Dobra szkoła czy dobrzy uczniowie? Weź pod lupę swoje liceum - sprawdź szkolne EWD

Edukacyjna Wartość Dodana, to specjalnie opracowany wskaźnik, który pozwala oszacować efektywność nauczania w danej szkole. Statystyczne obliczenia pokazują, czy i jaki wpływ placówka miała na rozwój uczniów. Aby to sprawdzić, konieczne jest zbadanie, z jakimi wynikami uczniowie do wskazanej szkoły przychodzą i jakie mają osiągnięcia, kończąc edukację w wybranej szkole. Jeszcze do niedawna zbierano więc wyniki egzaminu gimnazjalisty i zestawiano je z efektami matur. Teraz, po likwidacji gimnazjów, wyniki "na wejściu" są obliczane według egzaminu ósmoklasisty. Wyniki "wyjściowe" nadal opierają się na egzaminie dojrzałości.

Powszechnie dostępne narzędzie, które pozwala obliczyć EWD dla wybranej szkoły i porównać je z innymi placówkami, aktualnymi wynikami zasila Centralna Komisja Egzaminacyjna.

- Centralna Komisja Egzaminacyjna mając świadomość problemów, na które może napotkać zastosowanie metody EWD w polskim systemie oświaty, powołała zespół badawczy, stawiając przed nim cel dobrego ich rozpoznania oraz zaproponowania adekwatnych do polskich warunków oświatowych rozwiązań - informuje CKE i wskazuje, że przy opracowaniu metody wzięto pod uwagę nie tylko wyniki egzaminów "na wejściu" i egzaminy końcowe, ale także dane dotyczące płci uczniów i zdiagnozowanej dysleksji.

Efektem pracy zespołu badawczego jest kalkulator, który pozwala ocenić wyniki oraz edukacyjną skuteczność nieistniejących już gimnazjów oraz szkół średnich - osobno liceów i techników. Możliwe jest też porównanie szkół i ich wyników. Co ważne - porównywać można tylko szkoły z jednej kategorii - bowiem przy ustalaniu EWD dla liceów i techników stosowano odmienną metodologię.

Wyniki prezentowane są w formie graficznej - na układzie współrzędnych. Opis położenia szkoły (oznaczonej kolorową elipsą) w układzie współrzędnych, w oparciu o wynik egzaminu końcowego i wskaźnik EWD, może ułatwić wyróżnienie kilku punktów odniesienia*:

• Szkoły neutralne. Licea ogólnokształcące lub technika, w których notujemy zarówno średni w skali kraju poziom wyników maturalnych, jak i przeciętną efektywność.
• Szkoły o wysokich wynikach maturalnych i wysokiej efektywności mierzonej EWD (prawa górna ćwiartka).
• Szkoły o wysokich wynikach maturalnych i niskiej efektywności mierzonej EWD (prawa dolna ćwiartka).
• Szkoły o niskich wynikach maturalnych i wysokiej efektywności mierzonej EWD (lewa górna ćwiartka).
• Szkoły o niskich wynikach maturalnych i niskiej efektywności mierzonej EWD (lewa dolna ćwiartka).
• Oprócz typów głównych można zaobserwować również typy pośrednie: szkoły o przeciętnych wynikach i niskiej/wysokiej EWD oraz szkoły o przeciętnej efektywności (EWD) i niskich/wysokich wynikach maturalnych. W tych przypadkach elipsy szkół leżą na osi pionowej lub poziomej, odpowiednio.

*Jak zaznacza CKE - te punkty odniesienia mają pomóc w interpretacji położenia szkoły w układzie współrzędnych, a nie w kategoryzacji szkół.

To, w jaki sposób uczy dana szkoła, można sprawdzić w czterech obszarach nauczania. Kalkulator pozwala na określenie wskaźnika EWD w przedmiotach humanistycznych, przedmiotach matematyczno-przyrodniczych, a także odrębnie w języku polskim i matematyce.

Wykres pozwala na ocenę, jak wskazana szkoła wypada w skali kraju. Wyjściowa wartość EWD to zero. Wyniki powyżej zera to wyższa niż przeciętna efektywność nauczania, a wartości ujemne oznaczają, że szkoła uczy mniej skutecznie. Czy na pewno wysokie wyniki są efektem dydaktycznej pracy danej szkoły? Czy może mają na nie wpływ szczególne zdolności uczniów albo... skuteczność opłacanych przez rodziców korepetycji? Na to pytanie nie można odpowiedzieć jednoznacznie, jednak wskaźnik EWD ma - zdaniem badaczy - wysoką statystyczną wiarygodność.

Wskaźnik jest przydatny przede wszystkim do przeprowadzania wewnętrznej ewaluacji w szkole - daje wskazówki, czy obrany przez placówkę kierunek dydaktyczny jest właściwy. Narzędzie pozwala też na porównanie szkoły z innymi - właśnie w kwestii edukacyjnej efektywności.