Spis treści
Co to jest gap year? Po co robi się przerwę w nauce?
Gap year to w dosłownym tłumaczeniu „roczna dziura”. To czas, pomiędzy ukończeniem szkoły średniej, a podjęciem studiów lub pracy. Rozwiązanie to jest bardzo popularne w USA i taki wybór młodego człowieka spotyka się ze zrozumieniem, a nawet poparciem bliskich. Z gap year chętnie korzystają również maturzyści w Wielkiej Brytanii, Australii, Nowej Zelandii, Belgii oraz Danii.
Jak przekonują zwolennicy tego rozwiązania, rok przerwy po ukończeniu szkoły średniej, to świetny sposób na poznawanie świata, zdobywanie nowych umiejętności i cennych doświadczeń życiowych. Może być również okazją do podróżowania, poznawania różnych kultur i rozwoju osobistego. Czas wygospodarowany pomiędzy zdaniem matury a aplikowaniem na studia, można też wykorzystać na zdobywanie nowych umiejętności i rozwijanie pasji, udział w kursach, szkoleniach, albo naukę za granicą.
– To nie tylko kusząca wizja, ale też duże możliwości. Rok przerwy po ukończeniu szkoły średniej to ważna decyzja, którą należy dokładnie przemyśleć przed jej podjęciem, bo jak każde rozwiązanie, gap year też ma swoje wady – podkreśla Ethan, Brytyjczyk, który po rocznej przerwie w nauce, wybrał studia w Polsce.
Jak zaznacza Ethan, największym bodajże zagrożeniem, jakie płynie z gap year, jest to, że możemy mieć trudności z powrotem do nauki.
– Studiowanie wymaga systematyczności. Po rocznej przerwie czasami trudno wejść znów w ten tryb – przyznaje Ethan.
I właśnie tego najbardziej obawiają się rodzice polskich uczniów. Zachęcają maturzystów, żeby od razu rozpoczynali studia, żeby nie wybić się z rytmu, do jakiego przyzwyczaiła ich szkoła średnia.
Co można robić podczas rocznej przerwy w nauce?
Nie ma jednego, konkretnego scenariusza na wykorzystanie gap year. Istnieje wiele różnych sposobów na spędzenie gap year – od wyjazdu za granicę, po wolontariat w lokalnej społeczności. W założeniach rok przerwy to czas na znalezienie własnej ścieżki, wybór kierunku, w jakim chcemy się rozwijać i branży, z którą zamierzamy związać się zawodowo.
Najpopularniejszym sposobem na wypełnienie gap year jest podróżowanie. To jedna z niewiele okazji, gdy człowiek jest już dorosły, ale jeszcze nie ograniczają go rodzinne czy finansowe zobowiązania. Barierą nie powinny być też koszty – ci, którzy decydują się na podróżowanie, tłumaczą, że wcale nie trzeba mieć dużych oszczędności, ani zamożnych rodziców.
– Trzeba mieć świadomość, że podczas podróży, będzie trzeba pracować i zarabiać. Wbrew pozorom to wcale nie jest trudne. Dorywczą pracę, która pozwoli na podstawowe potrzeby i odłożenie pieniędzy na kolejny bilet, można znaleźć bez trudu. A to są również nowe, ciekawe doświadczenia. Człowiek bardzo szybko dojrzewa, uczy się samodzielności, dbania o samego siebie i ewentualnych towarzyszy podróży. To są cenne doświadczenia – mówi Iza z Poznania, która kilka lat temu, po maturze zdecydowała się na roczną przerwę w nauce.
– Ta przerwa co prawda wydłużyła mi się dwukrotnie, ale podróżując, dotarłam aż do Indii. Zatrzymałam się tam na dłużej, aby praktykować jogę. Po powrocie do kraju skończyłam studia, a dziś mam pracę, którą lubię i nadal mnóstwo podróżujemy z narzeczonym – mówi Iza.
