Pensje polskich nauczycieli na tle innych krajów. Nie jest dobrze

Z najnowszego raportu „Education at a Glance 2024” dowiadujemy się wielu ciekawych zagadnień dotyczących kwestii edukacyjnych. Szczególnie istotne są pensje nauczycieli. Choć trudno jednoznacznie je porównać, autorzy raportu podjęli to wyzwanie. Jak wynagrodzenia w naszym kraju wypadają na tle innych państw OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development – Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju)?

W raporcie wynagrodzenia nauczycieli zostały przedstawione w dolarach oraz przeliczone przy pomocy wskaźnika PPP – parytetu siły nabywczej. Możemy zaobserwować wzrost pensji nauczycieli:

• o 5 proc. na poziomie szkół podstawowych;
• o 4 proc. na poziomie szkoły średniej I stopnia;
• o 5 proc. na poziomie szkoły średniej II stopnia.

Choć nie widać tego na pierwszy rzut oka, w Polsce zarobki nauczycieli odbiegają od średniej OECD, i to – niestety – w tym negatywnym sensie. Warto zaznaczyć, że dane opisywane w raporcie Education at Glance 2024 dotyczą ubiegłego roku, a więc nie uwzględniono w nich jeszcze 30- i 33-procentowych podwyżek ze stycznia tego roku.

Rzeczywiste wynagrodzenie nauczycieli szkół średnich niższego stopnia w krajach OECD to 84 proc. zarobków nauczycieli z wyższym wykształceniem. W Polsce ten sam wskaźnik wynosi już 71 procent.

Jak to wygląda w przypadku poszczególnych placówek? Nauczyciele w wieku 25-64 lata pracujący w:

• przedszkolu zarabiają 38 280 dolarów międzynarodowych rocznie (według PPP);
• szkole podstawowej (niższe klasy) zarabiają 45 622 dolarów międzynarodowych według PPP;
• szkole podstawowej (wyższe klasy) zarabiają 46 154 PPP.

Z kolei średnie w OECD w przypadku szkół podstawowych wynosi 54 052 (niższe klasy) oraz 56 462 PPP (wyższe klasy). W tym porównaniu widać więc, że polscy nauczyciele zarabiają mniej.

W przypadku szkoły średniej również możemy zauważyć, że Polska jest poniżej średniej OECD. Ta wynosi 59 978 PPP, z kolei w naszym kraju wskaźnik ten plasuje się na wysokości 47 229 PPP.

Nauczyciele rozpoczynający pracę w zawodzie nie mogą liczyć na wysokie pensje w porównaniu ze średnią OECD. Być może też dlatego – co również możemy wyczytać z raportu – młodych nauczycieli w naszym kraju jest coraz mniej.

Na wszystkich poziomach edukacji u nas dochód wynosi 24 309 dolarów według PPP, podczas gdy średnia OECD to w zależności od typu szkoły 40 167 do 44 831 dolarów według PPP.

Wraz z doświadczeniem i przepracowanymi latami ta różnica się zmniejsza, ale wciąż jest widoczna. W Polsce po 15 latach pracy dochody wzrastają do 35 806 dolarów rocznie według parytetu siły nabywczej, a w krajach OECD mówimy o następujących liczbach: 52 631 (przedszkole) do 60 803 PPP (szkoła średniej).

Zarobki polskich nauczycieli nie są jednak na samym końcu. Na przykład w Chile, Czechach, Estonii, Grecji, Słowacji, Słowenii, na Łotwie i Węgrzech są one niższe. W przypadku przedszkoli najwięcej do zaoferowania pod względem zarobków ma Holandia, a najmniej – Łotwa.

Jeżeli chodzi zarobki w szkołach podstawowych oraz szkołach średnich to w raporcie w sposób szczególny wyróżniają się Niemcy. Tam nauczyciele zarabiają najwięcej. Z kolei nie najlepiej zarabiają greccy nauczyciele (młodsi uczniowie ze szkoły podstawowej oraz szkoła średnia) i węgierscy (starsze klasy szkoły podstawowej).

Z raportu „Education at Glance 2024” wynika też, że Polska zasadniczo przeznacza mniej środków na oświatę niż średnia w krajach OECD. W naszym kraju jest to 4,6 proc. swojego produktu krajowego brutto (PKB), podczas gdy średnia to 4,9 proc. PKB.

Możemy jednak zaobserwować wzrost nakładów finansowych przeznaczonych na przedszkola. Wzrósł on aż 26 proc. w latach 2013-2021, podczas gdy w tym samym czasie średni wzrost w krajach OECD wyniósł 9 procent.

Źródła:

• Raport Education at Glance 2024 znajduje się na stronie OECD;
• D. Mariańska, Podwyżki pomogły, ale niewiele się zmieniło. Zarobki polskich nauczycieli nadal dużo poniżej średniej OECD [w:] 300gospodarka.pl

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj StrefaEdukacji.pl!