Edukacja domowa — co się zmieniło w ostatnich latach? Jak przenieść dziecko na edukację domową? Formalności krok po kroku

Rodziny znajdują zazwyczaj swoją idealną drogę w tym systemie nauki metodą poszukiwań. Jedni uczą się indywidualnie, w swoim rytmie, w zaciszu domu, ewentualnie angażując korepetytorów, przyjaciół czy rodzinę do wszechstronnego wsparcia dziecka i jego edukacji.

Niektórzy uczą się zwiedzając świat, jeszcze inni współtworzą lokalne społeczności, często zmieniające się w fundacje, w których rodzice wspierają dzieci, organizują im zajęcia w przeznaczonym do tego lokalu, jak np. Wrocławska Wolna Szkoła Mozaika czy słynna szkoła demokratyczna prowadzona przez Fundację Bullerbyn. Całkiem sporo rodzin korzysta z możliwości, jakie dają organizacje oferujące wsparcie online np. Szkoła w Chmurze lub Centrum Edukacji Domowej.

To, co jest piękne w edukacji domowej, to to, że wszystkie wspomniane formy pozwalają na maksymalne dopasowanie systemu nauki do predyspozycji, talentów i potrzeb dziecka. Korzystając przy tym z samodzielnie wybranych materiałów, internetu i różnych form spędzania czasu, który odpowiada rodzinom w edukacji domowej. Podkreślamy „rodzinom”, a nie tylko „dzieciom”, ponieważ to forma nauczania, która często staje się stylem życia danej rodziny. To jednak temat na inny artykuł.

W Polsce eduakja domowa oficjalnie nazywa się spełnianiem obowiązku szkolnego poza szkoła, o czym mówi art. 37 Prawa Oświatowego.

Na wniosek rodziców dyrektor odpowiednio publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej i szkoły ponadpodstawowej, do której dziecko zostało przyjęte, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4, poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym w szkole podstawowej lub inną formą wychowania przedszkolnego i obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą – czytamy w ustawie

To oznacza, że dzieci objęte obowiązkiem edukacji (od zerówki do 18 roku życia) mogą uczyć się w formie edukacji domowej.

W jaki sposób są oceniane? Ustawa wyjaśnia:

Uczeń spełniający obowiązek szkolny lub obowiązek nauki poza szkołą uzyskuje roczne oceny klasyfikacyjne na podstawie rocznych egzaminów klasyfikacyjnych z zakresu części podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym, uzgodnionej na dany rok szkolny z dyrektorem szkoły.

Większość szkół praktykujących edukacją domową podchodzi do egzaminów w sposób bardzo elastyczny. Można zdawać je raz w całego roku lub w różnych terminach, a także dzielić materiał na semestry. Gdzieniegdzie są to egzaminy ustne i pisemne, gdzie indziej polegają na zrealizowaniu projektu. O takie szczegóły dobrze jest dopytać bezpośrednio w wybranej szkole.

Wspólnym mianownikiem wszystkich uczniów w edukacji domowej w Polsce jest właśnie konieczność podejścia do egzaminów, których wynik jest zamieniany na ocenę końcoworoczną. Co ciekawe, uczniom w edukacji domowej nie wystawia się oceny z zachowania, a także nie zdają oni testów z następujących przedmiotów:

• plastyka,
• muzyka
• w-f,
• religia/etyka.

Od 2020 roku zmiana formy nauczania dziecka na edukację domową jest uproszczona. Nie wymaga m.in. opinii z poradni pedagogiczno-psychologicznej, ani nie narzuca wyboru szkoły-matki, czyli placówki, do której zapisujemy dziecko i gdzie zdaje egzaminy, otrzymuje wsparcie, a na koniec roku – świadectwo. Przez jakiś czas przepisy ograniczały możliwość wyboru szkoły dla dziecka w edukacji domowej do województwa, w którym uczeń mieszka. To już nieaktualne.

Jeżeli podjeliście decyzję o nauczaniu domowym, jedyne co należy zrobić od strony formalnej to złożyć wniosek o przyjęcie dziecka i realizację obowiązku szkolnego poza szkołą, do wybranej placówki.

Szkoły przyjazne tej formie nauczania i zaznajomione z tematem, mają swoje własne formularze i ułatwiają cały proces – wystarczy do nich napisać lub zadzwonić.

Decyzję o przyjęciu ucznia na podstawie złożonych dokumentów podejmuje dyrektor szkoły. Wniosek powinien zawierać, jak mówi ustawa:

• oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym,
• zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych, o których mowa w ustawie.

Tutaj zapoznasz się z treścią ustawy: Art. 37 Prawo Oświatowe