Miłość jako siła motywująca do działania. Omów zagadnienie na podstawie „Lalki” Bolesława Prusa. Odpowiedź do pytania jawnego na maturę

Przed maturą ustną z języka polskiego warto nie tylko zapoznać się z listą pytań jawnych na egzamin, ale także przygotować przykładowe szkice lub plany wypowiedzi. Oto jeden z nich.

Wstęp: Człowiek może mieć różne motywacje, które popychają go do działania. Niektórzy chcą osiągnąć wielki sukces, inni zemścić się za wyrządzone krzywdy, jeszcze inni – udowodnić swoją rację. Rozmaite emocje mogą przerwać stan stagnacji, któremu niekiedy ulega każdy z nas.

Teza: Siłą, która motywuje do działania, jest także miłość – człowiek nią kierowany może całkowicie zmienić swoje życie, a nawet oddać je w ofierze za innych.

Odwołanie do „Lalki” Bolesława Prusa: Stanisława Wokulskiego – głównego bohatera „Lalki” Bolesława Prusa – poznajemy, w momencie gdy jest on już człowiekiem w średnim wieku. Wokulski przeżył wiele: w młodości walczył o swój byt, później brał udział w powstaniu styczniowym, po którym został zesłany na Syberię, poślubił Małgorzatę Mincel, by mieć za co żyć.

Jego życie pozbawione jest wzruszeń i emocji, jest on człowiekiem, który nie ma żadnych większych pragnień. Zmienia się to dopiero w momencie, gdy w teatrze zauważa Izabelę Łęcką i zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. To właśnie miłość do młodej arystokratki sprawia, że Wokulski postanawia zrobić wszystko, by ją zdobyć i nic nie stanowi dla niego większej przeszkody w jasno określonym celu.

Od tego momentu całkowicie zmienia swoje życie, a miłość jest tym, co napędza go do działania. Wyjeżdża, by zdobyć większy majątek, co mu się udaje. Jest to jeden z czynników, który otwiera mu drogę na salony, a tym samym przybliża do celu, jakim jest zdobycie i poślubienie Izabeli Łęckiej. Nawiązuje kontakty z osobami z wyższych warstw społecznych, m.in. prezesową Zasławską, Julianem Ochockim czy baronem Licińskim.

Wokulskiemu udaje się zyskać sympatię i poważanie wielu przedstawicieli arystokracji. Główny bohater „Lalki” dzięki miłości do Izabeli Łęckiej z człowieka zupełnie niezainteresowanego swoim sklepem zmienia się w osobę zaangażowaną i pełną różnych emocji. Miłość sprawia, że zaczyna działać: tworzy spółkę do handlu ze Wschodem, uczy się angielskiego, doprowadza do tego, że baronowej Krzeszowskiej nie udaje się kupić kamienicy Łęckich, kupuje klacz wyścigową od barona Krzeszowskiego i zapewnia owację na stojąco lubianemu przez Izabelę aktorowi – Rossiemu.

Działa nie tylko na rzecz rodziny Łęckich, ale także państwa i innych ludzi. Wokulski pomaga potrzebującym. Helenie Stawskiej zapewnia pracę w swoim sklepie. Pomaga Węgiełkowi, Mariannie oraz braciom Wysockim, którzy znajdują się w trudnej sytuacji ze względu na ubóstwo. I chociaż Izabela Łęcka nie odwzajemnia jego uczucia, to nie da się ukryć, że właśnie miłość do niej motywowała kupca do działania i to właśnie dzięki miłości udało mu się pomóc wielu ludziom.

Odwołanie do wybranego kontekstu: Człowiek motywowany miłością zdolny jest do wielu poświęceń, a niekiedy nawet do (z ludzkiego punktu widzenia) nieracjonalnych działań. Możemy to zauważyć w Biblii, a zwłaszcza w Nowym Testamencie, w którym opisane zostało życie, nauczanie i męczeńska śmierć Jezusa Chrystusa. Chrystus – jak wierzą chrześcijanie – motywowany miłością, ale też spełnieniem woli Ojca całe swoje życie poświęcił ludziom.

To właśnie miłość sprawiała, że łamał konwenanse, np. rozmawiając z Samarytanką (Żydom nie wolno było rozmawiać z Samarytanami), dotykając ludzi chorych na trąd czy odwiedzając grzeszników i celników, np. Zacheusza. Wszystko, co robił, podyktowane było miłością do drugiego człowieka. Jezus nie tylko powiedział, że „nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie oddaje za przyjaciół swoich”, ale także wcielił swoje słowa w życie. Dał się ukrzyżować dla odkupienia ludzi i choć – mogłoby się wydawać – doprowadziło go to do klęski, to ostatecznie zwyciężył, zmartwychwstając. Miłość popchnęła go więc do czynu niebywałego – złożenia ofiary z własnego życia.

Inne przykładowe konteksty:

• „Antygona” Sofoklesa (miłość Antygony do brata);
• „Romeo i Julia” Williama Szekspira (miłość romantyczna);
• „Dziady” cz. III Adama Mickiewicza (miłość do ojczyzny);
• „Kordian” Juliusza Słowackiego (miłość do ojczyzny).

Podsumowanie: Nie będzie błędem stwierdzenie, że miłość jest jedną z najmocniejszych sił, która motywuje człowieka do działania, czy na to rzecz obiektu westchnień (tak jak to było w przypadku Stanisława Wokulskiego), czy wszystkich ludzi (jak pokazuje nam Jezus Chrystus).

Ustny egzamin maturalny z języka polskiego w 2024 roku będzie wyglądał tak, jak ten ubiegłoroczny (dla uczniów piszących maturę w formule 2023). Składa się on więc z:

• Jawnego pytania, które sprawdza znajomość treści i problematyki danej lektury, a także tworzenie wypowiedzi na jej temat z uwzględnieniem wybranego kontekstu;
• Niejawnego pytania, które oparte jest na tekście literackim, ikonicznym lub dotyczącym języka.

Jak przebiega matura ustna z polskiego 2024?

• przygotowanie zdającego do odpowiedzi (15 minut);
• wypowiedź monologowa zdającego dotycząca wylosowanych przez niego zadań (10 minut);
• rozmowa z egzaminatorami związana z wypowiedzią zdającego (5 minut).

Łączny czas trwania egzaminu to 30 minut. Maksymalna liczba punktów, którą można uzyskać na egzaminie ustnym z języka polskiego, wynosi 30. Próg zdawalności w przypadku tej matury to 30 proc., a więc trzeba mieć przynajmniej 9 punktów, żeby zdać.

Dobrym pomysłem przed maturą jest zapoznanie się z listą jawnych pytań na egzamin 2024: