Święta z dziećmi. Jak zadbać o komfort najmłodszych w trakcie świąt z rodziną? Psycholog radzi, co zrobić, by granice dziecka były szanowane

Najmłodsi członkowie rodziny często nie potrafią jeszcze wyartykułować tego, co czują. Pojawiają się nowe, nieznane twarze (dzieci nie mają pamięci długotrwałej, mogą nie pamiętać cioci czy babci, którą ostatnio widzieli w ubiegłym miesiącu), zapachy, miejsca, dźwięki. To wszystko sprawia, że dziecko może być niespokojne, płaczliwe, przebodźcowane - mówi pedagog i psycholog Marta Majorczyk.

Zadaniem rodziców jest zadbanie o komfort malucha. Dzieci czują się zagrożone, niebezpieczne.

Starsze dzieci mają podobne przeżycia - czasem emocje nie pozwalają na wypowiedzenie tego, jak się czują. Mogą być zawstydzone, zbyt podekscytowane oczekiwaniem na prezenty, zmęczone, znudzone. Zależy nam na tym, by w tak uroczystym czasie, jakim są święta Bożego Narodzenia wszyscy czuli się dobrze. Słowa pocieszenia babć: „Nie wstydź się, przecież mnie znasz” raczej tutaj nie pomogą. Nie pomoże również złość i gniew, ponieważ układ nerwowy dzieci jest niedojrzały, mali ludzie mają mniejszą tolerancję na różne sytuacje. Zresztą, dorośli też czasem nie czują się komfortowo w jakimś towarzystwie, nie lubią, gdy ktoś staje zbyt blisko lub dotyka ich, dlaczego oczekujemy od dzieci, że będą to tolerować?

Naturalną reakcją na niekomfortową sytuację jest dla dziecka cofnięcie się do bezpiecznej przestrzeni. W takim przypadku często są to ramiona rodziców, w których czuje się bezpiecznie - zwraca uwagę psycholog. Wyrywanie rodzicom dziecka, zaczepianie, próby całowania nie powinny mieć wówczas miejsca - zaznacza.

Rodzice najlepiej znają swoje dzieci i pewne komunikaty są w stanie odczytać zanim dotrą do pozostałych gości. Kiedy widzimy, że granice naszych dzieci są przekraczane, powinniśmy zareagować. Na przykład:

• „Jaś nie lubi witać się w ten sposób, chętnie przybije z babcią piątkę.”
• „Widzę, że Kasia jest zmęczona, kiedy będzie gotowa, na pewno sama do ciebie podejdzie.”
• „Zosia jest trochę przytłoczona ilością nowych twarzy, które widzi, kiedy się oswoi, na pewno sama da znać, że chce się pobawić.”

Dr Marta Majorczyk poleca przestrzeganie kilku ważnych zasad:

• Dziecko, tak jak dorosły, ma prawo do ustalania własnych granic. Każde dziecko ma prawo decydować o własnym ciele i wyznaczać granice. To ono decyduje, komu pozwoli te granice przekroczyć. Rodzice mają je w tym wspierać.
• Dziecko, tak jak dorosły, ma prawo wyrażać własne emocje i zdanie.
• Dziecko, tak jak dorosły, ma prawo decydować kogo chce przytulić/dać całusa kiedy chce to zrobić.

Rodzic powinien wyjaśnić innym członkom rodziny (jeśli jest taka potrzeba), że dziecko nie jest skłonne w danym momencie do przytulania/uścisków i nie oznacza to niczego negatywnego - dodaje ekspertka.

Warto wcześniej przygotować nasze pociechy na to, co będziemy robić w święta. Jeśli ktoś będzie nas odwiedzał, opowiedzmy o tym, przypomnijmy, kto to będzie, spróbujmy pokrótce przedstawić plan działania - co będzie się działo po kolei. Tak, aby dziecko mogło wcześniej choć trochę oswoić się z nadchodzącymi wydarzeniami.

Podobnie działajmy, gdy my się do kogoś wybieramy z wizytą. Warto uprzedzić dziecko i zapewnić je o swoim wsparciu.

„Jeżeli nie chcesz całować cioci Krysi, to nie musisz tego robić, wystarczy, że powiesz dzień dobry.”

Wtedy dziecko będzie miało świadomość, że rodzic jest z nim i dba o jego bezpieczeństwo. Oczekiwanie, że ucałuje babcię w podziękowaniu za prezent, usiądzie wujkowi na kolanach, bo ładnie się do niego uśmiecha, nie jest niczym dobrym i będzie dla dziecka komunikatem, że jego zdanie i jego uczucia nie są ważne, ponieważ w tej chwili bardziej liczy się komfort dalekiej cioci i spełnienie jej oczekiwań.

W świątecznym pędzie warto czasem zwolnić i uważnie obserwować nasze dzieci. Dać im przestrzeń na odpoczynek. Wyciszenie emocji, pozbycie się nadmiaru bodźców jest bardzo istotne dla małego człowieka. Warto więc wyjść do drugiego pokoju, w którym dziecko będzie mogło spożytkować swoją energię, poprzytulać się, posiłować z rodzicem. Jeżeli widzimy, że nasze dziecko czuje się źle, jest zmęczone, warto wcześniej wyjść ze spotkania.

„Widzę, że Kasia jest już dziś zmęczona, dlatego pora na nas.”

Bądźmy asertywni w swoich decyzjach, nie pozwólmy, by samopoczucie naszego dziecka pogarszało się ze względu na uczucia innych dorosłych ludzi. Jako ciocie, babcie, wujkowie, dziadkowie miejmy też na uwadze komfort najmłodszych członków rodziny i szanujmy granice dzieci oraz decyzje ich rodziców.