Szkoła baletowa nie tylko dla dziewcząt. Jak wygląda nauka tańca klasycznego? Gdzie znajdzie pracę zawodowy tancerz? Oto warunki i zasady

Obecnie w Polsce działa 5 publicznych, ogólnokształcących szkół baletowych. Nauka w szkole baletowej trwa 9 lat i kończy się uzyskaniem dyplomu zawodowego tancerza. Szkoła baletowa obejmuje pięć klas szkoły podstawowej (od klasy IV do VIII) i 4-letnie liceum ogólnokształcące.

Oprócz edukacji artystycznej, ogólnokształcąca szkoła baletowa zapewnia właśnie wykształcenie ogólne. Poza egzaminem dyplomowym, dającym absolwentom uprawnienia zawodowego tancerza, uczniowie ogólnokształcących szkół baletowych przystępują do matury i uzyskują standardowe świadectwo dojrzałości.
Nauka w ogólnokształcących szkołach baletowych jest bezpłatna.

Publiczne ogólnokształcące szkoły baletowe:

• Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Ludomira Różyckiego w Bytomiu
• Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Janiny Jarzynówny-Sobczak w Gdańsku
• Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Feliksa Parnella w Łodzi
• Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej w Poznaniu
• Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Romana Turczynowicza w Warszawie

W ogólnokształcącej szkole baletowej, uczniowie mają tradycyjne lekcje, jak ich rówieśnicy w klasycznych szkołach publicznych. Różnica polega tylko na tym, że na matematyce czy biologii siedzą w baletowych trykotach, dresach i puchowych ocieplaczach na stopy, bo przedmioty ogólnokształcące często przeplatane są artystycznymi. A te, to głównie zajęcia praktyczne. Wśród przedmiotów zawodowych, uczniowie szkoły baletowej mają: taniec klasyczny, taniec ludowy i charakterystyczny, taniec współczesny, partnerowanie, techniki tańca klasycznego, techniki wspomagające, taniec dawny, pakiet przedmiotów umuzykalniających oraz dodatkowe zajęcia wzbogacające umiejętności młodych tancerzy.

Szkoła baletowa to 9 lat samodzielności. I często szkolny internat zamiast domu. Do ogólnokształcącej szkoły baletowej przyjmowane są dzieci, które ukończyły trzecią klasę szkoły podstawowej.

Dla wielu z nich wybór szkoły baletowej wiąże się z koniecznością przeprowadzki. Dzieci, które nie mają szczęścia mieszkać w jednym z pięciu miast, w których jest szkoła baletowa, albo mieszkają u rodziny, albo znajdują zakwaterowanie w szkolnych bursach czy internatach.

Dziś już warunki w tych placówkach są przyjazne, a dzieci otoczone są profesjonalną opieką, jednak dla najmłodszych największym problemem jest tęsknota za rodziną i domem. Bywa, że rozłąka z bliskimi jest powodem rezygnacji ze szkoły baletowej.

Uczniowie, którzy dobrze radzą sobie z tęsknotą, albo mieszkają blisko szkoły, zmagają się jeszcze z intensywnością zajęć w szkole baletowej. Choć sam taniec klasyczny wygląda lekko i subtelnie, wiąże się z ciężką i żmudną pracą. To długie godziny ćwiczeń, setki powtórzeń, spory fizyczny wysiłek.

Dziś jednak kadra szkół baletowych zwraca baczną uwagę zarówno na zdrowie fizyczne i stan psychiczny uczniów. Legendarne "baletowe koszary" dawno już odeszły do lamusa.

W szkołach dużo mówi się o zdrowym odżywianiu i dobrostanie emocjonalnym uczniów.

Żeby dostać się do szkoły baletowej, należy śledzić termin prowadzonej przez placówki rekrutacji. Wzory wniosków o przyjęcie dziecka do szkoły baletowej i listę wymaganych załączników, placówki publikują na bieżąco na swoich stronach internetowych. Jednym z załączników jest zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych. Kandydat musi być absolwentem III klasy szkoły podstawowej, charakteryzować się smukłą i proporcjonalną sylwetką, mieć dobre poczucie rytmu, i co oczywiste - zamiłowanie do tańca.

Kandydaci na baletowych pierwszaków przechodzą tak zwane "badanie przydatności" - fachowcy sprawdzają predyspozycje fizyczne, ruchowe, poczucie rytmu i wrażliwość muzyczną dziecka.

Jeśli o przyjęcie do szkoły baletowej ubiega się starsze dziecko - kadra przeprowadza dla takiego kandydata egzamin. Najczęściej, poza sprawdzeniem predyspozycji, jak ma to miejsce przy rekrutacji pierwszaków, kandydat bierze udział w próbnej lekcji swojego rocznika.
Jeśli jego umiejętności nie odbiegają znacząco od prezentowanych przez uczniów klasy, może liczyć na przyjęcie do szkoły. Ewentualne braki nauczyciele pomogą zaś nadrobić podczas lekcji, albo dodatkowych, indywidualnych zajęć.

