Wynagrodzenie nauczycieli „nie do przyjęcia”. Jest pomysł na uratowanie sytuacji. Ale czy da się go zrealizować?

Wynagrodzenia nauczycieli na przestrzeni ostatnich kilku lat uległy znaczącemu spłaszczeniu. Szczególnie zastanawiać może pensja nauczyciela mianowanego, która obecnie jest nieznacznie wyższa od tej, jaką zarabia nauczyciel bez stopnia awansu zawodowego. Taką tendencję obserwujemy już od jakiegoś czasu.

– Przez ostatnie kilka lat poprzedni rząd wyższe podwyżki wynagrodzeń zasadniczych kierował głównie do nauczycieli początkujących – tych jest w systemie ok. 15 proc. ogółu nauczycieli. Ta polityka spowodowała znaczące obniżenie i spłaszczenie wynagrodzeń – mówi Strefie Edukacji Sławomir Wittkowicz, Przewodniczący WZZ „Forum-Oświata”.

Wcześniej w związku ze zmianami rozporządzenia płacowego z dnia 26 sierpnia 2022 r. różnica między wynagrodzeniem początkującego a mianowanego wynosiła 173 zł (nauczyciel mianowany zarabiał 3597, a początkujący 3424 zł). Tymczasem gdy obowiązywały stare stopnie awansu, różnica ta była bardziej znacząca i wynosiła 430 zł.

Obecnie – po 33- i 30-procentowych podwyżkach dla nauczycieli – różnica między pensją nauczyciela bez awansu a nauczyciela mianowanego jeszcze bardziej się pogłębiła.

– Różnica między początkującym a mianowanym rzędu 149 zł na wynagrodzeniu zasadniczym jest nie do przyjęcia. Taka relacja nie sprzyja przychodzeniu do zawodu i pozostawania w nim – mówi Wittkowicz.

Podobnego zdania jest Waldemar Jakubowski – Prezes KSOiW NSZZ „Solidarność”.

– Sytuacja ta podważa sens awansu zawodowego, a w przypadku mianowania wymaga on bardzo dużego wysiłku – ocenia Jakubowski.

Jak podkreśla Katarzyna Mazur, wielu nauczycieli wciąż „traktuje awans w kategorii uciążliwej formalności”. Trudno się dziwić takiemu podejściu, skoro po stresie i długich przygotowaniach na nauczyciela czeka 149 zł podwyżki.

– Uważam, że awans w obecnej formie to przeżytek i powinno się go znieść. Jestem za awansem robionym w macierzystej placówce, nadawanym przez dyrektora – mówiła jedna z nauczycielek.

– Nastąpiło dramatyczne spłaszczenie wynagrodzeń. Brakuje nauczycieli, oni nie są zmotywowani, by robić awans zawodowy, warunki pracy pogarszają się z roku na rok (liczne klasy, uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych, uczniowie z Ukrainy, którzy od 1 września wejdą w dużej liczbie do systemu edukacji) dlatego domagamy się likwidacji tego spłaszczenia – mówi Urszula Woźniak, wiceprezes ZNP.

Związek Nauczycielstwa Polskiego wśród swoich postulatów zawarł wzrost wynagrodzenia nauczycieli mianowanych od września 2024 r.

– MEN deklaruje, że rozumie problem, jednak nie podejmuje rozmów (pomimo deklaracji o rozmowach ze związkami zawodowymi przy tworzeniu budżetu na 2025 r.) obiecują , że uregulują tę sprawę przy następnych podwyżkach – mówi wiceprezes ZNP.

Szanse na podwyżki dla nauczycieli mianowanych od nowego roku szkolnego 2024/2025 są więc nikłe. Ale – jak uważają wszystkie trzy nauczycielstwie związki zawodowe – koniecznie. Związki w tym aspekcie mówią jednym głosem. Ich remedium na spłaszczone pensje miałoby być uzależnienie pensji nauczyciela od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce lub w sektorze przedsiębiorstw.

– Rozwiązaniem problemu byłoby spełnienie naszego postulatu, czyli powiązanie wynagrodzeń nauczycielskich z przeciętnym wynagrodzeniem w sektorze przedsiębiorstw z wyraźnym zróżnicowaniem wynagrodzeń na poszczególnych stopniach awansu zawodowego. Jak dotychczas kolejne rządy uchylały się od spełnienia tego postulatu, po raz pierwszy Solidarność podniosła ten postulat w październiku 1981 roku – mówi Waldemar Jakubowski.

Z kolei Sławomir Wittkowicz wylicza, jak miałoby to wyglądać w praktyce. Według niego różnice między poszczególnymi etapami kariery zawodowej nauczyciela powinny kształtować się następująco:

• nauczyciel początkujący – 100 proc. wynagrodzenia zasadnicze równe przeciętnemu wynagrodzeniu w gospodarce narodowej;
• nauczyciel mianowany – wynagrodzenie zasadnicze wynoszące 175 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej,
• nauczyciel dyplomowany – wynagrodzenie zasadnicze wynoszące 225 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Biorąc pod uwagę przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2023 r. i postulaty Wittkowicza wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela początkującego wynosiłoby 7 194,95 zł, a mianowanego – ok. 12591 zł. Tu różnica byłaby więc znacząca i wynosiła ok. 5396 zł, co mogłoby zachęcić nauczycieli do rzeczywistego awansu. Na razie nie widać jednak perspektyw na zmianę, choć postulaty te były podnoszone już wielokrotnie. Związki zawodowe przesłały już do MEN listę pilnych spraw do uregulowania. Jest tam także kwestia podniesienia wynagrodzeń nauczycieli mianowanych. Kolejne spotkanie zostało zaplanowane na 22 sierpnia.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj
StrefaEdukacji.pl!

Wszystkie kwoty podane w artykule są kwotami brutto.