Zwolnienia nauczycieli ze względu na niż demograficzny? Wiceminister odpowiada na interpelację w tej sprawie. MEiN szykuje wsparcie osłonowe

Wspomniane wypowiedzi ministra Czarnka wzbudziły niepokój „wśród nauczycieli związków zawodowych czy osób od lat zajmujących się oświatą”, zaznaczyła autorka interpelacji Aleksandra Gajewska.

- Powiedział pan, że w perspektywie 2-3 lat trzeba będzie zwolnić ok. 100 tys. nauczycieli - czytamy w interpelacji. Te słowa posłanka skonfrontowała z wypowiedzią Marka Wójcika ze Związku Miast Polskich, według którego „zagrożenie niżem demograficznym jest, ale w perspektywie 10-15 lat”.

W piśmie posłanka zwraca się z prośbą o odpowiedź na kilka pytań, m.in. na to, jakie działania zamierza podjąć ministerstwo, aby zachęcić absolwentów kierunków pedagogicznych do podjęcia pracy w zawodzie nauczyciela?

Odpowiedzi udzielił wiceminister resortu edukacji i nauki Dariusz Piontkowski. Według niego nie ulega wątpliwości, że za kilka lat nastąpi znaczne zmniejszenie uczniów w szkołach ponadpodstawowych, a także w przedszkolach.

Wiceminister w swojej odpowiedzi potwierdza, że niż demograficzny wpłynie na ilość uczniów w szkole.

- Uwzględniając trendy w zakresie urodzeń dzieci z lat wcześniejszych, nie ulega wątpliwości, że w konsekwencji za kilka lat nastąpi znaczne zmniejszenie się liczby uczniów w szkołach ponadpodstawowych oraz dzieci w wychowaniu przedszkolnym. W pierwszym okresie (już od roku szk. 2023/2024) należy zakładać, że będzie stopniowo zmniejszać się liczba dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego, a więc spadać zapotrzebowanie na etaty nauczycieli – wyjaśnia wiceminister.

Dalej Pionkowski podaje, że według szacunków pomiędzy rokiem szkolnym 2022/2023 a 2030/2031 liczba dzieci w wychowaniu przedszkolnym zmniejszy się o 322 tys., tj. o 22 proc. Od roku szkolnego 2027/2028 liczba uczniów szkół podstawowych będzie dalej się zmniejszać, o ok. 169 tys. w ciągu 4 lat.

- Największy spadek liczby uczniów w szkołach ponadpodstawowych w stosunku do roku szk. 2023/2024 będzie widoczny w roku szkolnym 2027/2028. Liczba uczniów wyniesie wówczas ok. 1,5 mln, co oznacza spadek liczby uczniów szkół ponadpodstawowych względem roku szkolnego 2023/2024 o ok. 16 proc. (280 tys. uczniów mniej) – czytamy w odpowiedzi na poselską interpelację.

Jak na wstępie swojej odpowiedzi wyjaśnia wiceminister, na liczbę potrzebnych w przyszłości nauczycieli mają wpływ m.in.

• spadek liczby urodzeń,
• wpływ reform strukturalnych w systemie oświaty,
• liczba szkół,
• fluktuacje w liczbie uczniów przechodzących przez poszczególne etapy edukacji,
• zmiany w podstawach programowych i ramowych planach nauczania.

Dostosowania kadrowe w szkołach nie są decyzją ministra, a wynikają z polityki samorządowej.

- Należy podkreślić, że zapotrzebowanie na określoną liczbę nauczycieli w obrębie konkretnych jednostek samorządu terytorialnego zależy od lokalnej polityki oświatowej prowadzonej przez te samorządy, wyrażającej się sposobem organizacji edukacji – np. organizacji sieci szkolnej, wielkości szkół, liczebności oddziałów szkolnych, oferty dodatkowych zajęć dla uczniów, zapewnienia wsparcia psychologiczno-pedagogicznego dla uczniów - dodaje wiceminister MEiN.

W odpowiedzi na interpelację wiceminister informuje, że „przewidując zmniejszenie zapotrzebowania na nauczycieli, minister podejmuje działania na rzecz rozwiązań osłonowych dla nauczycieli, którzy w przyszłości mogą nie znaleźć zatrudnienia”.

W planach jest m.in. zaprojektowanie przepisów rozszerzających uprawnienia do tzw. emerytury nauczycielskiej.