Nauczyciel wspomagający – komu przysługuje takie wsparcie? Jakie ma zadania i jak wygląda jego praca?

Nauczyciel wspomagający przede wszystkim pomaga uczniowi z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Taki dokument można uzyskać na przykład w przypadku niepełnosprawności ruchowej, umysłowej, sprzężonej, zaburzeń zachowania, zaburzeń ze spektrum autyzmu. Jest on tworzony na podstawie stosowanych badań w poradniach psychologiczno-pedagogicznych.

Zatrudnienie nauczyciela wspomagającego jest obligatoryjne w szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i w szkołach integracyjnych. Obowiązek zatrudnienia tych nauczycieli istnieje również w szkołach ogólnodostępnych, w których kształceniem specjalnym objęci są uczniowie z orzeczeniem – podaje portal Głos Nauczycielski.

W czasie lekcji nauczyciel wspomagający towarzyszy uczniowi i pomaga mu w zakresie określonym w orzeczeniu.

W praktyce, w zależności od potrzeb ucznia, nauczyciel wspomagający:

• sprawdza stopień rozumienia polecenia, wyjaśnia treść zadania;
• motywuje ucznia do działania w trakcie lekcji - np. do napisania notatki, zrobienia zadania, zgłoszenia się do odpowiedzi;
• pomaga w nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktu z rówieśnikami;
• dba o komfort psychiczny ucznia (w razie potrzeby może wyjść z uczniem do innej sali lub na korytarz;
• pomaga nauczycielom dostosować materiały do możliwości ucznia (np. sprawdza treść poleceń, weryfikuje czy na sprawdzianie nie ma zbyt dużej ilości zadań itp.);
• pozostaje w stałym kontakcie z rodzicami ucznia i relacjonuje postępy dziecka, ustala sposoby reagowania na pojawiające się trudności itp.;
• może prowadzić zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne, socjoterapeutyczne.

Nauczyciel wspomagający musi dbać o relacje trzech stron – często jest mediatorem między rodzicami a nauczycielem lub między nauczycielem a uczniem. Czasami zdarza się, że rozwiązuje spory również w kwestiach domowych starć między rodzicami i uczniem. Tak naprawdę nauczyciela wspomagającego interesuje wszystko, co może wpłynąć na funkcjonowanie ucznia w szkole i poza nią.

Osoba, która chce pracować w szkole jako nauczyciel wspomagający dzieci z orzeczeniem o kształceniu specjalnym, powinna posiadać kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej. Specjalność powinna być dostosowana do rodzaju niepełnosprawności ucznia.

– Nauczyciel wspomagający jest w klasie przez większość czasu. Widzi dużo więcej niż wychowawca, może wcześniej zareagować na niepokojące zachowania nie tylko ucznia, który tego potrzebuje. Dzięki nim mamy możliwość wcześniejszego wyłapania jakichś trudnych sytuacji w klasie i zamknięcia tematów wcześniej niż zdążą naprawdę wybuchnąć. Często nauczyciele wspomagający pomagają nie tylko uczniowi z orzeczeniem, ale także wszystkim tym, którzy potrzebują pomocy – mówi nauczycielka historii w jednej z podwarszawskich szkół podstawowych.

– Od sześciu lat jestem nauczycielem wspomagającym. Pracowałam zarówno w szkole podstawowej, jak i w liceum. Wszędzie pojawia się taki sam problem: nauczyciele nie biorą mnie na poważnie. Spotykam się często z lekceważącą postawą wobec nauczycieli wspomagających, brakiem empatii w stosunku do uczniów mających specjalne potrzeby i niechęcią do współpracy z nauczycielem wspomagającym, którego traktuje się jako zło konieczne, a nie osobę, która ma odpowiednie kompetencje, by wspierać ucznia z orzeczeniem – opowiada nauczycielka wspomagająca z gdańskiej szkoły podstawowej.

Nauczyciele pokazują nieco odmienne punkty widzenia. Coraz częściej diagnozowane są zaburzenia ze spektrum autyzmu, dlatego też prawdopodobnie każdy nauczyciel przedmiotowy na swojej drodze spotka nauczyciela wspomagającego i będzie musiał z nim współpracować. Każdemu powinno zależeć na wspieraniu dziecka, więc warto przekonać się do działania w zespole i mówienia jednym głosem.

Nauczyciel wspomagający w szczególności powinien prowadzić dziennik, w którym dokumentuje zadania i czynności przeprowadzane w poszczególnych dniach, umieszcza w nim również informację o kontaktach z poszczególnymi osobami i instytucjami. Pełni również ważną rolę w tworzeniu Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego (IPET). Często wymagana dokumentacja, której tworzenie zaleca się nauczycielowi wspomagającemu, różni się w zależności od szkoły.