Matura 2023. Nowe zasady i wymagania egzaminacyjne. Wraca ustny język polski i obcy. Co jeszcze się zmieni? Sprawdziliśmy

Matura 2023 jest tematem, który wzbudza duże emocje. Długo nie było wiadomo, jak będzie wyglądał egzamin dojrzałości w nowej formule. Raz mówiono o tym, że matura 2023 ma być trudniejsza, innym razem, że ze względu na pandemię, wymagania egzaminacyjne zostaną obniżone. Ostatecznie wiadomo, że będzie trudniej, niż rok temu, wracają też egzaminy ustne z języka polskiego i języka obcego nowożytnego.
Minimalny próg z każdego egzaminu ustalono na 30%.

Na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej dostępne są wymagania egzaminacyjne, które będą obowiązywać na maturze 2023 i 2024. Poniżej przedstawiamy ogólne i szczegółowe informacje na ten temat.

Matura pisemna 2023 z języka polskiego będzie trwała 240 minut. Arkusz podzielony będzie na trzy części:

• język polski w użyciu,
• tekst historycznoliteracki,
• wypracowanie.

Typy zadań egzaminacyjnych nie będą różnić się od tych, które maturzyści znają z lat ubiegłych. Uczniowie będą musieli zmierzyć się więc z zadaniami zamkniętymi (prawda-fałsz, wielokrotnego wyboru, na dobieranie), otwartymi (z luką, krótkiej odpowiedzi) i zadania rozszerzonej wypowiedzi (wypracowanie).

Matura ustna 2023 z języka polskiego składa się się z dwóch zadań:

• zadanie jawne - sprawdzające znajomość (treść i problematyka) wskazanej lektury obowiązkowej,
• zadanie, które dotyczy zagadnienia związanego z literaturą lub innymi dziełami sztuki - maturzysta omawia je na podstawie dołączonego do polecenia tekstu literackiego, nieliterackiego lub tekstu ikonicznego.

Matura 2023 z matematyki ma z kolei trwać 180 minut. W arkuszu znajdzie się od 29 do 40 zadań. Łączna liczba punktów, które będzie można uzyskać to 50 (25 punktów za zadania zamknięte i 25 za zadania otwarte).

Pisemny egzamin maturalny 2023 z języka angielskiego (lub innego języka nowożytnego), ma trwać 120 minut. Uczniowie, podobnie jak w ubiegłych latach, będą musieli rozwiązać zadania z zakresu rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstów pisanych, znajomości środków językowych, a także stworzyć wypowiedź pisemną. Podstawa wymagań egzaminacyjnych na 2023 rok zawiera mniejszy zakres środków gramatycznych i leksykalnych w porównaniu do lat ubiegłych.

Matura ustna 2023 z języka angielskiego jest obowiązkowa. Przystąpić do niego musi każdy maturzysta, jednak nie będzie określany poziom egzaminu (podstawowy czy rozszerzony).

Szczegółowe wymagania egzaminacyjne na egzaminie maturalnym w 2023 roku opublikowane zostały na stronie rządowej, a także stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Warto się z nimi zapoznać. Nie różnią się one znacząco od tych, które obowiązywały w latach ubiegłych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wymagania egzaminacyjne z języka polskiego na maturze 2023:

• kształcenie literackie i kulturowe (uczeń m.in. rozumie podstawy periodyzacji literatury, rozpoznaje konwencje literackie, rozróżnia gatunki literackie, rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego),
• odbiór tekstów kultury (uczeń m.in. przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, charakteryzuje główne prądy filozoficzne i określa ich wpływ na kulturę epoki, a także analizuje strukturę tekstu),
• kształcenie językowe (uczeń m.in. wykorzystuje wiedzę z zakresu fleksji, słowotwórstwa i składni),
• zróżnicowanie języka (uczeń m.in. ocenia różne style funkcjonalne, rozpoznaje modę językową i funkcjonalnie wykorzystuje biblizmy, mitologizmy i przysłowia),
• komunikacja językowa i kultura języka (uczeń m.in. rozpoznaje funkcje tekstu, a także posługuje się różnymi odmianami polszczyzny w zależności od sytuacji komunikacyjnej),
• uczeń zna i stosuje zasady ortografii i interpunkcji,
• elementy retoryki (uczeń m.in. potrafi formułować tezy i argumenty w wypowiedziach, a także wyjaśnia, w jaki sposób użyte środki retoryczne mogą oddziaływać na odbiorcę).

