Zamiast zawodu – bezrobocie. Nieudana reforma szkolnictwa zawodowego

W roku szkolnym 2017/2018 rozpoczęto reformę systemu szkolnictwa zawodowego, w wyniku której technika oraz szkoły branżowe I i II stopnia zastąpiły zasadnicze szkoły zawodowe. Celem reformy było zwiększenie atrakcyjności kształcenia zawodowego na poziomie ponadpodstawowym.

Wprowadzono zmiany w podstawach programowych, ramowych planach nauczania oraz klasyfikacji zawodów. Istotnym elementem reformy było zwiększenie zaangażowania przedstawicieli biznesu w proces kształcenia, w tym pracodawców, organizacji pracodawców oraz samorządów gospodarczych. Przewidziano również organizację staży uczniowskich oraz szkoleń branżowych dla nauczycieli, prowadzonych przez przedsiębiorców.

Wcześniejsze kontrole przeprowadzone przez Najwyższą Izbę Kontroli wykazały, że absolwenci szkół zawodowych borykali się z wysokim poziomem bezrobocia, a ich umiejętności były negatywnie oceniane przez pracodawców. Zauważono również brak współpracy z przedsiębiorcami przy ustalaniu kierunków kształcenia oraz niedostateczne wyposażenie niektórych szkół. Dlatego kontrola NIK miała na celu sprawdzenie, czy wprowadzone zmiany rzeczywiście przyczyniły się do poprawy jakości i skuteczności kształcenia zawodowego. Kontrolą objęto Ministerstwo Edukacji oraz Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, a także 15 zespołów szkół w latach 2019-2023.

NIK podkreśliła, że mimo szeroko zakrojonej reformy, minister edukacji nie przeprowadził oceny kształcenia w szkołach branżowych I stopnia, która umożliwiłaby zdiagnozowanie problemów i wdrożenie działań naprawczych. Wskazano, że około 30% absolwentów szkół branżowych I stopnia nie uzyskiwało kwalifikacji, a zaledwie 4-6% kontynuowało naukę w szkołach branżowych II stopnia. Co więcej, znaczna część absolwentów nie podejmowała pracy ani dalszej nauki.

Czytaj także: Dzieciaki idące do technikum czy branżówki wybierają zawody i szkoły, które im nie odpowiadają.

NIK zauważyła także, że utworzenie i wsparcie branżowych centrów umiejętności (BCU) nie było odpowiednio przygotowane. Ministerstwo nie przeprowadziło szczegółowych analiz dotyczących lokalizacji tych centrów oraz ich wpływu na szkolnictwo zawodowe w regionach. Koszt utworzenia 120 centrów oszacowano na 1,4 mld zł, a ich trwałość przewidziano na trzy lata. NIK wyraziła obawy dotyczące krótkiego okresu trwałości projektu oraz ryzyka powielania zadań już istniejących jednostek edukacyjnych.

Izba zwróciła również uwagę na liczne nieprawidłowości w organizacji praktycznej nauki zawodu, takie jak brak odpowiednich umów z pracodawcami dotyczących programu nauczania, braki w nadzorze pedagogicznym, a także niewłaściwe zabezpieczenie uczniów w odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej.

Minister edukacji w odpowiedzi na wyniki kontroli zapowiedział, że ewaluacja jakości i skuteczności kształcenia zawodowego zostanie zlecona Instytutowi Badań Edukacyjnych (IBE), począwszy od 2024 r. Zaplanowano także analizę wpływu powstania branżowych centrów umiejętności na system szkolnictwa zawodowego, która ma zostać przeprowadzona w roku szkolnym 2026/2027. Ministerstwo planuje również działania promujące formy i kierunki kształcenia zawodowego w latach 2024-2027 w ramach projektu „Porozumienie branżowe na rzecz kształcenia i szkolenia zawodowego”.

Powiedz nam, co o tym myślisz i zostaw komentarz.
Szanujemy każde zdanie i zachęcamy do dyskusji. Pamiętaj tylko, żeby nikogo nie obrażać!

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie.
Obserwuj StrefaEdukacji.pl!