Nowa lista lektur obowiązująca od 1 września 2024 r. Jakie zmiany w lekturach wprowadzono?

Prezentujemy listę lektur obowiązkowych dla szkół podstawowych.

Lista lektur obowiązkowych dla klas IV-VI (pozycje książkowe poznawane w całości):

• Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa;
• Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks);
• Clive Staples Lewis, Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa;
• Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni;
• John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem.

Z listy lektur obowiązkowych zniknęła „Katarynka” Bolesława Prusa, a także „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza. Uczniowie nie będą musieli znać również treści utworu Juliusza Słowackiego „W pamiętniku Zofii Bobrówny”.

Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie dla klas IV-VI:

• René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
• Ignacy Krasicki, wybrane bajki;
• Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (wybrane fragmenty);
• Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego;
• wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie;
• Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o talentach, o miłosiernym Samarytaninie;
• wybrane podania i legendy polskie;
• wybrane baśnie polskie i europejskie;
• wybrane wiersze: Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego, oraz pieśni patriotyczne (w tym Rota Marii Konopnickiej).

Lista lektur obowiązkowych dla klas VII-VIII:

• Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
• Aleksander Fredro, Zemsta;
• Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec;
• Adam Mickiewicz, Dziady część II;
• Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
• Juliusz Słowacki, Balladyna.

„Pan Tadeusz”, „Quo vadis”, „Syzyfowe prace” poznawane dotąd w całości będą obowiązywać jedynie we fragmentach.

Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie:

• Jan Kochanowski, wybór fraszek, wybrana pieśń, treny VII i VIII;
• Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Świtezianka, Pan Tadeusz (księgi: I, II, IV, X, XI, XII);
• Sławomir Mrożek, Artysta;
• Henryk Sienkiewicz, Latarnik, Quo vadis (fragmenty);
• Stefan Żeromski, Syzyfowe prace (fragmenty);
• wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI, a ponadto wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Wisławy Szymborskiej, oraz aforyzmy Stanisława Jerzego Leca;

Lista lektur obowiązkowych dla poziomu podstawowego, liceum, utwory poznawane w całości:

• Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja;
• Sofokles, Antygona;
• William Szekspir, Makbet;
• Molier, Skąpiec;
• Adam Mickiewicz, Dziady cz. III;
• Bolesław Prus, Lalka;
• Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
• Stanisław Wyspiański, Wesele;
• Stefan Żeromski, Przedwiośnie;
• Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
• Albert Camus, Dżuma;
• George Orwell, Rok 1984;
• Sławomir Mrożek, Tango.

Uczniowie liceów nie będą już czytać „Z legend dawnego Egiptu” Bolesława Prusa, „Glorii victis” Elizy Orzeszkowej, „Rozdziobią nas kruki, wrony...” Stefana Żeromskiego, „Potop” Henryka Sienkiewicza będzie czytany tylko we fragmentach.

Krótkie utwory i utwory poznawane we fragmentach:

• Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana;
• Homer, Iliada (fragmenty);
• wybrane utwory polskiego średniowiecza, w tym: Lament świętokrzyski (fragmenty), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty); 4) Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
• Ignacy Krasicki, wybrana satyra;
• Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność;
• Henryk Sienkiewicz, Potop (fragmenty);
• Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragmenty);
• Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)
• Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu;
• Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (fragmenty);
• Marek Nowakowski, Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
• Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
• Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
• Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty).

Utwory poetyckie:

• Horacy, wybrane utwory;
• Bogurodzica;
• Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; tren IX, X, XI; 4) wybrane wiersze poetów epoki baroku;
• Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny;
• Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze;
• wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Mirona Białoszewskiego, Józefa Czechowicza, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Cypriana Kamila Norwida, Marii Pawlikowskiej- -Jasnorzewskiej, Haliny Poświatowskiej, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, w tym Testament mój, Leopolda Staffa, Wisławy Szymborskiej, Juliana Tuwima.

Pełna lista lektur znajduje się na stronie ministerstwa.

Nikt nie ma wątpliwości co do tego, że zmiany w programie nauczania są niezbędne, podstawa jest przeładowana, a próbując ją realizować, nauczyciele po prostu ścigają się z czasem. Ministerstwo Edukacji Narodowej opublikowało w lutym propozycję zmian w podstawie programowej. Przeanalizowaliśmy podstawy programowe z języka polskiego i wybraliśmy najistotniejsze elementy.

