Co to jest błąd kardynalny na maturze? Kiedy występuje? Wyjaśniamy, czym różni się błąd kardynalny od błędu rzeczowego. Oto przykłady

Błąd kardynalny można popełnić na maturze z języka polskiego. Występuje on w momencie, gdy uczeń wykazuje się zupełną nieznajomością lektur obowiązkowych (tzw. lektur z gwiazdką), a także nazwisk czy kontekstu.

Jak podaje Centralna Komisja Egzaminacyjna błąd kardynalny to „błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego”.

Podobnie jest z błędem kardynalnym na maturze 2023. W tym przypadku również trzeba wykazać się zupełną nieznajomością utworu, o którym się pisze.

– Błąd kardynalny może dotyczyć wyłącznie lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej jako lektury do omówienia w całości (nie we fragmentach) – można przeczytać w najnowszym Informatorze CKE.

Warto wyjaśnić także, czym jest błąd rzeczowy. Jest to rodzaj błędu, który dotyczy treści na przykład danej lektury. Uczeń może pomylić imię bohatera, nazwisko autora (także lektury obowiązkowej) czy nawet nazwę epoki. Poważnym błędem rzeczowym będzie więc:

• napisanie, że głównym bohaterem „Lalki” Prusa był Sławomir Wokulski;
• napisanie, że autorem „Dziadów” jest Słowacki;
• napisanie, że epoka, w której tworzył Mickiewicz i Słowacki to pozytywizm.

Wielu maturzystów obawia się, że popełni błąd kardynalny na maturze. Jednak w rzeczywistości egzaminatorzy bardzo rzadko decydują się, by zaznaczyć obecność takiego błędu, a tym samym przyznać uczniowi 0 punktów za całe wypracowanie. Podanie przykładów błędów kardynalnych jest dość trudne, bo zazwyczaj nie jest nim pomylenie imienia czy nazwiska, ale wykazywanie się całkowitą nieznajomością tzw. lektury z gwiazdką.

Warto także sprawdzić, co na temat błędu kardynalnego oraz błędu rzeczowego mówią specjaliści. Obejrzycie poniższe filmiki i upewnijcie się, że nie popełnicie błędu kardynalnego i poważnego błędu rzeczowego na maturze.

Błąd kardynalny może więc występować, np.:

• gdy mamy do napisania rozprawkę o pracy i piszemy, że Stanisław Wokulski nie miał żadnej pracy, nic nie robił przez całe dnie, a jedynie zabiegał o to, by przypodobać się Helenie Stawskiej;
• kiedy piszemy o przemianie i zaznaczamy, że Jacek Soplica w ogóle nie zmienił się po zastrzeleniu Stolnika, a ksiądz Robak to jego brat bliźniak.