„Konrad Wallenrod” Adam Mickiewicz. Opracowanie i streszczenie lektury, motywy. Sprawdź, co warto wiedzieć o tej powieści przed maturą

Opracowanie lektury do matury.
Opracowanie lektury do matury. Red. Polska Press/Canva
Powieść poetycka „Konrad Wallenrod”, autorstwa Adama Mickiewicza, to obowiązkowa lektura dla maturzystów. Na przykładzie średniowiecznego rycerza prezentuje losy Polski i patriotyzmu w XIX wieku. Zagadnienia z lektury mogą pojawić się na maturze pisemnej lub ustnej. W liście pytań jawnych są trzy, które dotyczą tej słynnej powieści Adama Mickiewicza. Nasze opracowanie to: streszczenie, krótka sylwetka najważniejszych bohaterów, problematyka i inne najważniejsze informacje o lekturze. Poznaj też pytania jawne dotyczące „Konrada Wallenroda”.

Spis treści

„Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza. Najważniejsze informacje o lekturze

Podstawowe informacje w pigułce, które trzeba wiedzieć o „Konradzie Wallenrodzie” Adama Mickiewicza, to:

  • Gatunek: powieść poetycka.
  • Czas i miejsce akcji: XIV wiek, Marjenburg (dzisiejszy Malbork). W powieści pojawiają się też miejsca z pogranicza terenów należących do Krzyżaków oraz Litwy.
  • Geneza: powieść napisana ku pokrzepieniu rodaków, którzy m.in. tak jak on, są zmuszeni do pracy dla wroga ich ukochanej ojczyzny. Mickiewicz pisał utwór, pracując jako urzędnik państwowy na zesłaniu w Rosji. Stosując zabieg historycznej maski (czyli osadzając akcję w przeszłości, w tym przypadku w średniowieczu) opowiada o sytuacji Polski, w której żyje.
  • Pierwsze wydanie: 1828 r.
  • Pierwszy tytuł utworu: „Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich”.

Bohaterowie powieści „Konrad Wallenrod”

Konrad Wallenrod (Water Alf) - złożona postać, która boryka się z dylematami moralnymi. Był Litwinem porwanym jako dziecko i wychowanym w zakonie przez Krzyżaków. Jego opiekunem był Halban, którego patriotyczne pieśni wzmacniały oddanie i miłość Konrada do ojczyzny, a jednocześnie nienawiść do zakonu. Jako młodzieniec uciekł na dwór księcia Kiejstuta, gdzie pokochał i poślubił jego córkę Aldonę. Z czasem jednak opuścił ukochaną, aby zniszczyć zakon. Wybiera między miłością do ojczyzny a miłością do rodziny. Jest gotowy do najwyższych poświęceń w imię patriotyzmu.

Halban - to starzec, który towarzyszy Konradowi. Jego pieśni o Litwie podtrzymują tożsamość narodową głównego, tytułowego bohatera. Ma duży wpływ na decyzje Konrada. To Halban wyzwala w nim nienawiść do Krzyżaków, co wzmacnia jego bunt i chęć zemsty na zakonie.

Aldona - tragiczna postać, która rezygnuje z dobrostanu i szczęścia na rzecz życia jako pustelnica. Doprowadza ją do tego miłość i tęsknota za mężem (Konradem). Jest córką księcia litewskiego Kiejstuta. Jest bardzo wierząca, oddana mężowi, kochająca i wrażliwa.

Winrych von Kniprode - mistrz zakonu krzyżackiego, na jego dworze wychowywał się Konrad. Bohater obdarzył chłopca opieką i szczerą ojcowską miłością. Nie otrzymał od Konrada odwzajemnienia uczuć, gdyż ten nienawidził całego zakonu, razem z Winrychem, mimo tego, że był dla niego dobrym opiekunem.

Książę Witold - książę litewski, który początkowo zachowuje się jak zdrajca narodowy, szukając w zakonie wsparcia militarnego, ale pod wpływem pieśni patriotycznych wraca do kraju, by walczyć po stronie rodaków przeciwko Krzyżakom.

