Szkoła branżowa nie jest za karę. Kształcenie zawodowe coraz bardziej atrakcyjne. Jakie korzyści daje nauka w szkole branżowej?

Kształcenie zawodowe wraca do łask. Czy to dobry znak?

Bardzo dobry. Aktualnie już w każdej branży brakuje fachowców. Trzeba promować naukę zawodu, ponieważ jest to bardzo korzystne dla młodych ludzi, a także pozwoli rozwijać gospodarkę i utrzymać niski poziom bezrobocia.

Do liceów idą ambitni uczniowie, do zawodówek ci, którym nie idzie nauka. To chyba mocno krzywdzący stereotyp? Kto wybiera edukację zawodową i dla kogo są szkoły branżowe?

Szkoła branżowa przestaje już być szkołą negatywnego wyboru. Coraz więcej uczniów i rodziców przekonuje się do świadomego wyboru ścieżki kształcenia zawodowego. Przemawia za tym chęć szybkiego usamodzielnienia się młodych ludzi, a także zalety posiadania fachu w ręku i możliwość nauki u najlepszych mistrzów danego zawodu w systemie dualnym. Wielu z nich skorzystało z pomocy doradcy zawodowego czy pedagoga w szkole i kierują się predyspozycjami czy talentami, ponieważ wiadomo, że jeśli praca będzie zgodna z zainteresowaniami, to nie przepracujesz ani jednego dnia.

...szkoła branżowa nie zamyka drzwi do dalszej edukacji. Jakie daje możliwości uczniowi i absolwentowi?

W obecnym systemie po ukończeniu 3-letniej szkoły branżowej pierwszego stopnia można kontynuować naukę w szkole drugiego stopnia, aby uzyskać stopień technika, przystąpić do matury, a nawet ukończyć studia wyższe. To wszystko mając już na koncie dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie, a więc zdobyte doświadczenie, o których tak często mówią pracodawcy podczas rozmów kwalifikacyjnych w najlepszych firmach.

Mówimy o nauce zawodu, zdobywaniu uprawnień, kwalifikacjach zawodowych. Egzaminy zawodowe to nie tylko Centralna Komisja Egzaminacyjna. Jakie są jeszcze możliwości zdobycia uprawnień zawodowych?

Na coraz szerszą skalę rozwija się tzw. kształcenie dualne w rzemiośle, które zakłada zdobywanie kwalifikacji poprzez połączenie nauki teorii w szkole z praktyką wykonywaną w firmie, która ma umowę ze szkołą i jest zrzeszona w cechu i izbie rzemieślniczej. Badania i specjaliści są tutaj zgodni - taka nauka w systemie uczeń-mistrz daje najlepsze efekty, a także pozwala nabywać doświadczenia w realnych warunkach danego zawodu. A rzemiosło ma w naszym kraju wielkie tradycje.

Jak wygląda cała procedura? Czym różni się ścieżka CKE od tej proponowanej przez izby rzemieślnicze?

Uczniowie mają status pracownika młodocianego i od pierwszej klasy uzyskują uprawnienia ZUS, prawo do urlopu i świadczeń pracowniczych, a także otrzymują niewielkie wynagrodzenie. Po zakończeniu 3-letniego okresu kształcenia uczniowie przystępują do egzaminu na tytuł czeladnika przed komisją w Izbie Rzemieślniczej, który jest honorowany w całej Unii Europejskiej (Europass). Właściciel firmy szkolącej często z najlepszymi uczniami wiąże się potem na stałe, pozyskując wykwalifikowanych pracowników.

Egzaminy CKE odbywają się w dwóch terminach - w styczniu i czerwcu. Jak to wygląda w przypadku Izb Rzemieślniczych i egzaminów na czeladnika?

Do końca stycznia przyjmowane są wnioski na egzamin. Następnie rozpoczyna się sesja egzaminacyjna i trwa do czerwca, ponieważ aktualnie przystąpienie do egzaminu zawodowego jest koniecznym warunkiem do otrzymania świadectwa ukończenia szkoły. O terminach egzaminu osoby zgłoszone z danej kwalifikacji (zawodu) są informowane listownie z odpowiednim wyprzedzeniem. Egzamin teoretyczny odbywa się najczęściej w siebie Izby i jest poprzedzony egzaminem praktycznym.

...a jeśli czeladnik to za mało, jakie są dalsze możliwości zdobywania uprawnień?

Następnym etapem, po uzyskaniu certyfikatu czeladnika i zdobyciu odpowiedniego doświadczenia zawodowego, może być egzamin na tytuł mistrza. Ten tytuł uprawnia (po uzyskaniu dodatkowych uprawnień pedagogicznych) do samodzielnego szkolenia kolejnych pokoleń fachowców, czyli uczniów już we własnym zakładzie. Ważne, aby zdobyć umiejętność ciągłego pogłębiania swojej wiedzy i umiejętności dostosowania przy wciąż zmieniających się technologiach. Być takim rzemieślnikiem - mistrzem w swoim fachu to dziś gwarancja dobrego zawodu i niezależności finansowej.

_ _ _

Maciej Całka - członek Zarządu Cechu Rzemiosł Budowlanych i Różnych w Kaliszu, przedsiębiorca, promotor kształcenia zawodowego. Nauczyciel, instruktor, trener. Absolwent Wydziału Mechanicznego na Politechnice Wrocławskiej oraz pedagogicznych studiów podyplomowych.