy przyrodników z matematykami, gdyż to ona jest warunkiem postępu w nauce służącej opisowi rzeczywistości. W ten sposób w obu tekstach udokumentowano postulat dialogu empirii i teorii, który przekłada się na podstawy współczesnej rewolucji naukowej. (70 wyrazów)
W obu tekstach podkreślono korzyści wynikające z dbałości o różnorodność językową na świecie. Justyna Olko zwraca uwagę, że dbałość o zachowanie różnych języków lokalnych stanowi gwarancję bioróżnorodności, ponieważ zachowanie siedlisk małych grup mówiących lokalnymi językami chroni przed dewastacją albo likwidacją tych obszarów, a więc również przed niszczeniem wielu gatunków roślin i zwierząt. Natomiast z tekstu Katarzyny Kutyłowskiej wynika, że wielojęzyczność kształtuje mechanizmy umysłowe i zachowania, które ułatwiają naukę języków, co w następstwie wpływa na efektywność komunikacji między
ludźmi. (78 wyrazów)
Sprawdź przykłady pracy i dokładne kryteria oceniania według CKE:
Za notatkę syntetyzującą na maturze z języka polskiego można otrzymać maksymalnie 4 punkty. 3 z nich są za treść, a 1 za poprawność stylistyczną, ortograficzną i interpunkcyjną.
Co to jest parafraza?
Parafraza to inaczej omówienie. Stosuje się ją, gdy chcemy opisać innymi słowami to, co autor przekazał w danym tekście. W przypadku notatki syntetyzującej warto zastosować parafrazę, by znacząco skondensować naszą wypowiedź (musimy zmieścić się w danym limicie słów). Jeśli więc w tekście jeden z autorów stworzył długi wywód na temat tego, że podróż reporterska znacząco różni się od turystycznej, my jako twórcy notatki syntetyzującej musimy znacznie okroić jego przemyślenia, a jednocześnie w swojej wypowiedzi zachować ogólny sens tekstu.
Ile słów ma notatka syntetyzująca?
Warto pamiętać, że pisząc notatkę syntetyzującą na maturze 2024, musimy zmieścić się w określonym limicie słów. Taka wypowiedź nie może zawierać mniej niż 60 i więcej niż 90 słów. Bardzo ważne jest więc to, by zwięźle, a zaraz rzeczowo przedstawić dany temat.
Jak napisać notatkę syntetyzującą? Sprawdź poradnik krok po kroku
Notatka syntetyzująca nie jest trudną do napisania formą wypowiedzi, warto jednak poznać jej schemat, a także pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Jak ją napisać? Wyjaśniamy krok po kroku.
- Zaczynamy od dokładnego zapoznania się najpierw z poleceniem, a później z tekstami. Warto zanotować własnymi słowami (np. w brudnopisie) najważniejsze myśli płynące z tekstów.
- Piszemy notatkę syntetyzującą, pamiętając o odpowiednim poziomie uogólnienia i stosowaniu parafraz. Pod kątem analizowanego przez nas tematu zamieszczamy opinię pierwszego autora tekstu, a następnie drugiego.
- W zakończeniu zestawiamy ze sobą punkty widzenia przedstawione przez konkretnych autorów i podsumowujemy naszą wypowiedź.
- Sprawdzamy liczbę słów. Pamiętajmy, że notatka ma zawierać od 60 do 90 słów. Warto więc skrócić ją lub wydłużyć, gdy jest taka potrzeba.
- Zwróćmy uwagę, czy w naszej wypowiedzi nie ma błędów stylistycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych.
Notatka syntetyzująca – wzór
Niektórzy uczniowie poczują się pewniej, gdy dowiedzą się, jak wygląda schemat notatki syntetyzującej. Przedstawiamy go poniżej:
- Autor/nazwisko autora w tekście zauważa/dowodzi/przekonuje, że…
- Z kolei (nazwisko autora) w tekście pt. (tytuł tekstu) podkreśla/zaznacza/przekonuje, że…
- Punkty wspólne lub rozbieżne w stanowiskach autorów (np. Sposoby mówienia o... (literaturze, podróżach, nauce itd.) diametralnie się od siebie różnią/są do siebie zbliżone.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj StrefaEdukacji.pl!
Wspomnienia Polaków związane z powrotem do szkoły - sonda
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?