Streszczenie utworu „Konrad Wallenrod”

Większa część akcji utworu odbywa się w Malborku w XIV wieku. Tytułowy, a tym samym główny bohater powieści, zostaje zabrany do zakonu krzyżackiego podczas jednego z najazdów Krzyżaków na jego rodzinną miejscowość. Wychowuje się więc na dworze Winrycha von Kniprode. Otrzymuje imię Walter Alf. Nie przejmuje jednak wartości swoich opiekunów, o co dba stary pieśniarz o imieniu Halban. Buduje tożsamość narodową chłopca, śpiewając mu patriotyczne pieśni i opowiadając o Litwie.

Pragnąc powrócić do kraju i walczyć w jego obronie uciekł z zakonu Wintrycha. Osiadł na dworze księcia Kiejstuta i poślubił jego córkę. Walcząc po stronie Litwy, zauważył, że mimo jego wsparcia, rodacy są zbyt słabi w porównaniu z armią krzyżacką. Uznał, że jedynie od wewnątrz jest w stanie zniszczyć zakon. Porzucił więc szczęście rodzinne i ukochaną żonę, aby wdrożyć swój plan.

Pod nazwiskiem Konrad Wallenrod przybył do zakonu w Malborku, udając zaginionego w Palestynie hrabiego. Złożył śluby i przez lata zdobywał szacunek i zaufanie współbraci w zakonie. To mu się udało. Cechowała go cnota, skromność i męstwo. Został nawet wybrany na mistrza zakonu.

W tej roli najpierw odwlekał ataki na Litwę, a ostatecznie pokierował wojskami tak, aby Krzyżacy przegrali. W ten sposób uratował Litwę i zniszczył zakon, co było jego celem od dziecka.

Krzyżacy, odkrywając zdradę Konrada, wydają na niego wyrok śmierci. Ten jednak sam odbiera sobie życie, informując o tym wczesniej żonę (która od czasu jego powrotu do zakonu wiedzie los pustelnicy, zamknięta w wieży niedaleko Malborka). Oboje umierają, a o czynach Konrada Wallenroda opowiada Halban w swoich kolejnych pieśniach.

Co ważne, losy bohatera nie są ukazane w powieści chronologicznie. Lekturę rozpoczynamy, dowiadując się o tym, jak główny bohater został mistrzem zakonu. Reszta powoli układa się w całość dzięki pieśniom i wspomnieniom.

Jakie są cechy powieści poetyckiej?

Twórcami gatunku są Walter Scott oraz George Byron. Powieść Mickiewicza jest przykładem powieści poetyckiej. Co oznacza, że jest to utwór wierszowany oraz ma charakter narracyjny. Poza tym powieść poetycka posiada takie cechy, jak:

  • główny bohater ma pierwszoplanowe znaczenie (jest to zazwyczaj buntownik, podejmujący się wielkich czynów),
  • fabuła jest zagadkowa i fragmentaryczna,
  • obfituje w opisy poetyckie,
  • łączy elementy epiki, dramatu i liryki.

Wallenrodyzm. Co oznacza?

Znajomość tego pojęcia może przydać się na maturze z języka polskiego. Wallenrodyzmem określamy zachowanie, które wymaga nieetycznego postępowania, np. podstępu i zdrady, aby ostatecznie uzyskać szlachetny cel (np. obrona kraju, odzyskanie wolności).

Powieść Adama Mickiewicza „Konrad Wallenrod” w pytaniach jawnych na maturze 2024

Na maturze ustnej z polskiego również mogą pojawić się zagadnienia dotyczące powieści Adama Mickiewicza „Konrad Wallenrod”. Oto lista pytań jawnych, w których pojawia się ta powieść poetycka:

  • Podstępne metody walki z wrogiem jako zaprzeczenie etosu rycerskiego. Omów zagadnienie na podstawie „Konrada Wallenroda” Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
  • Dobro własne czy dobro ogółu – bohater literacki w sytuacji wyboru. Omów zagadnienie na podstawie „Konrada Wallenroda” Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
  • Miłość tragiczna. Omów zagadnienie na podstawie „Konrada Wallenroda” Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

„Konrad Wallenrod” Najważniejsze motywy z lektury

Powieść Adama Mickiewicza podejmuje takie motywy, jak:

  • ojczyzny,
  • tożsamości narodowej,
  • patriotyzmu,
  • domu,
  • zdrady,
  • wojny,
  • zbrodni,
  • samobójstwa,
  • miłości,
  • trudnych wyborów.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj StrefaEdukacji.pl!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na strefaedukacji.pl Strefa Edukacji