Jakie świadectwa, oceny i egzaminy dla uczniów z Ukrainy? Oświatowa Solidarność i inne organizacje apelują do resortu edukacji o zmiany

Przepisy umożliwiają tworzenie oddziałów przygotowawczych dla uczniów z Ukrainy. Dzieci, które radzą sobie z językiem polskim, mogą chodzić do klas w szkołach razem z polskimi dziećmi. Organizacje zajmujące się edukacją, w tym m.in. oświatowa Solidarność mają jednak wątpliwości co do oceniania i egzaminowania uczniów pochodzących z Ukrainy. I apelują do resortu edukacji o wprowadzenie zmian.

- Docierają do nas sygnały i prośby dyrektorów, nauczycieli o złagodzenie zapisów, dotyczących oceniania, klasyfikowania i przeprowadzania egzaminów dla dzieci i młodzieży – uchodźców wojennych z Ukrainy – pisze prezydium Międzyregionalnej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.

Solidarność uważa, że ukraińscy uczniowie powinni być zwolnieni z egzaminu ósmoklasisty. Chcą też złagodzenia oceniania ich w szkołach podstawowych i odejście od skali stopniowej. Według związku, dzieci i młodzież z Ukrainy powinna być klasyfikowana i promowana w oparciu o uczestnictwo w zajęciach szkolnych. Zmian, według Solidarności, trzeba też dokonać na świadectwach.
- Na świadectwach powinien znaleźć się zapis mówiący o tym, w jakim czasie dziecko przebywało w szkole. Pozwoli to, w przypadku zmiany szkoły lub jej zakończenia, właściwie zaplanować dalszy proces kształcenia dziecka w kolejnej placówce - pisze związek.

Poza tym Solidarność wskazuje, że nieznajomość języka polskiego i różnice w treściach nauczania utrudniają nabywanie nowych umiejętności uczniom z Ukrainy. Stąd konieczność wydłużenia procesu kształcenia ukraińskich dzieci. Solidarność apeluje też, aby do szkół przyjmować dzieci według rocznika – obecnie przepisy pozwalają na przyjęcie dziecka do szkoły zgodnie z ukończoną klasą. Jednocześnie Solidarność pozytywnie ocenia działania MEiN zabezpieczające od strony prawnej powstawanie oddziałów przygotowawczych.

Pozwolą one na przygotowanie uczniów z Ukrainy językowo oraz umożliwią kontynuowanie nauki w polskiej szkole. Szkoły i organy prowadzące muszą jednak zostać odpowiednio wsparte finansowo, aby móc takie oddziały tworzyć. Ważną kwestią jest też odpowiednie wynagradzanie nauczycieli. W tym obszarze związek ma zastrzeżenia:

„Prezydium Sekcji za ważne uznaje także odpowiednie zmotywowanie finansowe nauczycieli, którzy realizują zwiększone zadania. Przedstawiony 22 marca br. poselski projekt wzrostu o 4,4 proc. średnich wynagrodzeń od maja do grudnia 2022 r. nie pełni tej roli i przy tak wysokiej inflacji oraz znacząco zwiększonej pracy nie satysfakcjonuje nauczycieli i związkowców” - czytamy liście oświatowej Solidarności do Przemysława Czarnka, ministra edukacji i nauki.

O pilną zmianę zasad oceniania i klasyfikowania dzieci Ukraińców apeluje też Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty.

"Wnioskujemy o niezbędną i pilną zmianę zasad pracy oddziałów przygotowawczych oraz klas szkolnych w zakresie oceniania i klasyfikowania przyjmowanych aktualnie uczniów ukraińskich – tj. wyłączenie ukraińskich uczniów tych oddziałów i klas z obowiązujących ogólnie zasad oceniania i klasyfikowania. Zmiana jest niezbędna natychmiast" - wskazuje Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty.

Dyrektorzy należący do OSKKO uważają, że nie istnieje możliwość skutecznego i sprawiedliwego ocenienia uczniów z Ukrainy w bieżącym roku szkolnym. OSKKO postuluje, aby do końca roku szkoły zyskały możliwość wystawienia zaświadczeń o objęciu dziecka opieką szkoły oraz opisowego wydania rekomendacji w kwestii postępów ucznia.

"W przypadku uczniów klas szkolnych wnioskujemy o danie szkołom swobody wyboru formy podsumowania pracy – zależnie od potrzeb i możliwości uczniów" – pisze OSKKO w swojej rekomendacji.

Organizacja wskazuje też, że część ukraińskich szkół działa zdalnie i uczniowie uczestniczą w lekcjach. Elastyczne rozwiązania w tej materii pozwoliłyby - zwłaszcza starszym uczniom - ukończyć edukację w ramach ukraińskiego systemu nauczania.

ZNP uważa z kolei, że zwiększenie zadań i obowiązków powinno przebiegać równolegle ze wzrostem wynagrodzeń i zwiększeniem subwencji oświatowej. „Mamy więcej uczniów, więcej zadań, a tyle samo pieniędzy na zorganizowanie edukacji i taką samą liczbę nauczycieli” - pisze ZNP i proponuje m.in.: wyłączenie uczniów z Ukrainy z obowiązujących ogólnie zasad oceniania i klasyfikowania w polskich szkołach (przynajmniej do końca czerwca).

Skala ocen jest nie od 1 do 6, jak w Polsce, a od 1 do 12.
Obowiązkowa nauka trwa 11 lat - od szóstego roku życia, do siedemnastego.
Są trzy poziomy w systemie szkolnym:
* szkoła elementarna – klasy I – IV,
* szkoła niższa średnia - klasy V i IX,
*szkoła wyższa średnia - klasy X - XII.
Po szkole średniej zdaje się maturę wewnętrzną i zewnętrzną - to warunek dla tych, którzy chcą dostać się na 5-letnie studia (lub krótsze, licencjackie). W systemie szkolnym od X klasy oprócz liceów są też technika, szkoły zawodowe, kolegia.