„Dzieci są jak filiżanki. Żeby się napić, trzeba najpierw nalać”. 10 cytatów o najmłodszych z okazji Dnia Dziecka

Wiek XX był przełomowy, jeżeli chodzi o sposób postrzegania i wychowywania dziecka. To właśnie wtedy narodziło się sporo nurtów pedagogicznych, które zachęcały do tego, by postrzegać dziecko w sposób podmiotowy, realizować jego potrzeby, a nie traktować jedynie jako wykonawców poleceń dorosłych.

Te tendencje można dostrzec nie tylko, badając historię pod kątem kształtowania się relacji rodzinnych, ale także patrząc na ówczesną literaturę. To właśnie w XX wieku powstały utwory Korczaka (z kontrowersyjnym wówczas „Królem Maciusiem Pierwszym” na czele), Astrid Lindgren (w tym miejscu warto wspomnieć chociażby o wciąż lubianej Pippi Pończoszance) czy Roalda Dahla („Charlie i fabryka czekolady”, „Matylda”).

To właśnie w XX wieku, pod koniec lat 70., powstała antypedagogika – nurt pedagogiczny zakładający, że dzieci nie powinny być wychowywane poprzez manipulację, ale dzięki rozwijaniu się w atmosferze swobody i życzliwości. U schyłku ubiegłego stulecia, a dokładnie w 1981 roku, zaczęła kształtować się metoda wychowawcza zwana pozytywną dyscypliną. To podejście, zakładające m.in. rezygnację z nagród i kar, oparte jest o psychologię indywidualną Alfreda Adlera – ucznia Freuda.

Tendencje zapoczątkowane w XX wieku jeszcze silniej rozwijały się w naszym stuleciu. Coraz większą popularnością cieszy się dziś Rodzicielstwo Bliskości (Attachment Parenting), którego twórcą jest John Bowlby, zaś propagatorem William Sears. Więcej mówi się też obecnie o Porozumieniu bez Przemocy (NVC – Non violence communication), zapoczątkowanemu w latach 60. przez Marshalla B. Rosenberga.

Wszystkie te nurty wychowawcze, koncepcje czy tendencje łączy jedno. Ich twórcy i propagatorzy postulują, by starać się lepiej zrozumieć zachowania dziecka, nawet wówczas, gdy rodzicowi lub wychowawcy wydają się one trudne. Dorośli coraz częściej zaczynają wdrażać je w życie, akceptując złość dziecka czy prawo do podejmowania własnych decyzji.

Dzień Dziecka to doskonała okazja do tego, by przypomnieć sobie, co na temat budowania więzi z najmłodszymi mówią znani pedagodzy czy psychologowie. Z myślą o rodzicach, wychowawcach i nauczycielach zebraliśmy inspirujące słowa ekspertów.