Gap year po polsku. Dlaczego warto rozważyć roczna przerwę po maturze?
Paweł, student politechniki w Poznaniu także zdecydował się na gap year po maturze.
– Tak naprawdę nie wiedziałem, co chcę robić po maturze. Miotałem się. Rodzice podsuwali mi różne pomysły, a ja byłem zagubiony. W liceum nie odkryłem, co mnie interesuje. Przygotowania do matury nie sprzyjały temu, żeby zadawać sobie takie pytania. Zazdrościłem znajomym, którzy mieli sprecyzowane plany. Liczyłem na to, że zdam maturę i doznam olśnienia. Ale tak się nie stało. Po rozmowie z rodzicami zdecydowałem, że zrobię rok przerwy.
Znalazłem pracę w pobliskiej kafejce, żeby nie być obciążeniem dla rodziców. Poszedłem na kurs językowy. W tym czasie też dużo czytałem. Nie jak dotychczas obowiązkowe lektury, ale książki, które sprawiały mi przyjemność, albo czegoś uczyły. Z czasem dojrzałem do studiów technicznych i jestem z tej decyzji zadowolony – mówi Paweł.
Nieco inaczej wygląda historia Justyny, która poszła utartym szlakiem. Po maturze złożyła dokumenty i dostała się na wybrane studia.
– Właściwie już na początku poczułam, że to nie jest to. Studia mnie nie interesowały. Męczyłam się, również ze świadomością, że nie wiem, co tak naprawdę chciałabym robić. Przerwałam więc naukę, wyprowadziłam się do innego miasta. Znalazłam pierwszą pracę. I z czasem odkryłam, co mnie interesuje. Skończyłam ciekawe studia, pracuję. Ten rok przerwy był zdecydowanie dobrym pomysłem – zapewnia Justyna.
Zdałeś maturę? (Nie) musisz iść na studia!
Ostatni rok w szkole średniej nie sprzyja temu, żeby młody człowiek odkrywał samego siebie. To zwykle wytężony czas nauki, duża presja, pośpiech. Pomiędzy pisaniem sprawdzianów, zaliczaniem przedmiotów i ćwiczeniem maturalnych testów, trudno jest zastanawiać się nad własnymi predyspozycjami i zainteresowaniami. Uczucie ulgi po zdanym egzaminie maturalnym również nie trwa długo – szybko zastępuje je stres związany z rekrutacją na studia.
Kto ma sprecyzowane plany, ten w takiej sytuacji odnajdzie się raczej bez problemów. Inaczej sprawa wygląda w przypadku maturzystów, którzy nie są pewni swoich wyborów. Ten, kto decyduje się na studia tylko dlatego, że „tak wypada”, albo tego oczekują od niego bliscy, nie będzie czerpał z dalszej nauki żadnej przyjemności. O ile nie rzuci studiów w ich trakcie, to dyplom nie będzie znaczył nic więcej, jak zobowiązanie do brnięcia w kierunku, który nie przynosi satysfakcji.
Tymczasem gap year jest w ich sytuacji znakomitym rozwiązaniem. To czas, który pozwala na złapanie dystansu, sprawdzenie się w różnych rolach. Dorywcze czy sezonowe prace mogą pomóc w odkrywaniu swoich mocnych i słabych stron, uczą samodzielności. Wyjazd za granicę – np. w roli opiekuna/opiekunki do dziecka (au pair) - pozwoli natomiast doskonalić język obcy, otworzy na świat i da szansę na nowe kontakty.
A jeśli z różnych względów podróżowanie po świecie czy wyjazd za granicę nie jest możliwy, po kilku tygodniach odpoczynku od wytężonej pracy związanej z przygotowaniami do matury, próbuj swoich sił w wolontariacie, zgłoś się na staż do ciekawej firmy, zatrudnij się w barze czy kawiarni. To nie tylko szansa na doświadczenie i nowe umiejętności, ale też znakomity trening umiejętności społecznych.