„Alfabet ruchowy” - nowy poradnik dla nauczycieli WF-u. Co zmieni się na lekcjach wychowania fizycznego w podstawówkach?

Eksperci wychowania fizycznego przygotowali poradnik „Alfabet ruchowy i podstawowe umiejętności ruchowe dla dzieci w wieku 6–12 lat”. Proponują w nim wprowadzenie i upowszechnienie innowacyjnej koncepcji „alfabetu ruchowego” wśród nauczycieli WF-u, dzieci i rodziców, która zakłada holistyczne podejście do aktywności fizycznej.

Autorzy podzielili publikację na dwie główne części: teoretyczną – koncentrującą się na koncepcji alfabetu ruchowego (physical literacy), która jest szeroko rozwijana w systemach edukacyjnych takich krajów, jak Kanada, Australia, Anglia, USA czy Irlandia.

W drugiej części – praktycznej – omówione zostały przykłady praktycznych zastosowań podstawowych umiejętności ruchowych.

Eksperci podkreślają, że zajęcia wychowania fizycznego powinny być wykorzystywane do rozmów o ciele i jego akceptacji. Dzięki temu nauczyciele będą mieli szansę na wczesnym etapie wychwycić te dzieci, które są niezadowolone z siebie i realnie wpłynąć na poprawę ich sposobu myślenia.

Autorzy publikacji szczegółowo omawiają, czym jest motywacja i pewność siebie. Wskazują też, po jakich zachowaniach można rozpoznać brak motywacji i do jakich ćwiczeń zachęcić, by nastawienie ucznia się zmieniło.

Nie chodzi tylko o ćwiczenia fizyczne – przekonują eksperci. Lekcje WF mogą pomagać w budowaniu relacji społecznych i autonomii – rozumianej jako „umiejętności samookreślania i samoregulacji własnych celów, czynności, dokonań”.

„Podejście autonomiczne w edukacji to takie, w którym wychowawca włącza uczniów w podejmowanie inicjatyw w określaniu potrzeb uczenia się, ustalania celów, planowania ćwiczeń i technik, uczenia się ich wykonywania, a także wybieranie miejsca i czasu nauki, podejmowanie działań z własnej chęci. Dzięki temu uczeń traktuje nauczyciela jako doradcę i przewodnika, a nie wyłącznie jak instruktora” – czytamy w publikacji.

Eksperci zwracają uwagę, że „pojęcie fundamentalnych umiejętności ruchowych jest nowe i dopiero co ‘zadomowiło się’ w dyskusjach akademickich”.

„Wiedzę sprawdza się rzadko, motywację zaś i pewność siebie w ogóle. Nie wspominając o codziennych zachowaniach, bo to przecież sprawa ‘pozaszkolna’. Jeśli jednak oczekujemy wykształconego fizycznie (tj. w zakresie aktywności fizycznych) społeczeństwa, musimy być świadomi tych wielorakich uwarunkowań” – przekonują autorzy.

Przewodnik został napisany pod redakcją naukową prof. Andrzeja Kosmola, dr Zuzanny Mazur i dr Katarzyny Płoszaj z Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Jego współautorami są eksperci – naukowcy i praktycy z akademii wychowania fizycznego z całej Polski.