Spis treści
Czym jest szkolny wolontariat?
„Celem Wolontariatu jest rozwijanie wśród młodzieży postawy zaangażowania na rzecz potrzebujących pomocy, otwartości i wrażliwości na potrzeby innych, życzliwości i bezinteresowności. Wolontariat ma na celu aktywne działanie w obszarze pomocy koleżeńskiej, społecznej, życia kulturalnego i środowiska naturalnego” – tak z grubsza brzmi definicja wolontariatu.
Co szkolny wolontariat oznacza w praktyce? To zwykle zaangażowanie w inicjatywy na rzecz szkoły i szkolnej społeczności, ale też we wszelkie akcje pomocowe i przedsięwzięcia charytatywne. Mogą to być przedświąteczne zbiórki PCK, Caritas czy innych organizacji pozarządowych.
Wolontariusze z otwartymi ramionami przyjmowani są przy organizacji imprez, festynów i spotkań zarówno na terenie szkoły, jak i poza nią. Pomocne ręce, obecność i zaangażowanie młodych ludzi mile widziane są w środowiskach seniorskich, akcjach pomocy rówieśniczej (np. wsparcie przy odrabianiu lekcji, dotrzymywanie towarzystwa dzieciom w świetlicach środowiskowych). Ochotników chętnie przyjmują też schroniska dla bezdomnych zwierząt.
Kto może zostać wolontariuszem?
Wolontariuszem może zostać każdy chętny. W przypadku dzieci, na działanie w ramach wolontariatu potrzebna jest zgoda rodziców. Jeśli w szkole działa koło wolontariatu, organizacja i koordynacja takich działań jest dużo łatwiejsza i skuteczniejsza.
Wątpliwości dotyczące działania szkolnego wolontariatu pomoże rozwiać opublikowane w 2022 roku kompendium „Wolontariat w szkole - zgodnie z prawem”. Opracowane zostało w Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego i uzyskało patronat Ministra Edukacji i Nauki.
Kompendium może być wartościowym przewodnikiem dla kadr oświatowych, opiekunów szkolnych kół wolontariatu, koordynatorów wolontariatu, a także samych wolontariuszy oraz ich rodziców.
Co robi koordynator wolontariatu w szkole?
Koordynator szkolnego wolontariatu nie tylko zajmuje się rekrutacją wolontariuszy, ale też nadzoruje ich pracę, integruje wolontariuszy i wspiera. Do jednych z istotniejszych zadań koordynatora należy także motywowanie i nagradzanie wolontariuszy. Chodzi o to, aby młodzi ludzie, którzy angażują się w różnorodne działania w ramach wolontariatu, widzieli i czuli, że ich działania są ważne i potrzebne.
Wolontariat może być znakomitym wyborem szczególnie dla tych uczniów, którzy nie osiągają wysokich wyników w nauce. Zaangażowanie w bezinteresowną działalność może pomóc zbudować takim dzieciom pewność siebie, poprawić samoocenę i wpłynąć na poczucie własnej wartości.
Punkty za szkolny wolontariat. Czy to nie przeczy idei wolontariatu?
Jak wygląda wolontariat w praktyce? Bardzo różnie. Są uczniowie, którzy bezinteresownie angażują się w wolontaryjne przedsięwzięcia, czują satysfakcję i potrzebę pomagania innym. Są i tacy, którzy w szkolnym wolontariacie widzą wyłącznie szansę na doliczenie dodatkowych punktów do świadectwa.
Czy zatem powinno się przyznawać punkty za szkolny wolontariat? Czy punktacja jest uniwersalna i sprawiedliwa? Zdania są podzielone. Z samej definicji wolontariat powinien być dobrowolny. Jednak przy dużej konkurencji związanej z rrekrutacją do szkół średnich, dla wielu ósmoklasistów szkolny wolontariat jest po prostu jednym z koniecznych zadań do wykonania.
– Czasami rzeczywiście, na liście przyjętych do szkoły liczy się punkt lub dwa. I wtedy punkty za wolontariat mają znaczenie – tłumaczą rodzice ósmoklasistów.
Jak przyznają, mają w tej kwestii mieszane uczucia. Z jednej strony woleliby, aby dziecko przyłożyło się do nauki, a nie spędzało kilku godzin w markecie, gdzie dyżuruje przy koszu, do którego klienci wkładają produkty dla potrzebujących. Z drugiej, liczą na to, że nawet taki „wymuszony” wolontariat uwrażliwi nastolatka i pokaże właściwy kierunek działania.
