Esperanto: najprostszy język na świecie, którego nigdzie się nie używa. 7 ciekawostek o fascynującym języku stworzonym przez Polaka

Barbara Wesoła
Esperanto do dziś cieszy się zainteresowaniem lingwistów i tych, którym bliska jest idea stojąca za powstaniem tego języka.
Esperanto do dziś cieszy się zainteresowaniem lingwistów i tych, którym bliska jest idea stojąca za powstaniem tego języka. Unsplash
Język esperanto to niezwykły język komunikacji stworzony w XIX wieku przez Polaka o wielkich wizjach. Zaprojektowany jako międzynarodowy język, miał na celu ułatwić komunikację między ludźmi różnych narodowości. Kim był twórca tego unikatowego języka? Z okazji obchodzonego 15 grudnia Międzynarodowego Dnia Esperanto (lub inaczej dnia Zamenhofa) przypominamy historię powstania języka i kilka zaskakujących ciekawostek.

Spis treści

Ludwik Zamenhof - twórca Esperanto

Ludwik Łazarz Zamenhof, znany jako L. L. Zamenhof, był polskim lekarzem i lingwistą żydowskiego pochodzenia. Urodził się w Białymstoku w 1859 roku, a już od młodych lat interesował się ideą pokoju i jedności między ludźmi, niezależnie od ich kultury czy języka. Wynikało to prawdopodobnie z faktu, że dorastał w miasteczku z dużym zróżnicowaniem etnicznym i językowym (Polska była wówczas w zaborze rosyjskim), co skłoniło go do refleksji nad problemami komunikacyjnymi między różnymi społecznościami.

portret Zamenhofa
Twórca języka i idei esperanto Ludwig Zamenhof Public Domain

Idea i okoliczności powstania Esperanto

Zamenhof wydał książkę „Unua Libro”, która opisywała język esperanto. Publikacja ukazała się pod pseudonimem Doktoro Esperanto. Marzeniem twórcy było zniwelowanie barier językowych utrudniających komunikację między narodami. Zamenhof marzył o stworzeniu neutralnego i łatwego w nauce języka, aby ludzie z różnych zakątków świata mogliby łatwiej się porozumieć, co w rezultacie miało przyczynić się do zrozumienia i współpracy między narodami.



Język żadnego narodu nie stanie się międzynarodowym, albowiem przede wszystkiem uniemożliwia to wzajemna zawiść, następnie każdy z tych języków jest tak trudny, że gruntowne poznanie go możliwe jest tylko dla osób, posiadających dużo wolnego czasu i środków materialnych. Już dawno ludzie przyszli do przekonania, że językiem międzynarodowym może się stać tylko język sztuczny. Nad sprawą utworzenia takiego sztucznego języka pracowało już od lat bardzo odległych wiele wybitnych umysłów - napisał Ludwik Zamenhof w przedmowie do podręcznika „Język międzynarodowy esperanto. Cz. 1, Gramatyka i ćwiczenia”

 alfabet esperanto
Public Domain/Biblioteka Narodowa

7 ciekawostek o języku esperanto, które Cię zaskoczą

  1. Język Esperanto, mimo idei, że ma być narzędziem międzynarodowego porozumienia, spotkał się z oporem wielu rządów. Francuski rząd zablokował wprowadzenie języka do szkół. A zarówno Stalin, jak i Hitler określali język esperanto jako podejrzany, zakazywali nauki tego języka a osoby, które tym językiem mówiły, lub organizowały spotkania i lekcje poświęcone esperanto były prześladowane i zabijane.
  2. „Esperanto” oznacza „ten, kto ma nadzieję”.
  3. Wyjątkowością języka to prostota. Esperanto ma niezwykle prostą gramatyką, która obejmuje zaledwie 16 zasad, w tym 3 przypadki. Nie ma wyjątków, ani nieregularnych czasowników (dla przykładu w języku angielskim jest ich około 200, w języku niemieckim 700, a w języku francuskim aż 2238).
  4. Międzynarodowe spotkania entuzjastów języka: spotkania takie odbywają się do dziś na całym świecie, przyciągając fanów idei i języka esperanto z różnych kultur. To unikalne wydarzenia, na których uczestnicy komunikują się w esperanto, tworząc atmosferę międzynarodowej solidarności i zrozumienia.
  5. Film Incubus w języku esperanto: W 1965 roku słynny aktor William Shatner (sławę przyniosła mu rola Jamesa Kirka w kultowym Star Treku) zagrał w filmie, który stał się pierwszym kinowym dziełem w historii nakręconym w całości w esperanto. Chociaż film ten nie zdobył dużego uznania, to wpisał się w historię jako pierwszy tego rodzaju eksperyment filmowy.
  6. Rozwój języka. Na początku XX wieku niektórzy użytkownicy esperanto zasugerowali potrzebę ulepszenia języka. W ten sposób w roku 1907 powstał „Ido”. Dziś istnieją więc dwie grupy popularyzatorów esperanto. Użytkownicy obu wersji języków są w stanie zrozumieć się wzajemnie.
  7. Esperanto to więcej niż język. Ma swój kolor (zielony), a nawet flagę. U podstaw kultury esperanto jest wiara w ideę porozumień ponad podziałam.

Podstawowe zwroty w Esperanto

  • Saluton! (Cześć!)
  • Kiel vi fartas? (Jak się masz?)
  • Dankon! (Dziękuję!)
  • Mi amas vin. (Kocham cię.)
  • Kie estas la necesejo? (Gdzie jest toaleta?)

Podobno opanowanie biegłości językowej w esperanto zajmuje zaledwie dwa lata.

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na strefaedukacji.pl Strefa Edukacji