Matura rozszerzona z polskiego 2022 – wypracowania. Jak napisać interpretację porównawczą? Zasady, schemat pracy i przydatne słownictwo

Magdalena Konczal
Magdalena Konczal
Matura z języka polskiego na poziomie rozszerzonym 2022. Jak napisać interpretację porównawczą?
Matura z języka polskiego na poziomie rozszerzonym 2022. Jak napisać interpretację porównawczą? Waldemar Wylęgalski/ Polska Press
Interpretacja porównawcza – to właśnie z nią muszą zmierzyć się uczniowie na maturze rozszerzonej z języka polskiego. Ta forma wypowiedzi jest nieco trudniejsza niż analiza wiersza na egzaminie podstawowym. Warto więc dowiedzieć się, jak poprawnie napisać interpretację porównawczą. Przedstawiamy jej schemat, przykładowe słownictwo i zasady, o których należy pamiętać. Matura z języka polskiego na poziomie rozszerzonym już za moment!

Interpretacja porównawcza na maturze 2022

Interpretacja porównawcza (nazywana również interpretacją równoległą) to jedna z form wypowiedzi obecnych na maturze rozszerzonej z języka polskiego. Uczniowie mogą, choć nie muszą zdecydować się na jej napisanie. Mają bowiem do wyboru jeszcze drugi temat, który powinien przyjąć formę rozprawki problemowej (o tym, jak poprawnie ją napisać przeczytacie w tekście o wypowiedzi argumentacyjnej)

Przypomnijmy, że matura rozszerzona z języka polskiego składa się tylko z jednego zadania, które polega na napisaniu dłuższej wypowiedzi. Za cały egzamin można uzyskać maksymalnie 40 punktów. Interpretacja porównawcza zazwyczaj opiera się na dwóch utworach (w większości przypadków są to wiersze), które uczeń musi ze sobą zestawić. Zanim przejdziemy do omówienia tego, jak napisać taką wypowiedź, warto przeanalizować matury i tematy z poprzednich lat.

Interpretacja porównawcza a tematy z poprzednich lat

Jeżeli chodzi o interpretację porównawczą na maturze, to polecenie jest zawsze takie samo: „Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów”. Najczęściej uczniowie muszą zestawić ze sobą dwa wiersze, raz zdarzyło się jednak, że na maturze pojawiły się fragmenty prozy. Oto utwory, które znalazły się na maturach w poprzednich latach:

  • 2015: „Na Sybir!” Zygmunt Krasiński i „Zesłane studentów” Jacek Kaczmarski,
  • 2016: fragment opowiadania „Genialna epoka” (z tomu „Sklepy cynamonowe”) Brunona Schulza i fragment utworu „Bohiń” Tadeusza Konwickiego,
  • 2017: „Obraz cnoty” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i „Pan Cogito o cnocie” Zbigniew Herbert,
  • 2018: „Nerwy” Cyprian Kamil Norwid i „pod dworcem głównym w Warszawie” Józef Czechowicz,
  • 2019: „Chciałabym, z tobą poszedłszy…” Kazimiera Zawistowska i „Dusza w niebiosach” Bolesław Leśmian,
  • 2020: „Do snu” Jan Kochanowski i „Język snu” Zbigniew Herbert,
  • 2021: „Labirynt” Krzysztof Kamil Baczyński i „Labirynt” Wisława Szymborska.

Jak napisać interpretację porównawczą?

Pisząc interpretację porównawczą, bardzo łatwo jest się pogubić. Właśnie dlatego warto pamiętać o kilku ważnych zasadach. Ważne jest poznanie schematu interpretacji porównawczej, a także stworzenie sobie planu pracy, do którego wrócimy, gdy nie będziemy wiedzieli, co dalej pisać. Jak więc powinna wyglądać interpretacja porównawcza? Wyjaśniamy, jak ją napisać krok po kroku.

1. Zaczynamy od dokładnego przeczytania podanych utworów. Następnie zastanawiamy się, co łączy ze sobą te dwa teksty. Najczęściej jest to podobna tematyka, która jednak może być w różny sposób przedstawiana przez poszczególnych autorów. We wstępie powinniśmy postawić tezę lub hipotezę. Zapiszmy ją koniecznie w naszym planie pracy, by móc do niej wracać.

2. W rozwinięciu będziemy zestawiać ze sobą poszczególne elementy utworów. Zwróćmy uwagę nie tylko na treść, ale także na formę. Jakie elementy powinniśmy ze sobą porównać?

  • określmy gatunek poszczególnych utworów, a także cechy danego stylu,
  • ustalmy kto do kogo mówi w poszczególnych wierszach, określmy także sytuację liryczną,
  • zwróć uwagę na motywy, symbole, metafory i konteksty w jednym i drugim utworze.
  • zastanów się, w czym teksty są do siebie podobne, a gdzie się różnią,
  • zwróć uwagę także na język i świat przedstawiony w utworach,
  • wypisz poszczególne tematy, które występują w utworze i porównuj je równolegle, dokonując analizy.

3. W podsumowaniu nie należy powtarzać przytoczonych wcześniej argumentów. Zadajmy sobie raczej pytanie, czy więcej łączy czy dzieli dane utwory i zamknijmy nasze rozważania.

Nie możemy też zapominać, że w rozwinięciu mamy nie tylko analizować utwory, ale także je interpretować. Jak więc powinien wyglądać schemat takiej pracy?

  1. Wstęp: Teza/Hipoteza interpretacyjna,
  2. Rozwinięcie: argument 1, argument 2, argument 3 i ich realizacja w utworze.
  3. Podsumowanie tematu.

Niektórzy uczniowie, niemający wprawy w pisaniu interpretacji porównawczej najpierw interpretują i analizują jeden utwór, a później drugi. W podsumowaniu zaś wyciągają wnioski. Jest to wprawdzie prostszy i bezpieczniejszy sposób na pisanie interpretacji porównawczej, jednak gorzej widziany przez egzaminatorów.

Interpretacja porównawcza. Przydatne słownictwo

Warto dowiedzieć się również, jakiego słownictwa używać przy pisaniu interpretacji porównawczej. Oczywiście dużo zależy od stylu maturzysty, ale są takie sformułowania, które mogą ułatwić nam pisanie, np.

  • Temat … (snu/cnoty/powstań zbrojnych) był przedstawiany w literaturze i sztuce już od dawna.
  • Jest to niezwykle ważny temat, który był podejmowany przez artystów…
  • Warto zwrócić uwagę na to, że w utworze Herberta cnota została przedstawiona…, a w wierszu Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej…
  • Te aspekty zostały podobnie przedstawione w obydwu utworach…
  • Należy podkreślić także kontekst, w jakim pisany był wiersz Krasińskiego…
  • Jest to niezwykle ważne właśnie w dobie pozytywizmy/romantyzmu/oświecenia…
  • Zarówno w pierwszym, jak i drugim utworze cnota została upersonifikowana. Zastosowano ten środek stylistyczny, by…
  • Podsumowując…
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na strefaedukacji.pl Strefa Edukacji