Diagnozy przedmiotowe - czy są obowiązkowe? Czy nauczyciele mogą stawiać za nie oceny?

Diagnozy przedmiotowe to pewnego rodzaju sprawdziany, przeprowadzane przez nauczycieli na początku roku szkolnego.
Ich celem jest sprawdzenie poziomu wiedzy uczniów i zweryfikowanie, które działy są dobrze opanowane przez uczniów, a nad czym trzeba popracować.

Diagnozy przedmiotowe są często przeprowadzane na początku etapu edukacyjnego: w IV lub VII klasie, a także wtedy, gdy nauczyciel w trakcie etapu edukacyjnego zaczyna uczyć daną klasę.

Tego rodzaju test pomaga nauczycielowi dobrać metody nauczania w danej klasie, a także pozwala zwrócić uwagę na elementy, które sprawiają uczniom trudności. Dla nauczyciela, który po raz pierwszy spotyka się z konkretnymi uczniami może być to wskazówka do tego, jaki rodzaj zajęć dodatkowych powinien być zorganizowany przez szkołę. Może być to też pierwszy sygnał do skierowania danej osoby do poradni psychologiczno-pedagogicznej.

W przepisach nie istnieje pojęcie testu diagnostycznego, jednak szczegółowo opisano, co może być w szkole oceniane, a co ocenie nie podlega.

Informacje na temat oceniania znajdziemy w Ustawie z dn. 7 września 1991 r. o systemie oświaty.

Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do:
- wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania;
- wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania – w przypadku dodatkowych zajęć edukacyjnych.

Diagnoza przedmiotowa dotyczy wymagań, które są określone w podstawie programowej, więc nauczyciel może ocenić tego rodzaju test, podając liczbę zdobytych punktów, procentów, czy w inny sposób.

Jednakże ta ocena nie może mieć wpływu na ocenę semestralną ani końcową, ponieważ nie sprawdza wiedzy zdobytej w danym oddziale. Uczniowie są oceniani systematycznie. Nie można wystawić oceny podsumowującej semestr czy cały rok szkolny na podstawie jednej oceny. Możliwości sprawdzenia poziomu wiedzy i umiejętności w ciągu roku szkolnego jest wiele i powinny być wykorzystane.

Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć - czytamy w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dn. 15 czerwca 2017 roku w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych.

Nauczyciel nie ma obowiązku przeprowadzania diagnozy przedmiotowej, ponieważ takiego terminu nie ma w przepisach. W niektórych szkołach jest to stała praktyka i wszyscy nauczyciele przeprowadzają tego rodzaju diagnozy, w innych szkołach taki temat w ogóle się nie pojawia.

Początek roku szkolnego wiąże się z wieloma zmianami. Jeżeli chcemy przeprowadzić test kompetencyjny we wrześniu, nie straszmy dodatkowo uczniów. Diagnoza to rozpoznanie. Niech będzie to narzędzie pomocne nauczycielowi, a nie dodatkowy stres dla ucznia. Na początku roku szkolnego bardziej niż o oceny, warto zadbać o relacje.