Zapoznaj się ze zmianami w podstawach programowych innych przedmiotów. >>>

W klasach IV-VI SP proponowano usunięcie: rozpoznawania utworów jako nowela, dziennik, pamiętnik, a także rozpoznawania odmian powieści i opowiadań np. obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy. Zniknąć miało również pojęcie anafory. Uczniowie mieli także nie pisać sprawozdania z filmu, spektaklu, wydarzenia oraz redagować scenariusza filmowego na podstawie fragmentów książki oraz własnych pomysłów.

Z listy lektur obowiązkowych w klasach IV-VI miały zniknąć:

• Adam Mickiewicz, Powrót taty;
• Bolesław Prus, Katarynka;
• Juliusz Słowacki, W pamiętniku Zofii Bobrówny;
• mit o Orfeuszu i Eurydyce;
• przypowieści o siewcy oraz o pannach roztropnych;
• wybrane wiersze Władysława Bełzy oraz pieśni i piosenki patriotyczne.

W pustyni i w puszczy Henryka Sienkiewicza miało być omawiane we fragmentach.

– Z listy lektur obowiązkowych usunięto (lub zaproponowano do wpisania na listę lektur uzupełniających) te utwory literackie, które dla ucznia były zbyt trudne do zrozumienia ze względu na tematykę czy też archaiczny język. Zaproponowano też, aby niektóre lektury obowiązkowe były omawiane we fragmentach, a nie – w całości – przedstawia w uzasadnieniu ministerstwo.

Z podstawy programowej miały zniknąć:

• umiejętność rozpoznania pamiętnika, felietonu, podstawy słowotwórczej
• znajomość pojęcia eufemizm, typów skrótów i skrótowców, typy wyrazów złożonych,
• recytację utworu literackiego w interpretacji zgodnej z jego tematem i stylem;
• tworzenie życiorysu, CV, listu motywacyjnego;

Z listy lektur obowiązkowych w klasach VII-VII wykreślono początkowo:

• Ignacy Krasicki, Żona modna;
• Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika;
• wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI: Cypriana Kamila Norwida, Mariana Hemara, Jarosława Marka Rymkiewicza, Jana Lechonia, Jerzego Lieberta oraz fraszki Jana Sztaudyngera;
• Henryk Sienkiewicz, Quo vadis;

Pan Tadeusz Adama Mickiewicza miał być omawiany we fragmentach. Niektóre lektury miały zostać przeniesione na listę lektur uzupełniających.

Zwróciliśmy uwagę na zmiany w liście lektur dla szkół średnich – liceów i techników.

Tego nie będzie:

• Z Biblii: Pieśń nad Pieśniami;
• Legenda o św. Aleksym;
• Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
• Jan Kochanowski, psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47;
• Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
• William Szekspir, Romeo i Julia;
• Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny;
• Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej;
• Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod;
• Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu;
• Stefan Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…;
• wybrane wiersze następujących poetów: Kazimiera Iłłakowiczówna, Tadeusz Gajcy, Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, wybrane wiersze, w tym z tomu Ocalenie, Jan Polkowski, Wojciech Wencel;
• Tadeusz Borowski, Ludzie, którzy szli;
• Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
• Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie);
• wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów, a także utwory w wykonaniu Ewy Demarczyk.

– Po analizie nadesłanych uwag przygotowane zostaną projekty rozporządzeń Ministra Edukacji w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla ww. typów szkół. Przewidujemy, że w kwietniu projekty trafią do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych, a w czerwcu zostaną podpisane przez Ministra Edukacji – czytamy komunikat MEN-u.

Prekonsultacje trwały do 19 lutego 2024 r. Opinie można było przesłać za pomocą specjalnego formularza kontaktowego. Nowa, okrojna podstawa programowa będzie obowiązywać w okresie przejściowym od roku szkolnego 2024/2025. Nowa podstawa programowa ma wejść w życie dwa lata później - we wrześniu 2026 roku w szkole podstawowej, a w szkołach ponadpodstawowych od września 2028 r.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj StrefaEdukacji.pl!