Zmiana prezesa ważnego ośrodka badań AI. Naukowcy boją się, że to zahamuje rozwój

Laureaci prestiżowych grantów Europejskiej Rady ds. Badań oraz naukowcy z dziedziny sztucznej inteligencji w Polsce skierowali list otwarty do premiera oraz ministra nauki. Domagają się wyjaśnień w sprawie zmiany na stanowisku prezesa IDEAS NCBR, apelując o „ewentualną rewizję podjętych kroków”.

Prof. Piotr Sankowski, który pełnił funkcję prezesa IDEAS NCBR do czerwca bieżącego roku, wystąpi z wykładem podczas inauguracji nowego roku akademickiego na Uniwersytecie Warszawskim. W tym czasie Ministerstwo Nauki zapewniło, że wybór nowego prezesa instytucji, Grzegorza Borowika, odbył się w „konkurencyjnym i transparentnym postępowaniu kwalifikacyjnym”. Niemniej, odejście prof. Sankowskiego wzbudziło kontrowersje, które wyrażono w liście otwartym opublikowanym 28 września.

W liście tym laureaci grantów ERC podkreślają, że kilka dni przed ogłoszeniem zmiany prof. Maria Leptin, Prezydentka Europejskiej Rady ds. Badań, odwiedziła Polskę i wskazała, jak istotny dla rozwoju gospodarki jest rozwój nauki i innowacji. Naukowcy zaznaczają, że kluczową rolę w tym procesie odgrywa sztuczna inteligencja, a prof. Piotr Sankowski, czterokrotny laureat ERC, odegrał fundamentalną rolę w budowie międzynarodowej renomy IDEAS NCBR.

Przypomniano również, że po decyzji o jego odwołaniu, sześciu członków rady naukowej IDEAS NCBR zrezygnowało z funkcji, a kilku liderów grup badawczych rozważa odejście z instytutu. W liście wskazano również, że ta decyzja, „bez uzasadnienia merytorycznego”, może negatywnie wpłynąć na rozwój AI w Polsce oraz na przyszłe decyzje naukowców, którzy zastanawiają się nad prowadzeniem badań w Polsce.

Kolejny list otwarty, opublikowany 29 września przez prof. Dariusza Jemielniaka i Aleksandrę Przegalińską, opisuje prof. Sankowskiego jako wybitnego naukowca i lidera, którego wizja przyciągała do IDEAS NCBR światowej klasy naukowców. Autorzy listu podkreślili, że ośrodek zdobył międzynarodowe uznanie w krótkim czasie, a współpraca z instytucjami takimi jak OpenAI wzmacniała pozycję Polski na arenie badań nad sztuczną inteligencją.

Zmiana na stanowisku prezesa, „bez realnego uzasadnienia merytorycznego”, może – według autorów – zahamować rozwój badań nad AI w Polsce oraz zniechęcić czołowych naukowców do wyboru Polski jako miejsca pracy.

W odpowiedzi Ministerstwo Nauki poinformowało, że nowy prezes IDEAS NCBR, Grzegorz Borowik, został wybrany w tajnym głosowaniu 25 września. Podkreślono także, że spółka w 2023 roku wykazała straty na poziomie niemal 29 mln zł, co stawia dalsze funkcjonowanie instytucji pod znakiem zapytania. Minister Nauki, Dariusz Wieczorek, zobowiązał nowy zarząd do przeprowadzenia audytu oraz przedstawienia programu naprawczego.

Piotr Sankowski, twórca IDEAS NCBR, zakończy swoją pracę w instytucie 2 października, a grupa naukowców, w tym prof. Marta Kwiatkowska z Uniwersytetu w Oxfordzie oraz prof. Aleksander Mądry z MIT, zrezygnowała z zasiadania w radzie naukowej.

Źródło: PAP