Szkoła w Danii. Uczniowie mówią na ty do nauczyciela i nie piszą sprawdzianów. Czym duńska szkoła różni się od polskiej?

Duńskie przedszkole to czas przeznaczony na zabawę. Do placówek przyjmowane są dzieci w wieku od 3 do 7 lat. W przedszkolu nie ma programu dydaktycznego – dzieci nie rozwiązują zadań i nie wypełniają kart pracy. Większość czasu spędzają na świeżym powietrzu – i to niezależnie od pogody. A ta Duńczyków nie rozpieszcza. Zwykle w Danii jest chłodno i pochmurnie, a mżawka jest tak powszechna, że nikt jej właściwie nie zauważa. Mimo tego, przedszkolaki niemal całymi dniami biegają po placu zabaw.

Choć w przedszkolu nie ma typowych zajęć edukacyjnych, są zabawy językowe. Już kilkulatki uczą się porozumiewać w języku angielskim. Oglądają angielskie kreskówki i programy edukacyjne, śpiewają piosenki w tym języku. Efekt jest taki, że właściwie każde dziecko w wieku 10 lat w Danii płynnie mówi po angielsku.

W Danii nie ma obowiązku szkolnego, ale jest obowiązek edukacyjny. Obejmuje on program szkoły podstawowej. Oznacza to tyle, że dzieci w podstawówce muszą nauczyć się pisać i czytać oraz opanować podstawową wiedzę i rozwinąć swoje zainteresowania, osobowość.

Co ważne - ani w szkole, ani też w ramach indywidualnego kształcenia nie ma czegoś takiego, jak "nauka na pamięć". Zarówno nauczyciele, jak i rodzice uczący dziecko, stawiają na zrozumienie tematu. Nauka w duńskiej szkole ma duży wymiar praktyczny. Uczniowie mają być przygotowani do samodzielnego życia, ale też otwarcie na świat i chętni do pogłębiania wiedzy.

Szkoła podstawowa (folkeskole) trwa dziewięć lat. Nauka w niej jest bezpłatna. Rok szkolny w Danii trwa 10 miesięcy - zaczyna się w sierpniu, a kończy w czerwcu. Lekcje – podobnie jak w Polsce odbywają się od poniedziałku do piątku, a każda pojedyncza lekcja trwa 45 minut.

W Danii nie ma klasówek, kartkówek, a nawet pracy domowej. Do klasy VII uczniowie oceniani są opisowo. Nauczyciel na koniec semestru ocenia pracę ucznia, podkreślając co uczeń osiągnął i wskazując, nad czym musi jeszcze popracować.

Oceny podobne do tych, jakie otrzymują uczniowie w Polsce, obowiązują od klasy VIII i mieszczą się w skali od -3 do 12. Odpowiednik naszej „jedynki” to -3, niewiele więcej powodów do radości ma uczeń, który otrzymał 00. kolejne szkolne noty to: 02, 4, 7, 10 i najwyższa ocena: 12.

Szkolnictwo w Danii dzieli się na bloki: nauki humanistyczne, nauki ścisłe i kształcenie praktyczne i artystyczne. W ramach tych bloków dzieci realizują podstawę programową z przedmiotów przypisanych do każdego z bloków. Poza podstawowymi przedmiotami, uczniowie w duńskich szkołach mają do dyspozycji wiele zajęć dodatkowych – organizowanych przez placówkę. Większość z nich jest bezpłatna. W ten sposób uczniowie zachęcani są do rozwijania swoich zainteresowań.

Co ciekawe, wielu uczniów starszych klas szkoły podstawowej, w wybrane dni po lekcjach… pracuje. W ten sposób nastolatkowie, wykonując drobne prace np. w pobliskim sklepiku, zarabiają swoje pierwsze własne pieniądze, a jednocześnie zdobywają doświadczenie i uczą się odpowiedzialności.

Oceny wystawiane są wyłącznie z przedmiotów, które duński uczeń będzie zdawał na egzaminie końcowym. Egzamin po 9 klasie jest nieobowiązkowy, ale po nim uczniowie mogą iść do klasy 10 (w której mogą popracować nad poprawą wyników), lub wybierają szkołę średnią. Może to być 3-letnie gimnazjum ogólnokształcące albo przygotowująca do podjęcia pracy szkoła zawodowa.
Nauka w szkole średniej kończy się egzaminem, który uprawnia do podjęcia studiów.

Tutaj do dyspozycji młodych Duńczyków są uniwersytety oraz dwa rodzaje kolegiów. Nauka w kolegiach, czyli ukierunkowanych zawodowo szkołach może trwać od 1 do 3 lat, albo jeśli uczeń wybierze dłuższy cykl kształcenia, może zdecydować się na kolegium 3-4-letnie.
3 lata studiów na uniwersytecie dają możliwość zdobycia tytułu bachelor. Kolejne dwa lata uprawniają do tytułowania się magistrem, a po 3 latach studiów i publicznej obronie pracy, student otrzymuje tytuł doktora.

Co istotne, studia w Danii są bezpłatne, a młodzi ludzie, którzy rozpoczną naukę, otrzymują stypendium wpłacane bezpośrednio na ich konta. To kwoty sięgające kilku tysięcy koron. Stypendia te mają motywować młodych ludzi do dalszego kształcenia i zapobiec ewentualnemu przerwaniu studiów ze względu na sytuację materialną.

Edukacja w Danii jest bardzo ważna, przeznacza się na nią ponad 10% budżetu państwa. Państwo opłaca nie tylko naukę w szkołach i na studiach, ale finansuje również kursy językowe, zakup podręczników i przyborów szkolnych, a także transport dla uczniów i studentów. To powoduje, że od lat Dania zajmuje miejsce w czołówce rankingu najlepszych systemów edukacyjnych na świecie, według World Economic Forum, czyli Światowego Forum Ekonomicznego.

W badaniach brane są pod uwagę takie czynniki jak stopień wykształcenia mieszkańców, odsetek PKB przeznaczany na edukację edukacji, a także wskaźnik bezrobocia wśród absolwentów szkół na poszczególnych etapach edukacji.