To jest szkoła? Nie wygląda! Szkoły inne niż wszystkie: pufy, brak dzwonków, przyjazne wnętrza. Coraz więcej placówek wprowadza zmiany

Wygląd szkoły ma znaczenie dla dzieci i uczniów. Dzisiaj przywiązuje się do tego więcej uwagi. Nie chodzi jedynie o kolorowe ściany, ale urządzenie placówki tak, aby jak najbardziej wspierać kreatywność, skupienie i dobre samopoczucie uczniów.

Szkoły, które zmagają się z problemami finansowymi, a remonty to oczywiście spore koszty, mogą małymi krokami wprowadzać pozytywne zmiany. Na początek wystarczy przestawić ławki, a także wykorzystać kolory!

Aranżując pomieszczenie, w którym będziemy pracować lub się uczyć, dobrze jest chwilę zastanowić się nad charakterem wykonywanych w nim czynności. W przypadku nauki najlepiej sprawdzi się pastelowa żółć, ułatwiająca koncentrację i szybkie przyswajanie wiedzy — czytamy w artykule o psychologii barw na portalu regiodom.pl.

Tradycyjne sale lekcyjne z rzędami ławek, w których uczniowie siedzą w ciszy, mogą ograniczać ich kreatywność i motywację do nauki. Siedzenie przez długie godziny w tej samej pozycji jest niewygodne i potęguje u uczniów znużenie. Ponadto taka konfiguracja sali nie sprzyja interakcji i współpracy między uczniami. W rezultacie uczniowie stają się biernymi odbiorcami wiedzy, a nie aktywnymi uczestnikami procesu nauczania.

Niektóre szkoły, które zrzeszają się ramach idei „Budząca się szkoła” małymi krokami wprowadzają zmiany, które zmieniają przestrzeń szkolną w oczach uczniów na przyjemną i zapraszającą.

Bardzo dużo szkół postanawia, że przearanżuje przestrzeń. W szkolnych korytarzach pojawiają się stoliki i krzesełka, dzięki czemu dzieci mają szanse spokojnie tak, jak każdy człowiek, zjeść śniadanie, zamiast biegać z bułką i soczkiem w ręce. W salach lekcyjnych pojawiają się dywany, kanapy, pufy, by szkoła nabrała przytulności, by stała się przyjaznym miejscem, które choć trochę będzie przypominać dom. - To są takie małe kroki - opowiada założycielka Fundacji Budząca się szkoła, autorka książek i metodyk, doktor Marzena Żylińska.

Wprowadzenie sal wyciszeń to kolejny innowacyjny krok, jaki podejmują niektóre placówki. Te specjalnie zaprojektowane pomieszczenia służą jako miejsca, w których uczniowie mogą odpocząć od hałasu, wyciszyć się przed sprawdzianem lub w ciszy pouczyć. Przestrzeń powinna sprzyjać regulacji sensorycznej i emocjonalnej.

Wbrew pozorom nie musi to być od razu ogromną inwestycją. Dobrze, jeśli sala jest odizolowana od głównych korytarzy. Wystrój powinien wyciszać, a więc wskazana jest stonowana i relaksująca kolorystyka (zieleń, błękit, granat).

Przykładem może być pomysł Szkoły Podstawowej nr 1 w Opolu Lubelskim. Szkoła nie posiadała dużego wolnego pomieszczenia, ale udało jej się wygospodarować segment większej klasy, w której zmęczeni, przebodźcowani uczniowie mogą odpocząć.

Warto wyposażyć salę w pufy, materace, huśtawki typu kokon lub bocianie gniazdo, a także mniejsze gadżety sensoryczne: gniotki, koc obciążeniowy, słuchawki wyciszające.

Do zmian w przestrzeni szkolnej mogą zaangażować się rodzice, uczniowie i nauczyciele. Zachęcamy do rozmów na ten temat i komunikacji między szkołą a rodzicami i uczniami. Być może drobne zmiany można wprowadzić niski kosztem i pracą zaangażowanej społeczności?

Oto przykłady ciekawych rozwiązań podczas urządzania szkoły, które można realizować w różnym zakresie w zależności np. od dostępnego budżetu:

• elastyczne meble, takie jak stoliki czy stoły na kółkach, poduszki, które umożliwiają różne konfiguracje przestrzeni w zależności od potrzeb i typu zajęć,
• Kącik do pracy indywidualnej, wyposażony w fotele,
• Huśtawki dla uczniów, którzy lepiej przyswajają w ruchu (np. niektórzy uczniowie z ADHD),
• parawan, który można wykorzystać np. do wydzielenia sfer,
• świetlica lub inna większa przestrzeń do pracy w grupie, dzięki większym stołom, umożliwiającym interakcję między uczniami,
• przestrzeń do pracy na ziemi (dywan),
• mobilny podest do wystąpień i prezentacji,
• tablice lub ściany w postaci tablicy magnetycznej, które umożliwiają uczniom tworzenie, rysowanie i notowanie pomysłów,
• łatwo dostępne półki na różnego rodzaju materiały i pomoce naukowe, w tym artystyczne,
• kąciki czytelnicze z wygodnym miejscem do siedzenia i dobrym oświetleniem,
• rośliny doniczkowe na korytarzach, krzesła, kanapy i miejsca twórcze w wolnych przestrzeniach dla uczniów.

Brak dzwonków zwiększa poczucie odpowiedzialności uczniów za organizację swojego czasu. Samodzielnie muszą decydować o tym, kiedy kierować się na lekcję, czy też zakończyć pracę nad zadaniem. Poza tym bez dzwonków, uczniowie i nauczyciele mogą pracować w spokojniejszym tempie, co sprzyja skoncentrowaniu i lepszemu przyswajaniu wiedzy. Zauważyli to uczniowie oraz kadra z IV LO w Ostrowie Wielkopolskim, gdzie dzwonek zlikwidowano prawie rok temu już na stałe.

- W szkole jest znacznie ciszej. Uczniowie i nauczyciele sami dbają o dyscyplinę czasową. Najbardziej oczywistą korzyścią jest zmniejszenie hałasu. Głośne dźwięki niekorzystnie wpływały na młodzież, która zrywała się na sygnał dzwonka. Rezygnacja z tego rozwiązania spowodowała, że wszyscy spokojnie kończą zajęcia. Lekcje rozpoczyna i kończy nauczyciel, a nie dzwonek - zauważa kadra IV Liceum Ogólnokształcącego im. Fryderyka Chopina w Ostrowie.