W wymaganiach egzaminacyjnych na maturze 2023 pojawiła się także lista lektur, która będzie obowiązywała przyszłych maturzystów. Wśród lektur obowiązujących w całości znalazły się następujące pozycje:

• Jan Parandowski, „Mitologia”, część I Grecja;
• Sofokles, „Antygona”;
• Jan Kochanowski, „Odprawa posłów greckich”;
• William Szekspir, „Makbet”;
• Molier, „Skąpiec”;
• Adam Mickiewicz, „Konrad Wallenrod”; Dziady cz. III;
• Juliusz Słowacki, „Kordian”;
• Bolesław Prus, „Lalka”;
• Eliza Orzeszkowa, „Gloria victis”;
• Henryk Sienkiewicz, „Potop”;
• Fiodor Dostojewski, „Zbrodnia i kara”;
• Stanisław Wyspiański, „Wesele”;
• Stefan Żeromski, „Przedwiośnie”;
• Tadeusz Borowski, opowiadania: „Proszę państwa do gazu”, „Ludzie, którzy szli”;
• Gustaw Herling-Grudziński, „Inny świat”;
• Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem”;
• Albert Camus, „Dżuma”;
• George Orwell, „Rok 1984”;
• Sławomir Mrożek, „Tango”;
• Marek Nowakowski, „Raport o stanie wojennym” (wybrane opowiadanie); „Górą »Edek«” (z tomu „Prawo prerii”);
• Jacek Dukaj, „Katedra” (z tomu „W kraju niewiernych”);
• Andrzej Stasiuk, „Miejsce” (z tomu „Opowieści galicyjskie”);
• Olga Tokarczuk, „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu „Gra na wielu bębenkach”).

Wielu uczniów zainteresowanych jest też tym, jak będą wyglądały wymagania egzaminacyjne, jeżeli chodzi o maturę z matematyki 2023. Oto zestawienie najważniejszych informacji na ten temat:

• Działania na liczbach rzeczywistych (m.in. przeprowadzanie prostych dowodów dotyczących liczb całkowitych, stosowanie własności pierwiastków dowolnego stopnia),
• wyrażenia algebraiczne (m.in. stosowanie wzorów skróconego mnożenia),
• równania i nierówności (m.in. rozwiązywanie równań i nierówności kwadratowych, rozwiązywanie nierówności liniowych z jedną niewiadomą),
• układy równań (m.in. stosowanie układów równań do rozwiązywania zadań tekstowych),
• funkcje (uczeń m.in. oblicza wartość funkcji zadanej wzorem algebraicznym, szkicuje wykres funkcji kwadratowej zadanej wzorem),
• ciągi (uczeń m.in. oblicza wyrazy ciągu określonego wzorem ogólnym),
• trygonometria (uczeń m.in. wykorzystuje definicje funkcji, stosuje twierdzenie cosinusów),
• planimetria (uczeń m.in. wyznacza promienie i średnice okręgów, długości cięciw okręgów oraz odcinków stycznych, w tym z wykorzystaniem twierdzenia Pitagorasa),
• geometria analityczna na płaszczyźnie kartezjańskiej (uczeń m.in. rozpoznaje wzajemne położenie prostych na płaszczyźnie na podstawie ich równań, w tym znajduje wspólny punkt dwóch prostych, jeśli taki istnieje),
• stereometria (uczeń m.in. rozpoznaje wzajemne położenie prostych w przestrzeni, w szczególności proste prostopadłe nieprzecinające się),
• kombinatoryka (uczeń m.in. zlicza obiekty w prostych sytuacjach kombinatorycznych),
• rachunek prawdopodobieństwa (uczeń m.in. oblicza prawdopodobieństwo w modelu klasycznym).

Wymagania egzaminacyjne na maturze 2023 ze wszystkich przedmiotów można znaleźć tutaj. Ważne! Przypominamy, że egzamin maturalny 2023 i 2024 zostanie (z uwagi na pandemię i naukę zdalną) przeprowadzony na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie podstawy programowej, jak miało to miejsce do 2020 roku włącznie.