Pedagog specjalny w szkole. Czym się zajmuje i jak nim zostać? Niezbędne studia i kursy. Podpowiadamy jak zdobyć ten zawód

Barbara Wesoła
Barbara Wesoła
Aby zostać pedagogiem specjalnym, trzeba ukończyć odpowiednie studia.
Aby zostać pedagogiem specjalnym, trzeba ukończyć odpowiednie studia. Fot. Adam Winger/Unsplash
Pedagog specjalny to coraz bardziej ceniony i poszukiwany na rynku pracy specjalista. Popularność pedagogiki specjalnej rośnie wraz z coraz większą liczbą dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Czym konkretnie zajmuje się pedagog specjalny i jakie trzeba mieć kwalifikacje, aby nim zostać? Co robi pedagog specjalny w szkole i gdzie jeszcze może pracować taki fachowiec? Oto porcja przydatnych informacji i wskazówek.

Spis treści

Co robi w szkole pedagog specjalny?

Pedagog specjalny potrafi planować, prowadzić i modyfikować działania edukacyjne, terapeutyczne czy też opiekuńcze dla osób ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi.

W szkole pedagog specjalny ułatwia dzieciom z orzeczeniami o kształceniu specjalnym (np. z powodu niepełnosprawności) lub trudnościami na tle społeczno-środowiskowym, odnalezienie siebie w grupie, przyswajanie wiedzy, asymilację w warunkach szkolnych, akceptację siebie itd. Zadaniem pedagoga specjalnego jest przede wszystkim diagnozowanie problemów i podejmowanie działań, które dany problem mogą niwelować. W tym często we współpracy np. z psychologiem szkolnym, z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, nauczycielami, rodziną ucznia i z samym uczniem.

W praktyce więc praca pedagoga specjalnego w szkole może dotyczyć wielu sytuacji, a jego działania łączą edukację z elementami terapii. Na przykład pedagog specjalny może prowadzić:

  • zajęcia rewalidacyjne,
  • zajęcia z logopedii,
  • nauczać dzieci wyjątkowo uzdolnione,
  • prowadzić zajęcia uspołeczniające np. TUS (trening umiejętności społecznych).

Wszystko zależy od specjalności danego pedagoga i instytucji, w której zostanie zatrudniony. Sama pedagogika specjalna daje szerokie fundamenty do pracy z dzieci (i nie tylko). Pedagodzy specjalni często dalej rozwijają swoje kompetencje w ramach danej specjalizacji lub poszerzają umiejętności zgodnie z zainteresowaniami i potrzebami społeczności, w której żyją i pracują.

Mogą to być np. kursy terapii ręki, fizjoterapia i rehabilitacja, logopedia, terapia sensoryczna, tyflopedagogika, surdopedagogika i inne.

Czy pedagog specjalny musi ukończyć studia kierunkowe?

Pedagogiem specjalnym jest osoba, która ukończyła studia magisterskie na kierunku pedagogika specjalna lub studia podyplomowe albo II stopnia, uzupełniając tym samym swoje wykształcenie pedagogiczne o innej specjalności.

Stacjonarnie czy zaocznie? Jak studiować pedagogikę specjalną?

Chcesz pracować z osobami o specjalnych potrzebach edukacyjnych i wychowawczych? To na przykład:

  • osoby ze spektrum autyzmu,
  • dyslektycy,
  • dzieci z FAS,
  • osoby niesłyszące lub niewidzące,
  • osoby z niepełnosprawnością ruchową.

Aby móc pracować w zawodzie pedagoga specjalnego, musisz ukończyć studia magisterskie z pedagogiki specjalnej lub inne studia (licencjackie lub magisterskie) z pedagogiki i uzupełnić je studiami II stopnia, studiami podyplomowymi lub kursem kwalifikacyjnym z pedagogiki specjalnej.

W Polsce wiele uczeni oferuje zarówno studia, jak i kursy dla przyszłych pedagogów specjalnych. Do wyboru są kierunki stacjonarne oraz zaoczne (najwięcej w trybie niestacjonarnym dostępnych jest studiów podyplomowych oraz kursów).

Studia magisterskie z pedagogiki specjalnej można podjąć na ponad 20 uczelniach publicznych (m.in. Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Śląski czy Katolicki Uniwersytet Lubelski) oraz na uczelniach niepublicznych np. w Akademii Nauk Stosowanych Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie lub w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.

Kursy kwalifikacyjne oferują liczne uczelnie prywatne, centra kształcenia nauczycieli, szkoły online oraz uczelnie wyższe.

Szkolny pedagog specjalny. Kto może nim zostać?

Od 1 września 2022 roku pedagog specjalny w szkole to osoba, która ukończyła studia:

  • na specjalizacji „pedagogika specjalna” na poziomie licencjata, dwuletnich uzupełniających studiów magisterskich lub jednolitych studiów magisterskich,
  • na specjalizacji pedagogika ogólna lub opiekuńczo-wychowawcza i uzupełniła studia kursem kwalifikacyjnym lub studiami podyplomowymi z minimum jednego z działów pedagogiki specjalnej (np. surdopedagogiki).

Jak zaznacza MEiN, w przypadku pedagogów specjalnych w szkołach:

Za wystarczające [...]uznawane jest także ukończenie dwuletniego studium nauczycielskiego, które następnie uzupełnione zostało trzyletnimi studiami magisterskimi z zakresu pedagogiki oraz studiami podyplomowymi/ kursem kwalifikacyjnym w zakresie pedagogiki specjalnej lub studia podyplomowe z edukacji włączającej.

Przypominamy, że rozporządzenie MEiN dotyczące obowiązku zatrudniania w przedszkolach i szkołach pedagogów specjalnych wchodzi w życie 1 września 2022 roku, a pedagogów spełniających powyższe wymagania brakuje. W związku z tym, w rozporządzeniu uwzględniono okres przejściowy, w którym dyrektorzy placówek mogą zatrudnić na stanowisku pedagoga specjalnego także:

  • nauczyciela, który posiada dodatkowo studia podyplomowe/ kurs kwalifikacyjny z zakresu pedagogiki specjalnej;
  • a w przedszkolach – osobę, która ma uprawnienia do pracy w przedszkolu/ szkole na stanowisku nauczyciela klas 1-3, oraz studia podyplomowe w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (WWR).

Okres przejściowy potrwa do 31 sierpnia 2026 roku.

A może oligofrenopedagogika? Bogaty wybór specjalności.

Oligofrenopedagog, czyli osoba pracująca z dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną intelektualnie w różnym stopniu, jest pedagogiem specjalnym. Oligofrenopedagogika to jeden z działów pedagogiki specjalnej. Kwalifikacje oligofrenopedagoga można zdobyć podczas studiów na kierunku pedagogiki, wybierając specjalność „oligofrenopedagog”, kursów kwalifikacyjnych lub studiów podyplomowych.

Podobnie jest z innymi działami pedagogiki specjalnej, która jest obszernym kierunkiem. Oprócz oligofrenopedagogiki są to głównie:

  • pedagogika integracyjna,
  • tyflopedagogika,
  • surdopedagogika,
  • pedagogika resocjalizacyjna,
  • pedagogika lecznicza/terapeutyczna,
  • pedagogika korekcyjna.

Pedagog specjalny nie tylko w szkole. W ofertach można wybierać

Po pedagogice specjalnej można pracować przede wszystkim w przedszkolach i szkołach, ale także w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, ośrodkach wychowawczych, szkołach specjalnych, domach opieki, centrach medycznych i rehabilitacyjnych.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na strefaedukacji.pl Strefa Edukacji