Nie chcą być liderami, mogą zmieniać pracę nawet co dwa lata. Tak będzie wyglądała kariera obecnych studentów. Raport Inkubatora UW

Pełny raport „JustStart2. Studiując w świecie niepewnego jutra: perspektywy, sprawczość i wizje przyszłości pokolenia Z” Inkubatora UW pokazuję prawdę o osobach rozpoczynających dziś studia czy pracę. Z jakimi problemami zmagają się obecnie młodzi ludzie? Czego oczekują od swoich pracodawców? Jakie jest ich podejście do życia?

Przypomnijmy, że Pokolenie Z, do którego zalicza się zwyczajowo osoby urodzone w końcówce lat 90. XX wieku i na początku XXI wieku, to ludzie, którzy zazwyczaj mieli łatwy dostęp do nowych technologii. Ich starsi koledzy i koleżanki (millenialsi) nie byli jeszcze w pełni pokoleniem „internetowym”. Mówi się o tym, że Postmillenialsów charakteryzuje m.in. przedsiębiorczość, łatwość w wyszukiwaniu informacji w Internecie czy zmienność. Tej ostatniej cesze przyjrzano się również w raporcie Inkubatora UW.

– Podstawowy, największy wniosek był taki, że studenci, Pokolenie Z, jest pokoleniem VUKA, czyli przyzwyczajonym do ciągłej zmienności świata dookoła i że oni sobie z tym dają radę, jak surferzy na fali. Są przyzwyczajeni do tego, że co chwila coś się dzieje – podkreślała Barbara Holi w rozmowie z PAP.

Termin VUCA to akronim następujących słów: volatility (zmienność), uncertainty (niepewność), complexity (złożoność) oraz ambiguity (niejednoznaczność).

Badanie Inkubatora Uniwersytetu Warszawskiego zostało przeprowadzone wśród studentów UW i WUM od września 2021 do stycznia 2022. Metodologia obejmowała ankietę CAWI, wywiady grupowe, wywiady eksperckie oraz analizę danych zastanych. Celem badania była m.in. chęć przyjrzenia się temu, jak zmieniło się spojrzenie na studia i pracę w związku z pandemią COVID-19.

W raporcie możemy przeczytać, że pandemia COVID-19 w szczególny sposób wpłynęła na osoby, które dopiero wkraczały w nowe środowisko, np. rozpoczynały etap studiów czy pracy. Adaptowanie się do nowego środowiska mogło okazać się wówczas wyjątkowo trudne. Co piąta osoba badana twierdzi, że pandemia zmieniła jej perspektywę w kontekście planów zawodowych. Z kolei co trzynasta przyznała, że była to bardzo duża zmiana. Częściej takie stanowisko przyjmowały kobiety. Barbara Holi podkreśla, że Pokolenie Z już przed pandemią dotknięte było częstymi zmianami. Wskazuje na Strajk Nauczycieli z 2019 roku czy reformy edukacji.

Epidemia nie miała tak dużego wpływu na Postmillenialsów, jak przypuszczali badacze.

– To jest pokolenie, które nie myśli długofalowo – podkreśla Barbara Holi.

Nie dziwi fakt, że obecni studenci cenią sobie możliwość zmian. Dla większej liczby osób ważniejsze jest zdobywanie doświadczenia w różnych miejscach niż stabilne zatrudnienie w jednym (odpowiednio: 48 proc. i 45 proc.). Większość osób wolałaby szybko awansować (53 proc.) zamiast mieć to samo stanowisko (31 proc.). Postmillenialsi obawiają się rutyny w pracy – robienia przez wiele lat tego samego.

– Kandydaci z Pokolenia Z oczekują szybkiej gratyfikacji. To jest pokolenie, któremu nie będzie wystarczała ocena roczna, kiedy menedżer siada i mówi tobie, jaki jesteś, czego ci brakuje albo czasami nie mówi, bo większość menedżerów nie ma tych kompetencji (…) To są ludzie, którzy oczekują informacji tu i teraz, szybko – najlepiej natychmiast – podkreśla w raporcie Katarzyna Bolanowska, employer branding specialist z działu HR w Allegro.

Choć Pokolenie Z nazywane jest „internetowym”, to w preferencjach co do trybu pracy przeważa praca w biurze, a nie zdalna. Wynika to być może z faktu, że młodzi ludzie chcą nieustannie „być w kontakcie”. Osoby dopiero wkraczające na rynek pracy cenią sobie szefa, z którym mogą mieć relacje partnerskie oraz zróżnicowane wiekowo środowisko pracy. Preferują raczej pracę indywidualną aniżeli grupową.

Wśród najważniejszych kwestii związanych z poszukiwaniem pracy oprócz atrakcyjnego wynagrodzenia znalazła się także misja organizacji i realizacja ważnych dla danej osoby celów. Zgodnie z raportem większość studentów wierzy, że kluczem do zdobycia wymarzonej pracy są przede wszystkim samodoskonalenie i edukacja formalna. Wysoko uplasowały się także następujące czynniki: znajomość kilku języków, edukacja pozaformalna, znajomości czy szczęście.

Jednym z ciekawszych wniosków, który wypływa z badania jest fakt, że młodzi ludzie nie chcą być liderami. Dzieje się tak, ponieważ przywództwo wiąże się ze stresem. Poza tym bycie liderem wymaga otwartości w wyrażaniu własnej opinii.

– To nie jest pokolenie liderów. To jest pokolenie martwych autorytetów. To jest pokolenie, gdzie każdy autorytet można obalić – zaznacza Barbara Holi.

Niechęć do bycia przywódcą może także wynikać z tego, że Pokolenie Z odznacza się niską odpornością na stres (ang. resilience). Z raportu wynika, że wiele osób nie radzi sobie z trudnymi, a czasami nawet codziennymi sytuacjami. Może to wynikać z przebodźcowania i nadmiaru treści w ich życiu.

– Temat, który się wybija na pierwszy plan to presja sukcesu, radzenia sobie z własną osobowością. Przestymulowanie, przebodźcowanie. Jak patrzę na młodsze pokolenia, widzę ogromny deficyt zdolności wyciszenia się – zauważa w raporcie Zofia Dzik, innowatorka, impact inwestorka, doświadczona C-Level menadżerka, pionierka rynku fintech w obszarze direct w CEE.

Z badania wyłania się też jeden bardzo ważny wniosek. Młodzi ludzie coraz częściej mają świadomość, że odznaczają się niską odpornością na stres, w związku z tym zdrowie psychiczne jest w ich życiu istotnym elementem. W pracy nie akceptują mobbingu czy dyskryminacji. Barbara Holi podkreśla, że Pokolenie Z jest bardziej świadome.

– To jest pokolenie, które już wie, jak ogromną cenę można zapłacić za niedbanie o swoje zdrowie psychiczne – podsumowuje zastępczyni kierownika Inkubatora UW.

Cały raport dostępny jest na stronie Inkubatora UW. Zachęcamy do zapoznania się z nim szczególnie obecnych studentów, edukatorów, nauczycieli oraz pracodawców.

Źródło: Polska Times/PAP