Kwiaty, czekoladki i prawa kobiet. Dzień Kobiet 2023. Co właściwie świętujemy 8 marca?

Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych w Ameryce Północnej oraz Europie. Za swoistą datę narodzin Dnia Kobiet uznaje się rok 1857. Pracujące w amerykańskiej fabryce bawełny kobiety zorganizowały wtedy strajk, domagając się takiego samego wynagrodzenia, jakie otrzymywali mężczyźni, a także skrócenia dnia pracy. Pierwsze obchody Dnia Kobiet odbyły się 28 lutego 1909 r. w Stanach Zjednoczonych.

19 marca 1911 roku po raz pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzono w Austrii, Danii, Niemczech i Szwajcarii. Podczas manifestacji domagano się prawa kobiet do głosowania i obejmowania stanowisk publicznych, praw kobiet do pracy i szkoleń zawodowych, a także zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy. W latach 1913 i 1914 podczas Międzynarodowego Dnia Kobiet odbyły się natomiast demonstracje antywojenne.

W Polsce Dzień Kobiet zaczęto obchodzić po II wojnie światowej. Data została ustanowiona na 8 marca, co miało mieć związek ze strajkami kobiet w Rosji, które odbyły się kolejno w 1913 i 1917 roku. W czwartek 8 marca 1917 (23 lutego 1917 roku wg kalendarza juliańskiego) kobiety w Rosji zorganizowały strajki i protesty pod hasłem „chleb i pokój”, rozpoczynając rewolucję lutową. Cztery dni później abdykował car, a rząd tymczasowy przyznał kobietom prawa wyborcze.

Niektórzy badacze doszukują się początków Dnia Kobiet aż w starożytnym Rzymie, a dokładniej w oddawaniu czci bogini Junonie. Junona była opiekunką życia kobiet. Wypraszały one u swojej patronki szczęście w życiu małżeńskim. Mężczyźni zaś w dniu Junony obdarowywali swoje żony prezentami.

Według niektórych przekazów, korzeni święta można doszukiwać się w obchodach Matronaliów. To rzymskie święta macierzyństwa, płodności i pierwiastka żeńskiego w naturze. Podczas obchodów święta macierzyństwa kobiety były traktowane w sposób wyjątkowy. Obdarowywano je prezentami, a także spełniano zachcianki i życzenia.

Podpisana w 1945 roku Karta Narodów Zjednoczonych była pierwszym międzynarodowym dokumentem potwierdzającym zasadę równości kobiet i mężczyzn. W ciągu wielu dziesięcioleci Organizacja Narodów Zjednoczonych brała udział w opracowywaniu międzynarodowych strategii, standardów, programów oraz określaniu celów promujących podnoszenie statusu kobiet.

Choć rzeczywiście okres PRL był w Polsce bezsprzecznie „latami świetności” Dnia Kobiet, nie oznacza to, że obchody 8 marca powinniśmy bojkotować ze względu na polityczną poprawność. Wielu osobom, których młodość przypadła właśnie na czas PRL-u, Dzień Kobiet kojarzy się z obowiązkowymi akademiami, wręczaniem przywiędłych goździków, pary nylonowych rajstop lub zdobytej z trudem kawy.

Międzynarodowy Dzień Kobiet ma jednak dużo głębsze przesłanie. Nie powinien być jednorazowym „dniem dobroci dla kobiet”, ale obchodzony świadomie, ma na celu uświadomienie wieloletniej walki kobiet o zrównanie ich praw. Dziś jest okazją do przypomnienia, z jakimi wyzwaniami mierzą się współczesne kobiety. To również okazja, aby docenić ich pracę zawodową, naukową, a także tę codzienną, często „niewidzialną” - na rzecz domu i rodziny.