Nie do przecenienia będzie tu właśnie rola koordynatora szkolnego wolontariatu. Taka osoba powinna wskazać dzieciom aktywność, która da im rzeczywistą satysfakcję. Tylko w takiej sytuacji bowiem można liczyć, że w nastolatku uda się zaszczepić społecznikowskiego ducha.
Czy wolontariat może być obowiązkowy?
Obowiązek z samej definicji jest zaprzeczeniem idei wolontariatu. Jednak w 1999 roku kanadyjska prowincja Ontario zdecydowała się na wprowadzenie obowiązkowych działań społecznych dla uczniów szkół średnich. Była w nie angażowana młodzież od 14 do 21 roku życia, która przed ukończeniem szkoły miała udokumentować przynajmniej 40 godzin działań społecznych.
Jak podkreśla we wpisie na aktywny.blog.pl Karol Krzyczkowski, ekspert w dziedzinie wolontariatu, w 2007 roku zdecydowano się na przeprowadzenie badań tego systemu. Wyniki wskazały, że obowiązek wpłynął pozytywnie na uczniów. Po pierwsze ustalono, że gdyby nie obowiązek, to 20% uczniów nie zdecydowałoby się na wolontariat. Co więcej – obowiązek nie zniechęcił młodych ludzi do angażowania się w działania społeczne.
– Podeprę się tu celnym cytatem Jamesa H. Hunderfund, szefującego wydziałowi edukacji w Commack, pytanego przez reportera NY Timesa o kwestię obowiązkowego wolontariatu: „Ilu uczniów odrobiłoby prace domowe, jeśli byśmy tego nie wymagali? Nie sądzę też, by wielu uczniów przeczytało wszystkie potrzebne książki. Naszym zdaniem to do profesjonalistów należy decydowanie, co jest ważne w procesie nauki, a aby nauczyć, musisz dać szansę doświadczenia – dodaje Karol Krzyczkowski.
Ile punktów można dostać za wolontariat? Gdzie może odbywać wolontariat ósmoklasista? Czy harcerstwo zalicza się do wolontariatu? Odpowiadamy na nurtujące Was pytania.
Gdzie wolontariat może odbyć ósmoklasista?
Młodzież i dzieci mogą udzielać się społecznie w szkolnych kołach wolontariatu, w stowarzyszeniach, organizacjach pozarządowych, a także w instytucjach publicznych, jak np. domy kultury, muzea, świetlice środowiskowe.
Jak się liczy punkty za wolontariat?
Za osiągnięcia ucznia w zakresie aktywności społecznej, w tym na rzecz środowiska szkolnego, w szczególności w formie wolontariatu, przyznaje się 3 punkty.
Potwierdzeniem tych osiągnięć jest zapis na świadectwie ukończenia szkoły.
Czy wolontariat musi być wpisany na świadectwie?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, na świadectwach szkolnych promocyjnych i świadectwach ukończenia szkoły, w części dotyczącej szczególnych osiągnięć ucznia, odnotowuje się m.in. osiągnięcia w aktywności społecznej, w tym na rzecz środowiska szkolnego, w szczególności w formie wolontariatu.
Kto może wystawić zaświadczenie o wolontariacie dla ucznia?
Zaświadczenie o wolontariacie może być wystawione przez organizację pozaszkolną. Dokument taki powinien zawierać krótki opis działań i liczbę godzin przeznaczoną na ich realizację. Zaświadczenie może zostać wystawione również przez szkołę - w przypadku działań podejmowanych na terenie szkoły.
Jak powinno wyglądać zaświadczenie o wolontariacie?
Wystarczy, aby organizator przedsięwzięcia podpisał proste zaświadczenie:
ZAŚWIADCZENIE O ODBYTYM WOLONTARIACIE
Uczeń pracował jako wolontariusz w niżej wymienionych akcjach (proszę podać nazwę akcji, datę – miesiąc, rok przeprowadzenia, organizatora oraz krótko opisać na czym polegał udział wolontariusza):
…………………………...………………………………………………………………
liczba godzin………...……..................................................
Czy harcerstwo zalicza się do wolontariatu?
Na podstawie podstawowej definicji wolontariatu, można stwierdzić, że wszyscy instruktorzy oraz drużynowi w harcerstwie są wolontariuszami. Wszystko co robią: organizują zbiórki, zajęcia, biwaki czy obozy, to nieodpłatna praca na rzecz społeczności.
Ile trzeba mieć godzin wolontariatu w 2022?
Aby uzyskać punkty, które zostaną odnotowane na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej, uczeń powinien w trakcie nauki zrealizować co najmniej 30 godzin wolontariatu. Może to być potwierdzona praca na rzecz środowiska szkolnego lub lokalnego.