Nowy rok szkolny 2024/2025 pełen nowości. Uczniowie wrócą do ławek 2 września

W stolicy Małopolski we wrześniu uczniowie znów wypełnią blisko 200 szkół samorządowych (podstawowych i ponadpodstawowych). Według sierpniowych danych z Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Krakowa w zatwierdzonych arkuszach organizacyjnych na rok szkolny 2024/2025 w szkołach prowadzonych przez gminę wykazano prawie 900 wakatów. Z tego nieobsadzonych całych etatów - 300, reszta - po kilka do kilkunastu godzin przedmiotu.

- Zdecydowana większość wakatów dotyczy przedmiotów ogólnokształcących. Wakaty nauczycieli przedmiotów zawodowych to ponad 76 etatów. Wakaty nauczycieli specjalistów - m.in. psychologów, pedagogów, pedagogów specjalnych, logopedów, nauczycieli prowadzących zajęcia rewalidacyjne, terapeutyczne, socjoterapeutyczne - to ponad 159 etatów - przekazała nam Małgorzata Tabaszewska z biura prasowego krakowskiego magistratu

.

Urzędnicy zaznaczają, że dane dotyczące wakatów zapewne ulegną zmianie w związku z zatrudnieniem od 1 września nowych nauczycieli oraz z rozdzieleniem godzin ujętych jako wakaty pomiędzy innych nauczycieli. Jednocześnie krakowski magistrat podsumowuje, że problemy kadrowe są głównym wyzwaniem dla szkół na krótko przed rozpoczęciem roku, a szczególnie dotyczą szkół podstawowych i nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej oraz nauczycieli specjalistów.

Dyrektorzy robią co mogą, by znaleźć pracowników, ogłoszenia zamieszczają już nawet na Facebooku.

Magdalenie Mazur, dyrektorce Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 12 w Krakowie, do połowy sierpnia szczęśliwie udało się pozyskać ośmiu nauczycieli, których w tej placówce brakowało. Poszukiwała nauczycieli praktycznie każdego przedmiotu, a także logopedy czy nauczyciela do biblioteki. Relacjonuje, że bardzo trudno było m.in. o pedagoga specjalnego - w ogóle nie pojawiały się takie oferty. A z matematykiem dyrektorce udało się tylko dlatego, że podczas poszukiwań trafiła na matematyczkę-mamę byłego ucznia tej szkoły.

- Wciąż nie mam dwóch nauczycieli do edukacji wczesnoszkolnej, do pierwszej i do trzeciej klasy. Dwie nauczycielki odeszły (jedna w związku z ciążą, druga na emeryturę), a kandydatów nie ma. Już tyle razy dawałam ogłoszenia, cały czas szukałam pracowników... Nie wiem, co zrobię, jeśli 1 września nie będę miała kogo przedstawić dzieciom i rodzicom - mówi dyr. Magdalena Mazur. - Do tej pory nigdy się nie zdarzało, żebym nie miała wychowawców dla maluchów. Jeśli tych osób nie znajdę, będę chciała, żeby którzyś moi nauczyciele mający swoją klasę edukacji wczesnoszkolnej, zajęli się w zastępstwie jeszcze kolejną. Żeby to była jedna, ewentualnie dwie osoby, a nie tak, że codziennie ktoś inny wchodzi na zastępstwo do dzieci - tłumaczy dyrektor SP nr 12.

Z kolei np. w szkołach gminnych na ternie powiatu krakowskiego są trudności ze znalezieniem nauczycieli języków obcych, w tym angielskiego. Każdy, kto chce uczyć angielskiego w szkole, znajdzie pracę.

- Dziś jest rynek pracy nauczyciela, nie dyrektora. To szkoły poszukują nauczycieli, a nie nauczyciele pracy. W naszych gminnych szkołach dyrektory podejmują trud, szukają nowych osób do poszczególnych przedmiotów, ale jeśli trzeba. posiłkują się zatrudniając nauczycieli emerytowanych lub organizują nadgodziny - informuje nas Dominika Grzywnowicz, wicedyrektor Gminnego Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół w Zielonkach.

Szkoły czeka od nowego roku 2024/2025 lawina zmian i innowacji. Odtąd na świadectwach nie będzie religii ani etyki, nie będą te przedmioty wliczane do średniej. Za tym - jak zwracają uwagę dyrektorzy szkół - idą nowe wzory świadectw, nowe druki.

Dalej - rewolucja dotycząca legitymacji uczniowskich. Od września br. szkoły będą mogły je wydawać uczniom tylko w formie plastikowej karty, a już nie w wersji papierowej. "Szkoły stoją więc przed nowym wyzwaniem - muszą albo zakupić sprzęt oraz materiały eksploatacyjne, aby móc samodzielnie drukować i wydawać nowe legitymacje, albo mogą podpisać umowy na realizację takich zamówień" - zwraca uwagę Wydział Edukacji krakowskiego magistratu.

- Taki sprzęt już wcześniej kupiłam, ale to nie jedyny problem z legitymacjami - zaznacza dyrektor krakowskiej SP nr 12 Magdalena Mazur. Jak wskazuje, oprócz plastikowych legitymacji - tzw. eLegitymacji - szkoły będą miały także wydawać mLegitymacje, czyli legitymacje mobilne, które można wyświetlić na telefonie. - Każdemu dziecku, wyrabiając eLegitymację, musimy od razu założyć też konto na mObywatelu. A rodzic potem może zrezygnować z tej opcji mobilnej. Wtedy musimy to dziecko z kolei wycofać z systemu - opisuje dyrektorka.

