Zakaz telefonu w szkołach w 2024 roku. Te państwa w Europie maksymalnie zaostrzają przepisy dotyczące używania telefonów przez uczniów

OPRAC.:
Barbara Wesoła
Barbara Wesoła
Telefon w szkole? W wielu krajach obowiązują ograniczenia, a także kary za łamanie zasad. Jak jest w Polsce?
Telefon w szkole? W wielu krajach obowiązują ograniczenia, a także kary za łamanie zasad. Jak jest w Polsce? 123rf.com
Telefonów nie można używać w szkołach w wielu krajach Europy, a także w Chinach. Powody? Problemy uczniów z koncentracją na lekcjach, uzależnienie od internetu oraz negatywny wpływ na relacje społeczne. Jak daleko idą szkolne ograniczenia? W większości przypadków telefonów nie wolno używać w czasie lekcji, chociaż w Chinach dzieci nie mogą wnosić telefonów na teren szkoły. Od 1 stycznia 2024 roku również w liberalnej Holandii wprowadzony będzie zakaz używania telefonów w szkołach. A jak wygląda sytuacja w Polsce? Czy nauczyciel może zabrać uczniowi telefon?

Spis treści

Używanie telefonów przez młodzież. Negatywne skutki

„Dotychczasowe badania dostarczają dowodów na to, że telefony używane podczas lekcji mają negatywny wpływ na wyniki w nauce i długoterminową zdolność uczenia się” podaje na swojej stronie wydział edukacji Uniwersytetu Harvarda. Istnieje wiele badań korelacyjnych, które sugerują negatywny związek między używaniem urządzeń do innych celów niż nauka a osiągnięciami uczniów.

Co więcej, badania wykazały, że telefony komórkowe:

  • rozpraszają uwagę,
  • negatywnie wpływają na czas reakcji,
  • pogarszają wydajność,
  • wpływają źle na odczuwanie przyjemności z wykonywanych zadań,
  • obniżają zdolności poznawcze.

Szereg artykułów naukowych opisuje również chorobliwy lęk odczuwany przez dzieci i młodzież uzależnione od internetu i pozbawione stałego dostępu do mediów społecznościowych.

Zakaz używania telefonów w szkołach na świecie

W wielu krajach istnieją ograniczenia dotyczące używania telefonów komórkowych przez dzieci i młodzież w szkołach. Zakazy dotyczą m.in.

  • Niemiec,
  • Francji,
  • Grecji,
  • Włoch,
  • Hiszpanii,
  • Czech,
  • Słowacji,
  • Portugalii,
  • Chin.

W niektórych krajach są to rozwiązania ogólnokrajowe, odgórne i obowiązujące we wszystkich szkołach. W innych kwestia korzystania przez uczniów z telefonów w szkołach jest rozwiązywana indywidualnie przez placówki.

Ostatnio rząd Holandii ogłosił, że od 1 stycznia 2024 roku wprowadzony zostanie zakaz używania telefonów komórkowych, tabletów i smartwatchów w szkołach.

Koniec z telefonami w holenderskich szkołach

Nawet jeśli telefony komórkowe wrosły w nasze życie, to jednak ich miejsce nie jest w klasie - poinformował w komunikacie minister edukacji Robbert Dijkgraaf. - Uczniowie muszą mieć możliwość skoncentrowania się i muszą mieć szansę na to, by dobrze się uczyć. Telefony komórkowe są dystrakcją, jak dowodzą badania naukowe. Musimy chronić przed tym uczniów - dodał

Jedynie ci uczniowie, którzy muszą posługiwać się telefonami z powodu choroby lub dzieci z niepełnosprawnościami będą mogły korzystać z urządzeń, tak jak wcześniej. Chociaż ostatecznie to szkoły zostaną upoważnione do samodzielnego określenia sposobu wdrożenia nowego przepisu. Rząd zastrzegł, że jeśli te działania nie przyniosą wystarczających rezultatów do lata 2024 roku (pół roku!), to podejmie kolejne regulacje w tej sprawie.

Zakaz używania telefonów przez uczniów oraz kary we Francji

We Francji wprowadzano całkowity zakaz używania nie tylko telefonów komórkowych, ale także smartwatchów w 2018 roku. Ograniczenie dotyczyło szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych. Wcześniej odnotowano drastyczne przypadki cyberprzemocy, której dopuszczali się uczniowie względem siebie nawzajem, używając do tego telefonów komórkowych.

Francuscy uczniowie i uczennice mogą wnieść telefon na teren placówki, ale muszą trzymać sprzęt w plecaku. Nie wolno im włączać telefonów na terenie szkoły podczas lekcji ani podczas przerw. Zakaz obowiązuje również w szkołach z internatem oraz podczas wyjść i wycieczek szkolnych.