Szkoła baletowa, to marzenie wielu dziewcząt, ale tańca powodzeniem uczą się również chłopcy. Ze względu na to, że wszystkie formacje taneczne cierpią na chroniczny niedobór tancerzy - chłopcy są witani w szkołach baletowych z otwartymi ramionami. Ich ścieżka tanecznej edukacji jest odrobinę łatwiejsza, bowiem nie wymaga się od nich tańca na puentach (baletkach z utwardzonymi czubkami). A taniec na puetnach jest, jak przyznają uczennice i absolwentki szkół baletowych, sporym wyzwaniem. Szczególnie pierwsze kroki w tym tanecznym obuwiu są nie tylko trudne, ale i bolesne dla tancerek.

Dyplom zawodowego tancerza i baletową praktykę można zdobyć nie tylko w ogólnokształcącej szkole zawodowej. Uprawnienia zawodowe i umiejętności na wysokim poziomie oferują również Niepubliczne Szkoły Sztuki Tańca, z uprawnieniami szkół artystycznych.

Ich działanie reguluje Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2017 r. w sprawie typów szkół artystycznych publicznych i niepublicznych.

To oznacza, że absolwenci takich szkół, po zdaniu końcowych egzaminów (teoretycznych, praktycznych oraz egzaminu dyplomowego), otrzymują pełnoprawny tytuł zawodowego tancerza. W tych szkołach również cykl nauczania trwa 9 lat. Jednak uczniowie realizują w nich wyłącznie zajęcia związane z edukacją artystyczną.

Niepubliczna szkoła baletowa to częsty wybór tych uczniów, którzy chcą się edukować dwutorowo. Zajęcia artystyczne - teoretyczne i praktyczne - odbywają się w popołudniami. Od rana uczniowie uczą się w wybranych przez siebie szkołach (podstawowych i średnich, jak również w edukacji domowej - zgodnie z obowiązkiem szkolnym). To umożliwia im realizację różnych pasji, nie tylko tańca. Szkoła, w której uczą się poza szkołą baletową, daje im szansę na zdobycie różnych zawodów, niekoniecznie związanych ze sztuką. Taka dwutorowość daje młodym ludziom większą elastyczność, ale też uczy ich lepszej organizacji czy samodyscypliny.

Warto podkreślić, że o ile w ogólnokształcących szkołach baletowych uczeń musi realizować edukację artystyczną równolegle z kształceniem ogólnym, w przypadku szkół niepublicznych nie ma takiego obowiązku. W szkole ogólnokształcącej "zwykłe" lekcje są przeplatane artystycznymi - i nie ma możliwości ich rozdzielenia.

Szkoła niepubliczna może przyjąć do określonej klasy kandydata według jego umiejętności i predyspozycji.
Z jednej strony daje to możliwość szybszego ukończenia edukacji artystycznej szczególnie uzdolnionym uczniom, a drugiej - jest szansą dla tych, którzy "spóźnili się" ze swoją pasją i tańczą w klasie niższej, niż wynikałoby to z ich metryki i podziału oddziałów w ogólnokształcącej szkole baletowej.

W baletowych szkołach niepublicznych nauka jest płatna. Średnia wysokość miesięcznego czesnego to około 1 000 złotych. Obecnie w kraju działa 15 niepublicznych szkół baletowych.

Niepubliczne szkoły baletowe (dyplom zawodowego tancerza):

• Niepubliczna Szkoła Sztuki Tańca w Białymstoku
• Społeczna Szkoła Baletowa w Częstochowie
• Prywatna Szkoła Baletowa w Gliwicach
• Niepubliczna Szkoła Baletowa Szkoła Sztuki Tańca ARABESQUE w Katowicach
• Krakowska Zawodowa Szkoła Baletowa
• Szkoła Baletowa w Krakowie
• Niepubliczna Krakowska Szkoła Sztuki Tańca L'ART. DE LA DANSE
• Niepubliczna Szkoła Sztuki Tańca Konserwatorium Tańca w Krakowie
• Niepubliczna Szkoła Baletowa - Szkoła Sztuki Tańca w Łodzi
• Niepubliczna Szkoła Baletowa Szkoła Sztuki Tańca RAMADA w Opolu
• Niepubliczna Szkoła Sztuki Tańca FOUETTÉ w Poznaniu
• Niepubliczna Szkoła Sztuki Tańca w Poznaniu
• Niepubliczna Szkoła Sztuki Tańca w Siedlcach
• Niepubliczna Szkoła Baletowa Szkoła Sztuki Tańca ART. Station w Skierniewicach
• Niepubliczna Zawodowa Szkoła Sztuki Tańca DANCE PASSION w Szczecinie

Tancerze, poza pracą w zespołach baletowych, znajdują pracę w innych formacjach tanecznych. Z otwartymi ramionami przyjmowane są do zespołów ludowych, teatrów tańca, teatrów muzycznych. Tancerz na etacie zarabia średnio 4 000 złotych brutto.
Kariera baletnicy nie trwa długo. Ze sceny schodzą już tancerki w wieku około 40 lat. Po zakończonej karierze baletowej, wielu tancerzy znajduje pracę jako nauczyciele tańca w szkołach baletowych, prywatnych szkołach tańca, instruktorzy w centrach i domach kultury.