Spis treści
Na jakich zasadach odbywają się rekolekcje w szkole?
Uczniowie uczęszczający na lekcje religii w okresie adwentu i Wielkiego Postu mogą wziąć udział w rekolekcjach. Najliczniejszą grupą wyznaniową w Polsce są katolicy, w związku z tym zwyczajowo to właśnie dla tej grupy uczniów organizowane są rekolekcje. Odbywają się one zarówno w szkole, jak i w kościele.
W zależności od wewnętrznych ustaleń placówki ustalany jest czas trwania rekolekcji. Wciąż często odbywają się one od rana, w czasie lekcyjnym, niekiedy jednak dyrektorzy decydują się, by nauki miały miejsce po południu. Wkrótce praktyka organizowania takich nauk zamiast zajęć dydaktycznych może się zmienić, bo jak zapowiedziała Katarzyna Lubnauer, MEN chciałoby, żeby rekolekcje odbywały się po lekcjach. Dużo zależy też od tego, jak duża grupa uczniów uczęszcza na lekcje religii, bo to właśnie ci uczniowie mogą (choć nie muszą) uczestniczyć w rekolekcjach.
Jak najczęściej wyglądają rekolekcje w szkole? Uczniowie biorą udział w mszy świętej. Mają także możliwość skorzystania z sakramentu spowiedzi. W szkole odbywa się z kolei nauka rekolekcyjna wygłaszana zazwyczaj przez duchownego.
Czy rekolekcje w szkole są obowiązkowe?
Rekolekcje nie są obowiązkowe zarówno dla uczniów, będących katolikami, jak i tych wyznających inną religię czy nieutożsamiających się z żadnym wyznaniem. Dziecko lub młody człowiek ma prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia rekolekcji. Są jednak pewne warunki:
- uczeń musi uczęszczać na lekcje religii;
- rekolekcję stanowią formę praktyki religijnej wyznania, z którym uczeń się utożsamia;
- dyrektor szkoły został odpowiednio wcześniej poinformowany o terminie rekolekcji i zwalnia ucznia (lub grupę uczniów) z uczestnictwa w zajęciach dydaktycznych.
Jak czytamy w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 roku w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych:
Uczniowie uczęszczający na naukę religii mają prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia trzydniowych rekolekcji wielkopostnych, jeżeli rekolekcje te stanowią praktykę danego kościoła lub innego związku wyznaniowego. W czasie trwania rekolekcji szkoła nie jest zwolniona z realizowania funkcji opiekuńczej i wychowawczej.
W momencie, gdy w danej szkole organizowana jest nauka religii więcej niż jednego kościoła lub związku wyznaniowego, to powinny one dążyć do ustalenia wspólnego terminu rekolekcji. Zgodnie z powyżej przytoczonym rozporządzeniem organizator rekolekcji (dany kościół lub związek wyznaniowy) powinien ustalić z dyrektorem placówki termin rekolekcji przynajmniej miesiąc przed ich przeprowadzeniem.
Kiedy są rekolekcje wielkopostne 2024 w szkole?
Termin rekolekcji wielkopostnych w szkole każda placówka ustala indywidualnie z danym kościołem lub związkiem wyznaniowym odpowiednio wcześniej. Rekolekcje mają jednak miejsce w okresie Wielkiego Postu. W tym roku kalendarzowym rozpoczął się on 14 lutego, a zakończy 28 marca. Rekolekcje wielkopostne dla szkół odbywają się w więc w tym roku w lutym lub w marcu.
Sprawdzanie obecności na rekolekcjach
Niekiedy w szkołach, w czasie trwania rekolekcji sprawdzana jest obecność. Uczeń, który otrzymał zwolnienie z zajęć lekcyjnych w celu odbycia trzydniowych rekolekcji, może z tego prawa skorzystać częściowo lub w pełni, ale nie ma takiego obowiązku, a co za tym idzie jego obecność (lub nie) na rekolekcjach nie powinna być weryfikowana w szkole. To uczeń lub jego rodzice (w momencie, gdy dziecko nie jest pełnoletnie) podejmują decyzje o uczestniczeniu w praktyce religijnej, jaką są rekolekcje wielkopostne.
Opieka nad uczniem w czasie trwania rekolekcji
Uczniowie, którzy uczestniczą w rekolekcjach, są pod opieką organizatora tego wydarzenia. Jeśli więc rekolekcje odbywają się w konkretnym kościele, to instytucja jest zobowiązana, by zapewnić bezpieczeństwo uczniom. Inaczej sytuacja wygląda w momencie, gdy np. uczniowie przechodzą z kościoła do szkoły.
Wówczas odpowiadają za nich rodzice lub opiekunowie (jeśli dzieci nie są pełnoletnie), nie mają oni jednak obowiązku zaprowadzania i odprowadzania dzieci ze szkoły do kościoła. Placówka jest współodpowiedzialna za uczniów jedynie w momencie, gdy rekolekcje odbywają się w budynku szkoły.
Uczniowie, którzy nie chodzą na religię w czasie rekolekcji mają wolne?
Osoby, nieuczestniczące w zajęciach z religii, nie biorą też udziału w rekolekcjach. Czy w związku z tym są zwolnione z zajęć dydaktycznych? Zazwyczaj nie, bo lekcje się odbywają, a to osoby, wyznające określoną wiarę i chcące ją pogłębiać w formie rekolekcji uzyskują zwolnienie z zajęć. W praktyce jest różnie. Niekiedy większość uczniów uczestniczy w rekolekcjach, a pojedyncze osoby (np. te, które nie chodzą na religię) – w zajęciach dydaktycznych.
W momencie, gdy mniejsza liczba dzieci uczestniczy w zajęciach religii, dyrektorzy czasami decydują się, by rekolekcje odbywały się popołudniami. Wówczas lekcje toczą się standardowym trybem, a osoby, chcące uczestniczyć w rekolekcjach są np. zwalniane z ostatnich zajęć (jeśli trwają wówczas rekolekcje).
W większości przypadków uczniowie, którzy nie chodzą na religię, tak jak we wszystkie inne dni uczestniczą w zajęciach dydaktycznych. Rekolekcje nie są więc dniami wolnymi od nauki, chyba że (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie organizacji roku szkolnego) dyrektor placówki ustanowi je tzw. dniami dyrektorskimi.
Przypomnijmy, że dyrektor ma do wykorzystania konkretną pulę dni wolnych, którą może swobodnie dysponować, zgodnie z potrzebami. Może je wybrać spośród:
- świąt religijnych niebędących dniami ustawowo wolnymi od pracy, określonych w przepisach o stosunku państwa do poszczególnych kościołów lub związków wyznaniowych;
- innych dni, jeżeli jest to uzasadnione organizacją pracy szkoły lub placówki lub potrzebami społeczności lokalnej.
- Nie jest to jednak częstą praktyką, by dniami dyrektorskimi ustanawiać czas, w którym odbywają się rekolekcje.
Szkoły mają więc obowiązek zapewnić lekcje uczniom, którzy nie chcą brać udziału w rekolekcjach wielkopostnych czy adwentowych. Zasadniczo zajęcia w tym czasie powinny się odbywać.