Nobel z ekonomii. Kiedy poznamy laureata?
W poniedziałek, o godz. 11.45, Królewska Szwedzka Akademia Nauk po raz 55. ogłosiła, kto otrzymał Nagrodę Banku Szwecji imieniem Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii. Do 2022 roku przyznano 54 takie nagrody, którymi wyróżniono 92 laureatów. Najwięcej nagród przyznano w dziedzinie makroekonomii, a najwięcej laureatów pochodziło z Uniwersytetu Chicagowskiego.
Laureatką Nagrody Nobla z ekonomii 2023 została Amerykanka prof. Claudia Goldin.
Jak wyjaśnił prezes Akademii, Hans Ellegren, tegoroczna Nagroda Nobla z ekonomii została przyznana "za poprawę naszej wiedzy na temat sytuacji kobiety na rynku pracy".
Dotychczas jedynie dwie kobiety były laureatkami Nagrody Nobla z ekonomii. W 2009 roku uhonorowano Elinor Ostrom, a w 2019 roku - Esther Duflo.
W ubiegłym roku Nobel z ekonomii trafił w ręce trzech naukowców - Bena Bernanke, Douglasa Diamonda i Philipa Dybviga za badania bankowości i kryzysów finansowych.
Nagrody za osiągnięcia ekonomiczne są ufundowane przez Bank Szwedzki, czyli nie pochodzą z funduszy, z których pochodzą Nagrody Nobla. Komitet Noblowski, decydując o tym, komu przyzna nagrodę, bierze pod uwagę szereg kryteriów. Bardzo istotna jest wśród nich aktualność problematyki badawczej.
Jeszcze przed ogłoszeniem decyzji, spekulowano, że być może w tym roku docenione zostaną badania dot. kwestii dyskryminacji na rynku pracy, np. ze względu na płeć. Specjalistką w tej dziedzinie jest właśnie Claudia Goldin z Uniwersytetu Harvarda, która bada m.in. różnice w zarobkach mężczyzn i kobiet.
Kto jeszcze był typowany do Nobla z ekonomii?
Innym zagadnieniem, które mogłoby zainteresować Komitet Noblowski był problem nierówności dochodowych i majątkowych. Wśród potencjalnych laureatów nagrody, według zestawiania firmy Clarivate Analytics, znaleźli się badający przyczyny i konsekwencje wzrostu nierówności: Thomas Piketty, Emmanuel Saez i Gabriel Zucman. W zestawieniu znalazł się także Raj Chetty z Harvardu, który bada tematykę kapitału ludzkiego i edukacji. Jako kandydat do Nagrody Banku Szwecji wskazywany był również Edward Gleaser z Uniwersytetu Harvarda, zajmujący się ekonomią miast i znaczeniem urbanizacji dla rozwoju gospodarczego.
Spekulowano również, że Nobel z ekonomii może trafić do naukowca, który zajmuje się ekonomią polityczną i instytucjonalną w kontekście wojny na Ukrainie i pogarszających się relacji między Zachodem a Chinami. Autorytetem w tej dziedzinie jest Daron Acemoglu.
W tym roku, większość naukowców, wskazywanych jako kandydaci do prestiżowej nagrody, była związana z Uniwersytetem Harvarda.
mm