Matura 2022: Język polski – poziom rozszerzony za nami! Zobacz ARKUSZ. Jakie były tematy maturalne na poziomie rozszerzonym?

Przykładowa teza: Autor każdej powieści w mniej lub bardziej świadomy sposób odnosi się do historii i na swój indywidualny sposób ją utrwala. Niekoniecznie muszą to być wielkie wydarzenia zmieniające dzieje świata. Dla jednostki liczą się ułamki historii, które zmieniają jej życie. Poszczególne spojrzenia na historię składają się na pamięć zbiorową i to, jak dany okres przeszłości jest widziany przez kolejne pokolenia.

Przykłady do wykorzystania:
- ''Lalka'' B. Prusa - w ''Pamiętniku starego subiekta'' Ignacy Rzecki opisuje sobie współczesne wydarzenia, odnosi się do wielkiej polityki europejskiej, ze szczególnym naciskiem na losy potomków Napoleona Bonaparte, którego był wielkim fanem. Rzecki opisuje nastroje antysemickie, które są potem potwierdzone wielką niechęcią warszawskiej arystokracji do Szlangbauma, który staje się niejako spadkobiercą spuścizny Wokulskiego. Rzecki też opisuje realia Wiosny Ludów na Węgrzech, gdzie wybrał się z przyjacielem Augustem Katzem. Ta wielka historia z punktu wiedzenia starego subiekta już nie jest wzniosła i monumentalna. Rzecki widzi ją jako deformację człowieczeństwa i śmierć zwykłych ludzi.
- "Wesele'' S. Wyspiańskiego - pojawienie się podczas wesela w Bronowicach Widma Jakuba Szeli pokazuje to, jak szybko historia zatraca się w ludzkiej pamięci. Dziad, który pamięta czas rabacji galicyjskiej, był jej świadkiem, nie potrafi przebić się do zbiorowej świadomości. Wie, że nastroje zbrodnicze między chłopami a inteligentami mogą w każdej chwili powrócić, jednak nawet relacja naocznego świadka nie jest w stanie oderwać Polaków od dobrej zabawy.