Stopnie awansu nauczyciela 2022. Co się zmieni od września? Pensje nauczycielskie a nowa ścieżka rozwoju

Dotychczas obowiązywały cztery stopnie awansu zawodowego nauczyciela:

• nauczyciel stażysta;
• nauczyciel kontraktowy;
• nauczyciel mianowany;
• nauczyciel dyplomowany.

Wszystkie reformy, które wchodzą w życie od 1 września zostały opisane w artykule: Zmiany w zawodzie nauczyciela. Mniej stopni awansu i godziny dostępności

Wraz z wyższym stopniem awansu wzrastała także pensja nauczycieli. W nowelizacji ustawy podkreślono, że nadmierna liczba stopni awansu może zniechęcać do pracy osoby, które dopiero zaczynają pracę w oświacie lub planują zostać nauczycielem. W związku z tym zdecydowano się na zlikwidowanie stopni: nauczyciela stażysty i kontraktowego.

W zamian za to w pierwszych latach pracy nauczyciel będzie odbywał przygotowanie do zawodu. Nauczyciel początkujący bez stopnia awansu przez 3 lata i 9 miesięcy lub w wymiarze skróconym do 2 lat i 9 miesięcy ma zdobywać praktyczne umiejętności do wykonywania zawodu. W tym czasie podlegać będzie obowiązkowej ocenie pracy (w drugim i ostatnim roku przygotowania do zawodu). Taka ocena pracy ma polegać na przeprowadzeniu minimum jednej godziny lekcyjnej zajęć w obecności komisji.

Nauczyciel początkujący ma być pod opieką mentora (nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego wyznaczonego przez dyrektora), który będzie dzielił się ze swoim kolegą lub koleżanką wiedzą i doświadczeniem, a także wdrażał go w pracę. Jak wynika z nowelizacji ustawy, nauczyciel bez stopnia awansu będzie musiał dłużej pracować na umowie czasowej (na czas określony). Jeśli przez sześć lat nie uzyska stopnia nauczyciela mianowanego, będzie mógł być zatrudniany na kolejne roczne umowy.

Według resortu edukacji taka zmiana sprawia, że większy nacisk położony jest na praktyczne umiejętności nauczycieli, z kolei odchodzi się od staży, opracowywania planów rozwoju zawodowego oraz sprawozdań z ich relacji.

Pensje nauczycieli rozpoczynających pracę w zawodzie mają wzrosnąć. W przypadku dawnego nauczyciela stażysty będzie to podwyżka o 20 proc., a w przypadku dawnego nauczyciela kontraktowego – o 8 proc. Dokładne informacje na temat zmian w pensjach nauczycielskich znajdują się na końcu artykułu.

Nauczyciel mianowany to od września 2022 roku pierwszy stopień awansu zawodowego. Będzie można nim zostać po spełnieniu odpowiednich wymagań. Jak zaznaczono w nowelizacji ustawy osoba, która chce uzyskać stopień nauczyciela mianowanego, będzie musiała:

• spełnić konkretne wymagania kwalifikacyjne;
• uzyskać co najmniej dobrą ocenę pracy w ostatnim roku przygotowania do zawodu;
• uzyskać pozytywną opinię o przeprowadzonych zajęciach;
• zdać egzamin na nauczyciela mianowanego.

Pensja nauczyciela mianowanego od września 2022 roku nie ulegnie zmianie.

Nauczyciel dyplomowany to drugi i ostatni stopień awansu zgodnie z nowymi zasadami. Będzie mogła nim zostać osoba, która przepracowała co najmniej 5 lat i 9 miesięcy (lub w skróconym trybie 4 lata i 9 miesięcy), licząc od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego. Co trzeba zrobić, by zostać nauczycielem dyplomowanym?

• spełnić wymagania kwalifikacyjne;
• posiadać co najmniej bardzo dobrą ocenę pracy uzyskaną w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego;
• uzyskać akceptację komisji kwalifikacyjnej.

Wynagrodzenie nauczyciela dyplomowanego od roku szkolnego 2022/2023 się nie zmieni.

Wielu nauczycieli zastanawia się, jaki stopień awansu będą mieli od 1 września 2022 roku. Takie pytanie zadają sobie zwłaszcza nauczyciele stażyści i kontraktowi, ponieważ zgodnie ze zmianami te stanowiska nie będą już obowiązywać.

Nauczyciel stażysta, który do 31 sierpnia 2022 roku nie uzyska stopnia nauczyciela kontraktowego, będzie odbywał przygotowanie do zawodu, zgodnie z opisanymi wyżej standardami. Do tego okresu zostanie wliczony wcześniejszy staż pracy, jeśli nauczyciel pracował minimum na ½ etatu.

Z kolei nauczyciel kontraktowy musi do 31 sierpnia 2027 roku uzyskać stopień nauczyciela mianowanego. Jest to tzw. okres przejściowy. Nieuzyskanie tego stopnia awansu sprawi, że taka osoba zostanie niejako cofnięta do pełnienia funkcji nauczyciela początkującego.

Nauczyciele będą musieli uzyskać stopień nauczyciela mianowanego, a ich motywacją mogą nie być pensje, ale stabilność zatrudnienia. Zgodnie ze zmianami osoba, która w ciągu sześciu lat od rozpoczęcia przygotowania do zawodu nie uzyska pierwszego stopnia awansu, będzie mogła otrzymać jedynie umowę na czas określony.

Wynagrodzenie nauczycieli określone jest w Karcie Nauczyciela i wynika z ustawy budżetowej. Co roku ustanawiana jest kwota bazowa, na podstawie której wyliczane jest średnie wynagrodzenie nauczycieli. Dotychczas wynosiło ono:

• 100 proc. w przypadku nauczyciela stażysty,
• 111 proc. w przypadku nauczyciela kontraktowego,
• 144 proc. w przypadku nauczyciela mianowanego,
• 184 proc. w przypadku nauczyciela dyplomowanego

kwoty bazowej zamieszczonej w ustawie.

Od września 2022 ma wynosić:

• 120 proc. w przypadku nauczyciela początkującego,
• 144 proc. w przypadku nauczyciela mianowanego,
• 184 proc. w przypadku nauczyciela dyplomowanego

Kwoty bazowej ustalonej w ustawie.

Oznacza to, że pensje nauczyciela mianowanego i dyplomowanego się nie zmienią. Zyskają z kolei dawni nauczyciele stażyści (podwyżka o 20 proc.) i nauczyciele kontraktowi (podwyżka o 9 proc.)

Trzeba jednak pamiętać, że średnie wynagrodzenie nie jest kwotą, którą nauczyciele rzeczywiście otrzymują na swoje konta. Warto więc zapoznać się z wysokością minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego. Obecnie wygląda ono w następujący sposób:

Niebawem powinny pojawić się także stawki zgodne z nowymi stopniami awansu zawodowego nauczycieli.