Czym grozi nie przestrzeganie zasad? Za złamanie zakazu uczniowi można zabrać telefon do końca dnia, zatrzymać go w szkole dłużej w ramach kary lub obciążyć dodatkowymi pracami domowymi. W przypadku nagminnego łamania zakazu uczeń może nawet zostać relegowany z klasy lub szkoły.

W Grecji zasady dotyczące telefonów obejmują uczniów i nauczycieli

Również w 2018 r. grecki resort edukacji zakazał używania telefonów komórkowych i urządzeń elektronicznych w szkołach podstawowych i średnich w czasie zajęć, a w szczególności urządzeń pozwalających na przetwarzanie obrazu i dźwięku, w tym m.in. słuchawek. Nauczyciele w Grecji mogą używać swoich telefonów jedynie w celach dydaktycznych.

W Chinach uczniowie przychodzą do szkół bez telefonów

Od 2021 roku w Chinach uczniom we wszystkich szkołach podstawowych i średnich nie wolno wnosić telefonów na teren szkoły, chyba że mają specjalne pozwolenie, jednak nawet wówczas nie mogą z nich korzystać w czasie lekcji. Takie zakazy obowiązywały już wcześniej w niektórych placówkach, a według mediów w skrajnych przypadkach uczniom łamiącym zakaz zabierano i niszczono telefony.

- W szkołach podstawowych w Kantonie niedozwolone są nawet zegarki typu smartwatch. Moja córka powiedziała, że raz jedno z dzieci w jej klasie przyniosło telefon do szkoły. Nauczyciel zabrał mu go z ręki i zamknął (telefon) w szafie do końca dnia – powiedziała PAP Yao Yao, matka 9-letniej dziewczynki.

We Włoszech zakaz używania telefonów na lekcji i zaufanie zamiast kar

Włoski minister oświaty Giuseppe Valditara w grudniu 2022 r. wprowadził zakaz używania telefonów komórkowych podczas lekcji, powołując się na analizy przeprowadzone przez senacką komisję oświaty i kultury, które porównały komórki do kokainy i ukazały szkodliwy wpływ niczym nieograniczonego korzystania z urządzeń elektronicznych na koncentrację, pamięć i umiejętność krytycznego myślenia uczniów.

- Interesem uczennic i uczniów, który musimy chronić, jest bycie w klasie po to, żeby się uczyć. Rozpraszanie się telefonem uniemożliwia uważne śledzenie lekcji i jest także brakiem szacunku wobec osoby nauczyciela, a przywrócenie jej autorytetu jest priorytetem - napisał minister oświaty w okólniku rozesłanym do szkół w całym kraju.

Minister zastrzegł, że nie wprowadza kar dla uczniów za łamanie zakazu, ale odwołuje się do „poczucia odpowiedzialności”.

W Portugalii uczniowie bez telefonów na lekcjach pod groźbą konfiskaty

W Portugalii trwającą latami dyskusję dotyczącą prawa uczniów do korzystania z telefonów komórkowych zakończyła regulacja z 2012 r., zgodnie z którą używanie tego sprzętu jest podczas lekcji zabronione. Wyjątek stanowią sytuacje, kiedy nauczyciel prosi o korzystanie z telefonów komórkowych jako formy pomocy dydaktycznej.

Zatwierdzone przepisy nie zawsze są jednak respektowane przez uczniów. Wielokrotnie w szkołach zdarzają się sytuacje zabierania nieposłusznym uczniom smartfonów, z których korzystali oni podczas zajęć lekcyjnych. Są też szkoły, które zakazują wnoszenia telefonów do budynków. Przykładem jest szkoła w mieście Lourosa, na północy kraju, gdzie posiadacze smartfonów muszą je zdeponować u woźnej.

W tych krajach zasady dotyczące używania telefonów i elektroniki regulują szkoły

W Hiszpanii decyzja dotycząca zakazu używania telefonów komórkowych w czasie lekcji zależy od władz poszczególnych wspólnot autonomicznych i zakaz taki obowiązuje od 2015 r. w Kastylii-La Manchy, a także w Galicji.

Inne wspólnoty autonomiczne, takie jak np. Madryt, planują wdrożyć to samo rozwiązanie, zachęcają do niego bowiem statystyki z badania PISA (koordynowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju międzynarodowe badania umiejętności uczniów). Według badań oba zakazujące używania telefonów na lekcjach regiony poprawiły wyniki w nauce swoich uczniów wraz z zaostrzeniem przepisów, a dodatkowo zanotowano zjawisko spadku liczby przypadków prześladowań dzieci na terenie placówek oświatowych. Władze obu regionów twierdzą, że jest to konsekwencja ograniczenia używania smartfonów w czasie lekcji.