Warto dodać, że plastikowe legitymacje muszą dostać pierwszoklasiści, a dotychczasowi posiadacze papierowej wersji mają wybór: albo zdecydują się na kolejną pieczątkę na starej legitymacji, albo zgłoszą taką chęć i dostaną plastikową z hologramem.

Od nowego roku szkolnego będzie obowiązywać odchudzona o około 20 proc. podstawa programowa, wraz ze zmienioną, uszczuploną listą lektur (niektóre lektury z niej znikną, niektóre uczniowie będą czytać we fragmentach, a nie jak dotąd w całości). Same podręczniki jeszcze zostaną stare, zmienią się dopiero od 2026 roku.

Ponadto od września 2024 uczniowie rozpoczynający naukę w szkołach ponadpodstawowych nie będą już mieli przedmiotu Historia i Teraźniejszość (HiT).

Od 1 września br. dzieci uchodźcze z Ukrainy zostaną objęte obowiązkiem szkolnym w polskim systemie oświaty - analogicznie jak uczniowie polscy. Jeśli zamiast posłać ukraińskie dzieci do polskiej szkoły ich rodzice wybiorą naukę online w szkołach ukraińskich, stracą prawo do wypłaty świadczeń 800+ oraz Dobry Start.

- Obserwuje się zwiększoną liczbę uczniów z Ukrainy, która chce uczyć się czy kontynuować naukę w krakowskich szkołach. Jest to duże wyzwanie, gdyż w niektórych szkołach klasy są przepełnione. Zgodnie z przepisami prawa szkoła, do której uczęszczają obcokrajowcy, zobowiązana jest zorganizować lekcje języka polskiego jako obcego, które od nowego roku szkolnego będą prawdopodobnie realizowane w wymiarze czterech godzin tygodniowo, co zwiększa zapotrzebowanie szkół na nauczycieli języka polskiego. Istotnym problemem w tej kwestii jest też motywacja ukraińskich uczniów do nauki, szczególnie języka polskiego, który jest warunkiem efektywnej nauki na wysokim poziomie oraz integracji z polskimi uczniami - wymieniają urzędnicy z Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Krakowa.

Jak jest poza stolicą Małopolski? Przykładowo w gminie Zielonki w szkołach gminnych są ok. 3 tysiące uczniów, a wśród nich obecnie ponad 60 uczniów z Ukrainy. Są oni ulokowani w trzech szkołach oraz w prywatnych przedszkolach.

- Najwięcej uczniów z Ukrainy mamy w szkole w Zielonkach. Obecnie uczą się już w normalnym systemie, nie jak na początku - po wybuchu wojny - w oddziałach przygotowawczych. Mamy po kilku ukraińskich uczniów w klasach. Nie jest łatwo tym dzieciom, ale dyrektorzy starają się ich wspierać, a oni zaczęli podchodzić nawet do egzaminów np. ósmoklasistów - mówi Dominika Grzywnowicz, wicedyrektor Gminnego Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół w Zielonkach.

Od września uczniowie szkół podstawowych będą mieli obowiązkowe zajęcia z udzielania pierwszej pomocy. Szkoły są przygotowane do tego? Jak się dowiadujemy, w Krakowie problemu nie będzie.

- W szkołach systematycznie organizowane są szkolenia dla nauczycieli z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Dyrektorzy współpracują również w tym temacie z ratownikami medycznymi, strażakami oraz różnymi instytucjami. Szkoły są wyposażone w fantomy, zestawy edukacyjne oraz apteczki. Dzięki realizacji licznych projektów np. "Pierwszy ratownik", "Krakowscy Uczniowie Ratują Życie", "Edukacja z Wojskiem", tematyka udzielania pierwszej pomocy była już wcześniej przybliżana uczniom - informują krakowscy urzędnicy.

Z kolei w terminie do 15 sierpnia, w związku z obowiązującą tzw. "Ustawą Kamilka", szkoły były zobowiązane do wdrożenia standardów mających na celu ochronę uczniów przed różnymi formami przemocy. Dyrektorzy musieli opracować i wprowadzić w szkole standardy ochrony małoletnich oraz nowe procedury dotyczące m.in. realizacji praktyk przez studentów uczelni, z którymi współpracuje szkoła.

Jedne z najnowszych przepisów nakazują obowiązkowe wyposażone szkolnych toalet w mydło do rąk, ręczniki papierowe (lub suszarki do rąk) i papier toaletowy. Ale to tylko doprecyzowanie dotychczasowych zapisów, które mówiły o zapewnieniu ciepłej i zimnej bieżącej wody oraz środków higieny osobistej. W szkolnych łazienkach od lat jest papier toaletowy i suszarki.

Następne letnie wakacje będą trwały od 28 czerwca do 31 sierpnia 2025 roku. To jeden z najbardziej wyczekiwanych przez uczniów terminów.

W znanym już kalendarzu roku szkolnego 2024/2025 są ponadto między innymi:

• zimowa przerwa świąteczna - 23-31 grudnia 2024 r.
• ferie zimowe - dla województwa małopolskiego od 20 stycznia do 2 lutego 2025 r.
• wiosenna przerwa świąteczna - 17-22 kwietnia 2025 r.
• zakończenie zajęć dydaktyczno-wychowawczych w szkołach - 27 czerwca 2025 roku.

800+ wyłącznie dla pracujących rodziców? Ministerstwo rodziny wyjaśnia