W Niemczech każdy kraj związkowy ma inne przepisy w sprawie telefonów, przy czym najostrzejsze zasady panują w Bawarii, gdzie telefony komórkowe i inne cyfrowe nośniki danych, które nie są wykorzystywane do celów dydaktycznych, muszą być wyłączone na terenie szkoły, w przeciwnym wypadku mogą zostać tymczasowo skonfiskowane.

W Wielkiej Brytanii nie ma odgórnego zakazu używania telefonów w szkołach. Po kilkumiesięcznej debacie na ten temat w lutym 2022 r. uaktualniono wytyczne dla szkół, w których napisano, że wobec faktu, że w większości szkół takie zakazy już istnieją i są skutecznie egzekwowane, ingerencja rządu nie jest konieczna, natomiast każdy dyrektor szkoły, który taki zakaz będzie wprowadzał bądź zaostrzał, ma poparcie ministerstwa.

Podobnie w Belgii nie istnieje żadna regulacja odgórna dotycząca zakazu używania komórek w szkole ani na poziomie federalnym, ani wspólnot autonomicznych, ale znacząca większość szkół zakazuje używania telefonów przez uczniów na swoim terenie.

W Czechach, gdzie kwestie telefonów komórkowych pozostawione są w gestii poszczególnych szkół, państwowa inspekcja szkolna zwróciła uwagę, że lepszym rozwiązaniem od zabierania uczniom telefonów w przypadku naruszania regulaminów jest ich wcześniejsze deponowanie na czas pobytu w szkole.

W minionych tygodniach prasa zwróciła uwagę na jedną ze szkół podstawowych w Brnie, gdzie praktyką stało się pozostawianie telefonów przy wejściu do placówki w specjalnych szafkach i taka regulacja spotkała się z pełną aprobatą rodziców oraz uczniów.

Do początku roku szkolnego 2022/23 na Słowacji obowiązywał zakaz używania telefonów komórkowych w szkołach podstawowych podczas lekcji. Likwidując go, kwestie korzystania z komórek przekazano w ręce dyrekcji poszczególnych szkół, które mogą wydać zakaz dotyczący zarówno godzin lekcyjnych, jak i przerw. W praktyce wydawane są zakazy dotyczące jedynie lekcji, a ich przestrzeganie w wielu przypadkach jest problematyczne.

Polski uczeń z telefonem w ręce. Co o tym mówią przepisy?

Od 2017 roku Prawo oświatowe umożliwia szkołom wprowadzenie w przepisach wewnątrzszkolnych zakazu wnoszenia sprzętów do szkoły np. telefonu. Taki przepis jest jednak trudny do wyegzekwowania. Najczęściej więc szkoły pozostają przy zapisie nieużywania telefonów w czasie zajęć lub oddawania telefonów do depozytu.

Instytut Spraw Obywatelskich w sowim apelu do MEiN o zastosowanie ogólnoplskcih przepisów zaznacza:

Jednak jak pokazała praktyka, zasady te są różnie interpretowane w statutach szkół. Problemem jest również egzekwowanie wprowadzonych zapisów. Wprowadzenie odgórnego zakazu używania przez dzieci telefonów komórkowych w szkołach zdecydowanie ograniczy negatywny wpływ smartfonów na polskie dzieci - czytamy

Korzystanie z telefonu w czasie lekcji nie jest praktykowane w szkołach. Uczniowie są często proszeni o wyłączenie, ściszenie i schowanie telefonów do plecaków lub odłożenie ich np. do specjalnego pudełka, szuflady, depozytu. O ile jest to zgodne ze statutem szkoły, a uczniowie wykonują polecenie nauczyciela dobrowolnie, wszystko odbywa się w poszanowaniu praw ucznia.

Nauczyciele obserwują jednak, że uczniowie mają gorszą koncentrację i zatracają się w wirtuanej rzeczywistości. Czasami korzystanei z eelfonu między lekcjami, powoduje, że w trakcie zajeć odczuwają potrebe kontrolownaia tgo co dzieje się w świecie online, w grze, na mediach społecznościowych.

Nauczyciel nie może jednak bez zgody ucznia dotknąć jego przedmiotów i nimi zarządzać. Pozostaje mu próba wyegzekwowania uczestnictwa w lekcji, odłożenia rozpraszaczy. Uczniowie często dobrowolnie odkładają telefony do plecaków, ewentualnie odbierają je od nauczycieli po lekcji.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na strefaedukacji.pl Strefa Edukacji